Ajuda:Formulas TeX e LaTeX

Dempuei lo mes de genier de 2003, lei formulas matematicas sus Wikipèdia se pòdon escriure amb un sosensemble dau sistèma TeX.

La sintaxi de LaTeX es fòrça mai simpla qu'aquela de l'HTML. Lei formulas son presentadas en HTML s'es possible, autrament un imatge PNG es produch per lo servidor. Aqueu comportament per defaut se pòt reglar dins lei preferéncias (mai es reservat ais utilizaires enregistrats).

Sintaxi generala

Lei formulas en LaTeX de la Wikipèdia s'escrivon entre lei balisas <math> ... </math>.

Comandas e environaments

Comandas

Lei comandas (o macros) començan totjorn per una còntra-oblica ( \ ), seguida:

• siá d'un nom compausat unicament de letras de l'alfabet latin sensa diacritic ; un blanc, una chifra aràbia o tot autre caractèr clavan lo nom. Per exemple: x\mapsto 2  balha $x\mapsto 2$ ;
• siá d’un solet caractèr especiau (autre qu'una letra). Per exemple: \# balha $\#$

Lei caractèrs + - = / ' | * < > ( ), lei chifras aràbias e lei letras de l'alfabet latin (sensa diacritic) se pòdon picar directament. Leis autrei simbòls se devon crear amb lei comandas apropriadas: lei caractèrs reservats # $ % ^ & _ { } ~ \ s'obtenon respectivament per \# \$ \% \^ \& \_ \{ \} \~ \backslash.

Una comanda pòt acceptar un argument o mai. Leis arguments obligatòris devon formar un blòc au sens de LaTeX: se fan ren qu'un caractèr de lòng, se pòdon escriure taus e quaus: \sqrt x  balha ${\sqrt {x}}$ ; senon, se devon delimitar per d'acoladas: \sqrt{xyz}  balha ${\sqrt {xyz}}$. Lei comandas son tanben consideradas coma de blòcs: \sqrt\frac{2}{3} (o \sqrt\frac23, mens clar) balhan ${\sqrt {\frac {2}{3}}}$.

Dei premierei règlas çai sus, resulta que se pòt ometre lo blanc entre la comanda e son premier argument, s'aquest es pas un caractèr acceptat dins un nom de comanda: \sqrt2 equivau a \sqrt 2 o \sqrt{2} ; mai \sqrtx es pas valid e se deu escriure \sqrt x o \sqrt{x}. A l'invèrsa, se pòt escriure tant de blancs e de sauts de linha que se vòu.

Leis arguments facultatius son entre parentèsis carradas, avans leis arguments obligatòris; per exemple : \sqrt[n] x  balha ${\sqrt[{n}]{x}}$.

Environaments

Leis environaments son de zonas onte s'aplican de règlas particularas; forman un contèxte especific.

Començan per \begin{nom de l'environament} e s'acaban per \end{nom de l'environament}.

Per exemple, \begin{bmatrix}a & b \\ c & d\end{bmatrix} balha :

${\begin{bmatrix}a&b\\c&d\end{bmatrix}}$

Se destria lei comandas « localas » o « pontualas » dei comandas « globalas », nomenadas comutators. Lei premieras s'aplican qu'a son argument: \mathrm ABC  balha $\mathrm {A} BC$ ; lei segondas s'aplican en tot lo tèxte fins a la fin dau grop: \rm ABC  balha ${\rm {ABC}}$. Un grop pòt èsser un environament entier, l'argument d'una comanda, o èsser creat – delimitat – per mejan d'acoladas: {\rm A}BC  balha ${\rm {A}}BC$.

Lei comutators son sovent de versions obsolètas (mai pus cortas) dei comandas localas.

Forçar la generacion en PNG

Per forçar una formula d'èsser generada en PNG, basta d'apondre un blanc dins lo còde de la formula:

• E = mc^2 balha $E=mc^{2}$, mai
• E = mc^2~ balha $E=mc^{2}~$.

