Francés I de Lorena, mei conegut com Francés de Guisa (Bar-le-Duc, lo 17 de heurèr de 1520 - lo 24 de heurèr de 1563) que ho un companhon d'armas deu rei Enric II de França per qui e combató contre las òsts de Carles V, e un nòble de grana influéncia, onco de la reina d'Escòcia Maria Stuart qui esposè lo futur rei de FrançaFrancés II. Per aquesta rason, a la mort d'Enric II, que prengó lo contraròlle deu ahars politics deu reiaume ; qu'ei entà'u har rampèu que s'apitè la conjuracion d'Amboise que Francés de Guise he reprimir. La mort de Francés II que'u he pèrdre la soa influéncia dominanta ; qu'èra opausat a la politica de tolerància de cap aus protestants de Caterina de Medici, e lo massacre de Wassy, perpetrat peus sons òmi que marquè la dabuta de las guèrras de religion en França. Que ho assessinat d'un còp de pistolet per un protestant nomat per Jean de Poltrot de Méré qui ho esquartelat en castig.