Discutir:Bactèri

Adieu a totes, Veni tot bèl just de legir que bacteria seriá un francisme. Cal ramentar benlèu que bactèri pren sa font del catalan bacteri que s'opausa als francismes en espanhòl bacteria, lo portugués bactéria, (cresi lo romanés bacteria) e aparentament tanben bakteria dins las lengas eslavas (e aparentament tanben, almens, en islandés). Segur los italians e los catalans an un masculin (it. batterio). A mai los angleses se tròban amb una situacion mejana: bacterium sg. e bacteria pl... Son fòrts los franceses, de qué dirián totas aquelas autras lengas sens eles... e nosautres avèm d'astre que d'unes sabon la causida bona... Me sembla, se foguèsse possible, que caldriá pausar los tèrmes amb un pèl mai de justificacions e dire totas aquelas realitats abans de pausar una solucion aparentament definitiva. Mercés. A lèu, coralament, bonas fèstas a totes, Capsot (d) 18 de decembre de 2007 a 16:25 (UTC)

Lo mot ven dau latin bactérium que ven dau grèc βακτήριον = baktérion. L'adaptacion pus dirècta e pus regulara en occitan es ben lo bactèri, coma en catalan bacteri e coma en italian battèrio/bactèrio. Lo passatge au plurau, en latin, dona bacterium > bacteria e en grèc dona βακτήριοω > βακτήρια: eventualement auriam pogut imaginar qu'aqueu plurau grècolatin donèsse en occitan un singular femenin bactèria amb accent tonic sus è (formacion analòga a l'espanhòu e au portugués), mai seriá estat una solucion mens regulara e inutilament divergenta amb lo catalan e l'italian, que son pus pròches e pus regulars a respècte de la forma d'origina. En tot cas es una causa segura qu'una forma coma bacteria*, amb accent tonic sus i, es ben una accentuacion irregulara e condicionada per lo francés bactérie. La qualificacion de "francisme" per bacteria* es donc justificada.--Aubadaurada (d) 18 de decembre de 2007 a 18:19 (UTC)

Malastrosament, lo mot es pas vengut dirèctament del latin coma o sabèm plan (almens totes dos), çò pus dirècte e regular tornarmai es per tu una reelaboracion vist que lo mot a pas gaire de tradicion dins la lenga, s'agís puèi de causidas mai o mens fondamentadas. Lo problèma tanben, cresi, es de saber quina solucion es mai acceptabla per la lenga de cada jorn, podèm pas tornar impausar de causidas sonque per de rasons etimologicas, lo problèma gròs es pas un problèma d'accentuacion finala o anteriora mas d'aver una forma masculina mas segur es benlèu pas un problèma dels gròsses ja que per ara las òbras scientificas en occitan escassejan. Pasmens soi plan dobtaire del plan fondat d'aquesta solucion mas bon o veirem mai tard. Lo problèma que pausavi èra mai del feminin que del masculin e pas l'accentuacion e de tot biais las formas en -ia fa fòrça temps que son passadas dins la lenga del comun dels parlaires, una de mai o de mens coma jaune, roge (e perqué pas l'abús de pus) e d'autras mens toleradas actualament coma lapin. Una solucion masculina inutilament divergenta amb la sensibilitat dels parlaires e las autras lengas (plan majoritàrias cresi, se compti plan) que fan servir una forma feminina es probablament pas melhora nimai... Bona nuèch, amistats, Capsot (d) 18 de decembre de 2007 a 18:56 (UTC)

Ps: Cresi a debon que Wikipèdia deuriá èsser mai una enciclopèdia e mens un laboratòri per far passar de causidas que son pas encara estadas pro pensadas o debatudas dins la societat.

"S'impausa" ren. Dire bactèri en occitan, ja, es la solucion espontanèa per leis occitanofòns d'Aran e dei Valadas Occitanas, es pas una forma "impausada". En tot cas l'occitan deu aver son autonomia, e de còps arriba que l'autonomia passe per de solucions diferentas dau francés (un detalh: roge e lapin son pas de francismes, mai aquò es un autre debat).--Aubadaurada (d) 18 de decembre de 2007 a 20:00 (UTC)

Tè, n'apreni cada jorn... solucion espontanèa... a bon... Segur se ditz cada jorn "tè, as pas vist aquel bactèri qu'ai sul nas!", "Bon dieu, quin bactèri mai gròs que se passeja per carrièra!"... L'espontaneïtat seriá pas un calc de las causidas de l'italian o del catalan, es curiós que se doblide sistematicament de ne parlar... coma se lo mot foguèsse estat eiretat per aqueles parlars dirèctament dempuèi lo latin. Segur tanben l'autonomia de la lenga deu èsser decidida per una (o benlèu doas) persona(s) sens cap mena de conscientizacion o de debat, es çò normal segur... Lo problèma es de causir quinas solucions devon o pas passar pel francés e coma o vesi sovent los arguments son pas pro justificats o justificables e respondon mai a de causidas personalas que a d'analisis mai prigonds, çò'm par (mas probable m'engani, ieu o pòdi admetre). Non, roge evidentament es pas un "francisme" qu'es evident que i aviá pas una forma rog que demòra encara dins papachrog e en toponimia e amb una -e de sosten auriá probablament donat roche, mas segur se pòt considerar es una reformulacion a partir del feminin mas dins la mesura qu'avèm tanben jaune e *blu, vesi pas cossí negligir roge dins aquel fenomen. Per çò qu'es de lapin cresi qu'Alibèrt ditz qu'es un francisme (ieu m'estimi mai gallicisme, mas pensi qu'es una paraula (aquesta tanben sabi que vos agrada pas, pasmens emplegada a la Val d'Aran e probable a las Valadas) non grata..., mas integrat dempuèi lo sègle XII o XIII dins la lenga, es doncas un francisme mas alunhat coma se vei comparativament (it. coniglio, cat. conill, esp. conejo e toponimia conilhièra e formas de conilh preservadas mai o mens localament...), mas probable as d'autras ipotèsis que seràn, coma o sòlon èsser, melhoras que las miás... Coralament, Capsot (d) 19 de decembre de 2007 a 08:29 (UTC)