Talha

Per modificar la talha dei formulas, se pòt utilizar lei comutators \displaystyle, \textstyle, \scriptstyle e \scriptscriptstyle :

1. La talha displaystyle es la talha per defaut, l'eqüacion passa totjorn l'autor de linha.

   \frac12 o \displaystyle\frac12 balha ${\frac {1}{2}}$

2. textstyle es la talha d'una eqüacion compausada d'una soleta linha e sensa grand simbòl; es equivalenta a displaystyle dins aqueu cas, senon es pus pichona. Pasmens, passa totjorn l'autor de linha.

   \textstyle\frac12 balha $\textstyle {\frac {1}{2}}$ mai \textstyle a es equivalent a a e balha $\textstyle a$.

3. scriptstyle es la talha deis exponents e indèx. S'es compausada d'una soleta linha, caup dins l'autor de linha, senon la passa un pauquet.

   \scriptstyle\frac12 balha $\scriptstyle {\frac {1}{2}}$.

4. scriptscriptstyle es la pus pichona. Es la soleta que permete de far caupre una eqüacion de mai d'una linha au dintre d'una autor de linha.

   \scriptscriptstyle\frac12 balha $\scriptscriptstyle {\frac {1}{2}}$.

Quauqueis exemples

Formula	displaystyle	textstyle	scriptstyle	scriptscriptstyle
a	$a$	$\textstyle a$	$\scriptstyle a$	$\scriptscriptstyle a$
\frac ab	${\frac {a}{b}}$	$\textstyle {\frac {a}{b}}$	$\scriptstyle {\frac {a}{b}}$	$\scriptscriptstyle {\frac {a}{b}}$
\tfrac ab	${\tfrac {a}{b}}$	$\textstyle {\tfrac {a}{b}}$	$\scriptstyle {\tfrac {a}{b}}$	$\scriptscriptstyle {\tfrac {a}{b}}$
\dfrac ab	${\dfrac {a}{b}}$	$\textstyle {\dfrac {a}{b}}$	$\scriptstyle {\dfrac {a}{b}}$	$\scriptscriptstyle {\dfrac {a}{b}}$
\sum_a^b	$\sum _{a}^{b}$	$\textstyle \sum _{a}^{b}$	$\scriptstyle \sum _{a}^{b}$	$\scriptscriptstyle \sum _{a}^{b}$

Pontuacion

La pontuacion s'aplica ai formulas matematicas, comprés aquelei que son centradas. En particular, devon donc comportar un ponch s'es la fin d'una frasa. Aqueu ponch poirà èsser fòra la formula (après la balisa </math>).

