Esquil

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Cal melhorar l'escritura d'aquel article.
L’ortografia, la gramatica, lo vocabulari, la sintaxi o autres aspèctes lingüistics incorrèctes son a verificar. Podètz corregir o crear la discussion.
Esquil

Esquil (en grèc ancian: Αἰσχύλος 'Aiskhúlos'; Eleusis, 525 AC - Gela, 456 AC) foguèt un dramaturg grèc. Predecessor de Sofòcles e Euripides, es considerat coma creador de la tragedia grèga.

Biografia[modificar | Modificar lo còdi]

Esquil nasquèt a Eleusis, en Atica, ont se celebravan los mistèris de Eleusis. Aperteniá a una nòbla e rica familha de proprietaris. Dins sa joventut foguèt testimòni de la fin de la tirania dels Pisistratides a Atenas e foguèt un dels «maratonians»: lutèt en las guèrras contra los persans a la batalha de Maraton (490 aC), a la de Salamina (480 aC) e, gaireben, a la de Platea.

Qualques unas de las seunas òbras, coma Los persans (472 aC) o los La set contra Tebes (467 aC), son lo resultat de sas experiéncias de guèrra. Foguèt, tanben, testimòni del desvolopament de la democracia atenenca. En Las suplicants (490 aC), se pòt detectar la primièra referéncia que se fa al poder del pòble e la representacion de la creacion de l'Areopage, tribunal encargat de jutjar los omicidis. En Las eumenides (478 aC) tròba supòrt la reforma d'Efialtes (462 aC), transferiment dels poders politics de l'Aeropage al Conselh dels Cinc Cents.

Viatgèt a Siracusa, Sicília, convidat pel tiran Ieron, que produsiguèt per el Las femnas d'Ètna, en onor de la nòva vila de Ètna qu'aquel aviá fondat, e metèt tornarmai en scèna Los persans. Après la representacion de 'L'Orestiada (458 ac) tornèt visitar Sicília, ont moriguèt a Gela (456 aC-455 aC). Aguèt un filh, Eufori, que, coma el, foguèt un poèta tragic.

Malgrat l'importància de la seuna òbra, dins son epitafi Esquil foguèt pas remembrat coma poèta o dramaturg, mas per la seuna valor en la batalha de Maraton:

Αἰσχύλον Εὐφορίωνος Ἀθηναῖον τόδε κεύθει
μνῆμα καταφθίμενον πυροφόροιο Γέλας·
ἀλκὴν δ’ εὐδόκιμον Μαραθώνιον ἄλσος ἂν εἴποι
καὶ βαρυχαιτήεις Μῆδος ἐπιστάμενος.
Aquela tomba amaga las rèstas d'Esquil,
filh d'Eufori e orguèlh de la fertila Gela
De la seuna valor Maraton foguèt testimòni,
e los medes de longa cabeladura, que n'aguèron pas tròp d'el.

Anthologiae Graecae Appendix, vol. 3, Epigramma sepulcrale 17.

Òbras conservadas[modificar | Modificar lo còdi]

Aeschyli Tragoediae septem, 1552
  • Los Persans, 472 AC
  • Los setis contra Tebes, 467 AC
  • Los suplicants, 463 AC
  • L'Orestiada, 458 AC, trilogia que inclaus:
    • Agamemnon
    • Los coefores
    • Los eumenides
  • Prometeu encadenat (autoria en discussion)