Ans 1430

../.. | Ans 1400 | Ans 1410 | Ans 1420 | Ans 1430 | Ans 1440 | Ans 1450 | Ans 1460 | ../..

Istòria

1429-1434 : periòde d'instabilitat dau poder en Etiopia amb quatre sobeirans qu'aguèron de rèines brèus. Aquò durèt fins au coronament de Kwestantinos I^èr.
1430 : dins lo sud de Grècia, conquista d'una partida importanta dau Principat d'Acaia per lei Bizantins dau Despotat de Morèa.
1430 : dins lo nòrd de Grècia, conquista de Tessalonica per lei Turcs Otomans. Tota la populacion grèga de la vila foguèt desportada e remplaçada per de Turcs.
1430 : en Mesoamerica, victòria de la Tripla Aliança (Tenochtitlan, Texcoco e Tlacopan) còntra Azcapotzalco. En despiech de la disparicion de la menaça representada per lo vencut, l'aliança foguèt mantenguda e venguèt rapidament una poissança majora de la region.
1438 : dins la region andina, desfacha grèva de Viracocha Inca e de son armada en fàcia dei Chancas. Foguèt obligat d'abandonar Cuzco e de se replegar dins lei montanhas onte dispareguèt dins de circonstàncias desconegudas. Son fiu Yupanqui — lo futur Pachacutec — capitèt de reorganizar l'armada inca, de reconquistar Cuzco e de conquistar lo Reiaume Chanca après lei batalhas de Jaquixahuana e de Yahuarpampa.
1439 : signatura d'un acòrdi permetent la reünion dei Glèisas d'Orient e d'Occident e l'organizacion d'una crosada novèla dins lei Balcans. Pasmens, lo tractat se turtèt a l'ostilitat de la populacion e dau clergat bizantin.

Sciéncias e tecnicas

1436 : explicacion dei principis matematicas de la perspectiva aplicats a la pintura per lo sabent e filosòf italian Leon Battista Alberti (1404-1472).
1437 : publicacion dau catalòg d'estelas dich Zij-i Sultani realizat per la còla d'astronòms de l'observatòri de Samarcanda dirigida per lo sabent e sultan Ulugh Beg (1394-1449). Aquelei taulas arribèron en Euròpa a la fin dau sègle e i aguèron un ròtle dins la creacion dei premierei cartas astronomicas de la Renaissença.

Decès

• Amda Iyasus, negus d'Etiopia.
• Andreyas, negus d'Etiopia.
• Takla Maryam, negus d'Etiopia.
• Viracocha Inca, emperaire inca.