Catalòg

Foncionalitat	Sintaxi	Aparéncia finala
Diacritics	\hat o \acute o \dot o \ddot o \vec o \check o \grave o \breve o \widehat {abc} \tilde o \bar o	${\hat {o}}\;{\acute {o}}\;{\dot {o}}\;{\ddot {o}}\;{\vec {o}}\;{\check {o}}\;{\grave {o}}\;{\breve {o}}\;{\widehat {abc}}\;{\tilde {o}}\;{\bar {o}}\;$
Tèxte dins una formula	\text{De mots sens accent}	${\text{De mots sens accent}}$
	\mathrm{T\grave{e}xte~accentuat}	$\mathrm {T{\grave {e}}xte~accentuat}$
Operators binaris	\star \times \circ \cdot \bullet \cap \cup \sqcup \vee \wedge \odot \oslash \oplus \ominus \otimes \div \pm \mp \triangle \triangleleft \triangleright	$\star \ \times \ \circ \ \cdot \ \bullet \ \cap \ \cup \ \sqcup \ \vee \ \wedge$ $\odot \ \oslash \ \oplus \ \ominus \ \otimes \ \div \ \pm \ \mp \ \triangle \ \triangleleft \ \triangleright$
Operators n-aris	\sum \prod \coprod \int \iint \iiint \iiiint \oint \bigcup \bigcap \bigsqcup \bigvee \bigwedge \bigoplus \bigotimes \bigodot \biguplus	$\sum \prod \coprod \int \iint \iiint \iiiint \oint$ $\bigcup \bigcap \bigsqcup \bigvee \bigwedge \bigoplus \bigotimes \bigodot \biguplus$
Ellipsis	x_1 + \cdots + x_n	$x_{1}+\cdots +x_{n}$
	A_1, \ldots, A_n	$A_{1},\ldots ,A_{n}$
Delimitators	( ) [ ] \{ \} \lfloor \rfloor \lceil \rceil \langle \rangle / \backslash | \|	$(\;)\;[\;]\;\{\;\}\;\lfloor \;\rfloor \;\lceil \;\rceil \;\langle \;\rangle \;/\;\backslash \;|\;\|$
Foncions estandard (marrit)	sin x	$sinx\,$
Foncions estandard (corrècte)	\sin x	$\sin x\,$
	\sin(x)	$\sin(x)\,$
	\sin{(x)}	$\sin {(x)}\,$
Foncions non estandard	\operatorname{MaFoncion}	$\operatorname {MaFoncion} \,$
Foncions circularas	\sin \cos \tan \cot \sec \csc	$\sin \ \cos \ \tan \ \cot \ \sec \ \csc \,$
Foncions circularas recipròcas	\arcsin \arccos \arctan	$\arcsin \ \arccos \ \arctan \,$
Foncions iperbolicas	\sinh \cosh \tanh \coth	$\sinh \ \cosh \ \tanh \ \coth \,$
Foncions d'analisi	\sup \inf \min \max \limsup \liminf \lim \log \ln \lg \exp \arg	$\sup \inf \min \max \ \limsup \liminf \lim \ \log \ln \lg \exp \arg \,$
Foncions d'algèbra lineara	\det \deg \dim \hom \ker	$\det \deg \dim \hom \ker$
Aritmetica modulara	a \equiv b \pmod c	$a\equiv b{\pmod {c}}$
	a \bmod b	$a\,{\bmod {\,}}b$
Derivadas	\nabla \partial x \mathrm dx \dot x \ddot x	$\nabla \ \partial x\ \mathrm {d} x\ {\dot {x}}\ {\ddot {x}}$
Ensembles	\empty \varnothing \cap \cup \bigcap \bigcup \setminus	$\emptyset \ \varnothing \ \cap \ \cup \;\bigcap \;\bigcup \;\setminus$
