Batalha de Niniva

La batalha de Niniva foguèt la batalha decisiva de la guèrra qu'opausèt l'Empèri Bizantin a l'Empèri Sassanida entre 602 e 628. La victòria dels bizantins foguèt lo signe de la decadéncia de la dinastia sassanida e restaurèt per un temps las ancianas frontièras de lor empèri. Aquel reviscòl del prestigi sonque durèt qualques decenias perque los primièrs califats musulmans sorgiguèron dins aqueles temps dins lo desèrt d'Arabia e menarà l'Empèri Bizantin al bòrd de la destruccion.

Preludi

Quand l'emperaire bizantin Maurici foguèt assassinat per l'usurpator Focas, Khosro II declarèt la guèrra a l'Empèri Bizantin, amb pretèxte de venjar la mòrt de son benfactor. Los persans foguèron victorioses pendent totes los primièrs ans de la guèrra e conqueriguèron l'Orient Mejan, l'Egipte e fins a una partida d'Anatolia mas l'arribada al poder d'Eraclius cambièt la situacion. En 622, Eraclius lancèt una granda campanha contra los persans, los forçant a se metre sus la defensiva. Aliats als avars, los persans temptèron de prendre Constantinòble mas foguèron vencits.

De son costat, Eraclius se liguèt als khazars del khagan Tong Yabghu, s'atirant sas favors amb de meravilhoses presents e la promessa d'un maridatge amb sa filha, Eudoxia Epifania. Atal, en 626, los Köktürks envièron 40 000 òmes devastar Transcaucàsia e assetjar Tiflis (Tbilissi) amb l'ajuda de l'armada bizantina.

L'invasion de Mesopotamia

A mièg de setembre de 627, Eraclius daissèt los khazars contunhar lo sètge de Tiflis e envasir lo còr de l'empèri sassanida amb una armada de 25 000 a 50 000 òmes e mai 40 000 köktürks. Pasmens, los köktürks se retirèron lèu per de causas escassas condicions climaticas ivernalas, e una armada pèrsa de 12 000 òmes dirigida pel general Rhahzadh seguèron l'armada d'Eraclius. Pasmens, aquela viviá de las provisions del país e ne daissava gaireben res a l'armada de Rhahzadh que començava d'èsser en dificultats.

Lo 1er de decembre, l'armada d'Eraclius passèt lo Grand Zab e faguèt campament prèp de Niniva alara que los persans tanben aprochavan de la vila mas per un autre camin. Eraclius foguèt informat que 3000 persans arribavan en renfòrts de l'armada de Rhazhadh, çò que motivèt son accion. Faguèt semblant de se retirar fasent passar Tigre a son armada mas en realitat trobèt un plan à l'oèst del Grand Zab que seriá un bon camp de batalha, lo terren permetiá als bizantins de jogar al melhor lo avantatge de lor superioritat pel combat al còs.

La batalha

Los movements de tropa abans e aprèp la batalha

Lo jorn de la batalha, las tubas reduguèron l'eficacitat de tir de las tropas pèrsas, evitant als bizantins d'aver de patir de pèrdas grandas quand cargavan. Rhahzadh despleguèt sas tropas en tres gropes e passèt a l'ofensiva. Eraclius fengiguèt alara la retirada, ne menant los persans cap al plan qu'aviá trobat, e, arribant alà, faguèt virar las tropas a la granda surpresa dels persans. Aprèp uèit oras de combat, la mitat de lor armada tombèt sul camp de batalha, los persans se retirèron suls puèges a l'entorn.

Dins sos escriches, Nicefòr Ier de Constantinòble menciona que Rhazhadh defièt Eraclius en duèl e foguèt tuat per el. Que siá vertadièr o una legenda, tot es que Rhahzadh moriguèt dins la batailha. Los 3000 òmes enviats en renfòrts arribèron quant tròp tard e se jonhèron a çò que demorava de l'armada sassanida.

Consequéncias

Pasmens que la victòria de Niniva siá pas plan totala pels bizantins, es sufisenta per trencar la resisténcia pèrsa. Dempuèi pas mai d'armada sassanida s'opausarà a ela, l'armada d'Eraclius pilhèt un palais de Khosro II e aquereguèt atal fòrça riquessas tot en recuperant 300 estandards bizantins. Khosro fugiguèt dins las montanhas de Susiana e ensagèt de jónher las tropas per defendre Ctesifon. Mas, Eraclius poguèt pas atacar Ctesifon per causa de l'esfondrament d'un pont que li permetèt pas de passar.

L'armada sassanida se revoltèt e reversèt Khosro II e placèt al poder son filh, Kavadh II, que faguèt embarrar son paire abans de lo far metre a mòrt. Kavadh envièt apuèi d'emissaris de patz a Eraclius, que ne li impausèt pas de condicions tròp duras, sabent que son pròpri empèri èran plan agotat. Per un tractat de patz, los bizantins tornèron prene lo contraròtle de totes los territòris qu'avián perduts enrè, lors presonièrs de guèrra capturats e una indemnitat de guèrra lor foguèt ofèrta. Mas, encara mai important per eles, la Crotz Vertadièra, e mai que d'autres rèstas perduts pendent la presa de Jerusalèm pels persans en 614, lor foguèron tornats.

Bibliografia

• (en)Walter Aemil Kaegi, Heraclius: emperor of Byzantium, Cambridge University Press, 2003
• (en)John Julius Norwich, A Short History of Byzantium, Viking Press, 1998