Logica	\forall \exists \wedge \land \lnot \vee \lor \models	$\forall \ \exists \wedge \ \land \ \lnot \ \vee \ \lor \models$
Racinas	\sqrt 2\approx 1,414	${\sqrt {2}}\approx 1,414$
	\sqrt[n]{x}	${\sqrt[{n}]{x}}$
Relacions	\sim \simeq \cong < > \leq \geq \ll \gg \equiv \approx = \propto	$\sim \ \simeq \ \cong \ <\ >\ \leq \ \geq \ \ll \ \gg \ \equiv \ \approx \ =\ \propto$
	\not\sim \not\simeq \not\cong \not< \not> \not\le \not\ge \not\ll \not\gg \not\equiv \not\approx \neq \not\propto	$\not \sim \ \not \simeq \ \not \cong \ \not <\ \not >\ \not \leq \ \not \geq \ \not \ll \ \not \gg \ \not \equiv \ \not \approx \ \neq \ \not \propto$
Relacions d'ensembles	\subset \subseteq \supset \supseteq \in \ni	$\subset \;\subseteq \;\supset \;\supseteq \;\in \;\ni$
	\not\subset \not\subseteq \not\supset \not\supseteq \not\in \not\ni	$\not \subset \;\not \subseteq \;\not \supset \;\not \supseteq \;\not \in \;\not \ni$
Geometria	\Diamond \Box \triangle \angle \perp \mid \nmid \| 45^\circ	$\Diamond \;\Box \;\triangle \;\angle \;\perp \;\mid \;\nmid \;\|\;45^{\circ }$
Flèchas	\leftarrow \rightarrow \to \leftrightarrow \longleftarrow \longrightarrow\ \longleftrightarrow \nearrow \searrow \swarrow \nwarrow \uparrow \downarrow \updownarrow \mapsto \longmapsto \hookleftarrow \hookrightarrow \rightharpoonup \leftharpoonup \rightharpoondown \leftharpoondown \rightleftharpoons	$\leftarrow \ \rightarrow \ \to \ \leftrightarrow \ \longleftarrow \ \longrightarrow \ \longleftrightarrow \ \nearrow \ \searrow \ \swarrow \ \nwarrow \ \uparrow \ \downarrow \ \updownarrow$ $\mapsto \ \longmapsto \ \hookleftarrow \ \hookrightarrow \rightharpoonup \ \leftharpoonup \ \rightharpoondown \ \leftharpoondown \ \rightleftharpoons$
	\Leftarrow \Rightarrow \Leftrightarrow \Longleftarrow \Longrightarrow \Longleftrightarrow \iff \Uparrow \Downarrow \Updownarrow	$\Leftarrow \ \Rightarrow \ \Leftrightarrow \ \Longleftarrow \ \Longrightarrow \ \Longleftrightarrow \ \iff \ \Uparrow \ \Downarrow \ \Updownarrow$
	\xrightarrow[t\grave{e}xte~facultatiu]{t\grave{e}xte} \xleftarrow[t\grave{e}xte~facultatiu]{t\grave{e}xte}	${\xrightarrow[{t{\grave {e}}xte~facultatiu}]{t{\grave {e}}xte}}\ {\xleftarrow[{t{\grave {e}}xte~facultatiu}]{t{\grave {e}}xte}}$
Simbòls divèrs	\hbar \wr \dagger \ddagger \infty \vdash \top \bot \models \vdots \ddots \cdots \ldots \imath \ell \Re \Im \wp \mho \sharp \flat \natural \%	$\hbar \wr \dagger \ddagger \infty \ \vdash \ \top \ \bot \ \models \ \vdots \ \ddots \ \cdots \ \ldots$ $\imath \ \ell \ \Re \ \Im \ \wp \ \mho \ \sharp \ \flat \ \natural \ \%$

Indèx, exponents

Leis indèx son creats per un tiret bas ( _ ) e leis exponents per un accent circonflèxe ( ^ ). Son plaçament amb de grands simbòls depend d'aquestei: son plaçats verticalament per lei simbòls de classa soma e a drecha per lei simbòls de classa integrala, coma \int o \iint ; pòt èsser contornejat per lei comandas seguentas: \limits plaça indèx e exponent verticalament e \nolimits lei plaça a drecha.

Dins de matritz, de fraccions, o dins lei talhas textstyle, scriptstyle o scriptscriptstyle, lei simbòls se plaçan per defaut a drecha.
Trobaretz mai d'informacions çai sus.

Foncionalitat	Sintaxi	Aparéncia finala
		en HTML	en PNG
Exponent	a^2	$a^{2}$	$a^{2}\,\!$
Indèx	a_2	$a_{2}$	$a_{2}\,\!$
Agropament	a^{m+n}	$a^{m+m}$	$a^{m+n}\,\!$
	a_{i,j}	$a_{i,j}$	$a_{i,j}\,\!$
Combinar indèx e exponent	x_2^3	$x_{2}^{3}$	$x_{2}^{3}\,\!$
Indèx e exponent precedents	{}_1^2\!X_3^4	${}_{1}^{2}\!X_{3}^{4}$
	\sideset{_1^2}{_3^4}\prod (solament per de grands simbòls)	$\sideset {_{1}^{2}}{_{3}^{4}}\prod$
Derivada (bòn)	x'	$x'$	$x'\,\!$
Derivada (marrit en HTML)	x^\prime	$x^{\prime }$	$x^{\prime }\,\!$
Derivada (marrit en PNG)	x\prime	$x\prime$	$x\prime \,\!$
Sotalinhats e suslinhats	\hat a \bar b \vec c \overline{g h i} \underline{j k l}	${\hat {a}}\ {\bar {b}}\ {\vec {c}}\ {\overline {ghi}}\ {\underline {jkl}}$
Vectors e angles	\vec u \overrightarrow{AB} \widehat{POQ}	${\vec {u}}\ \ {\overrightarrow {AB}}\ \ {\widehat {POQ}}$
Soma	\sum_{k=1}^n k^2	$\sum _{k=1}^{n}k^{2}$
Produch	\prod_{i=1}^n x_i	$\prod _{i=1}^{n}x_{i}$
Limit	\lim_{n \to +\infty} x_n	$\lim _{n\to +\infty }x_{n}$
Integrala	\int_{-\infty}^{+\infty} e^{-x^2}\, \mathrm dx = \sqrt{\pi}	$\int _{-\infty }^{+\infty }e^{-x^{2}}\,\mathrm {d} x={\sqrt {\pi }}$
	\iint_{\R^2} e^{-(x^2+y^2)}\,\mathrm dx\, \mathrm dy	$\iint _{\mathbb {R} ^{2}}e^{-(x^{2}+y^{2})}\,\mathrm {d} x\,\mathrm {d} y$
Plaçament especific	\sum\nolimits_{k=1}^n k^2	$\sum \nolimits _{k=1}^{n}k^{2}$
	\int\limits_{-\infty}^{+\infty} e^{-x^2}\, \mathrm dx	$\int \limits _{-\infty }^{+\infty }e^{-x^{2}}\,\mathrm {d} x$
	\lim\nolimits_{n \to +\infty} x_n	$\lim \nolimits _{n\to +\infty }x_{n}$
Interseccion	\bigcap_{p = 1}^n A_p	$\bigcap _{p=1}^{n}A_{p}$
Union	\bigcup_{p 1}^n A_p	$\bigcup _{p=1}^{n}A_{p}$

Fraccions, matritz, formulas sus mai d'una linha

Foncionalitat	Sintaxi	Aparéncia finala
Fraccions	\frac{a}{b} , \dfrac{a}{b} o {a \over b}	${\frac {a}{b}}$
	\tfrac{a}{b}	${\tfrac {a}{b}}$
	\frac{\frac ab}{\frac cd} còntra \frac{\dfrac ab}{\dfrac cd}	${\frac {\frac {a}{b}}{\frac {c}{d}}}$ còntra ${\frac {\dfrac {a}{b}}{\dfrac {c}{d}}}$
Fraccions continuas	x = a_0 + \frac 1 {a_1 + \frac 1 {a_2 + \frac 1 {a_3+\cdots}}}	$x=a_{0}+{\frac {1}{a_{1}+{\frac {1}{a_{2}+{\frac {1}{a_{3}+\cdots }}}}}}$
	x = a_0 + \cfrac 1 {a_1 + \cfrac 1 {a_2 + \cfrac 1 {a_3+\cdots}}}	$x=a_{0}+{\cfrac {1}{a_{1}+{\cfrac {1}{a_{2}+{\cfrac {1}{a_{3}+\cdots }}}}}}$
Coeficients binomiaus, nombres de combinasons	\binom{n}{k} , \dbinom{n}{k} o {n \choose k}	${\binom {n}{k}}$
	\tbinom{n}{k}	${\tbinom {n}{k}}$
	\frac\binom nk\binom{n'}{k'} còntra \frac\dbinom nk\dbinom{n'}{k'}	${\frac {\binom {n}{k}}{\binom {n'}{k'}}}$ còntra ${\frac {\dbinom {n}{k}}{\dbinom {n'}{k'}}}$
Matritz, determinants	\begin{matrix} a & \cdots & b \\ \vdots & \ddots & \vdots \\ c & \cdots & d \end{matrix}	${\begin{matrix}a&\cdots &b\\\vdots &\ddots &\vdots \\c&\cdots &d\end{matrix}}$
	\begin{pmatrix} a & b \\ c & d \end{pmatrix}	${\begin{pmatrix}a&b\\c&d\end{pmatrix}}$
	\begin{bmatrix} a & b \\ c & d \end{bmatrix}	${\begin{bmatrix}a&b\\c&d\end{bmatrix}}$
	\begin{Bmatrix} a & b \\ c & d \end{Bmatrix}	${\begin{Bmatrix}a&b\\c&d\end{Bmatrix}}$
	\begin{vmatrix} a & b \\ c & d \end{vmatrix}	${\begin{vmatrix}a&b\\c&d\end{vmatrix}}$
	\begin{Vmatrix} a & b \\ c & d \end{Vmatrix}	${\begin{Vmatrix}a&b\\c&d\end{Vmatrix}}$
Tablèus amb alinhament	\begin{array}{crl} \rm center & \rm right & \rm left \\ c & r & l \end{array}	${\begin{array}{crl}{\rm {center}}&{\rm {right}}&{\rm {left}}\\c&r&l\end{array}}$
Distincions de cas	f(n)=\begin{cases} n/2 & \text{se }n\text{ es par} \\ 3n+1 & \text{se }n\text{ es impar} \end{cases}	$f(n)={\begin{cases}n/2&{\text{se }}n{\text{ es par}}\\3n+1&{\text{se }}n{\text{ es impar}}\end{cases}}$
Eqüacions sus mai d'una linha	\begin{align}f(n+1)&=& (n+1)^2 \\ \ & =& n^2 + 2n + 1 \end{align}	${\begin{aligned}f(n+1)&=&(n+1)^{2}\\\ &=&n^{2}+2n+1\end{aligned}}$
Acolada superiora	\overbrace{ 1+2+\cdots+100 }^{5050}	$\overbrace {1+2+\cdots +100} ^{5050}$
Acolada inferiora	\underbrace{ a+b+\cdots+z }_{26\; t\grave{e}rmes}	$\underbrace {a+b+\cdots +z} _{26\;t{\grave {e}}rmes}$
Superposicion	x \stackrel{?}{=} y	$x{\stackrel {?}{=}}y$
	x \xrightarrow{t\grave{e}xte} y, x \xleftarrow{t\grave{e}xte} y	$x{\xrightarrow {t{\grave {e}}xte}}y,\ x{\xleftarrow {t{\grave {e}}xte}}y$

Jòcs de caractèrs (per utilizar solament dins lei formulas matematicas)

Foncionalitat	Sintaxi	Aparéncia finala
Letras grègas minusculas (sens omicron !)	\alpha \beta \gamma \digamma \delta \epsilon \varepsilon \zeta \eta \theta \vartheta \iota \kappa \varkappa \lambda \mu \nu \xi o \pi \varpi \rho \varrho \sigma \varsigma \tau \upsilon \phi \varphi \chi \psi \omega	$\alpha \;\beta \;\gamma \;\digamma \;\delta \;\epsilon \;\varepsilon \;\zeta \;\eta \;\theta \;\vartheta \;\iota \;\kappa \;\varkappa \;\lambda \;\mu \;\nu \,$<br\> $\xi \;o\;\pi \;\varpi \;\rho \;\varrho \;\sigma \;\varsigma \;\tau \;\upsilon \;\phi \;\varphi \;\chi \;\psi \;\omega \,$
Letras grègas majusculas (sens Omicron !)	\Alpha \Beta \Gamma \Delta \Epsilon \Zeta \Eta \Theta \Iota \Kappa \Lambda \Mu \Nu \Xi O \Pi \Rho \Sigma \Tau \Upsilon \Phi \Chi \Psi \Omega	$\mathrm {A} \;\mathrm {B} \;\Gamma \;\Delta \;\mathrm {E} \;\mathrm {Z} \;\mathrm {H} \;\Theta \;\mathrm {I} \;\mathrm {K} \;\Lambda \;\mathrm {M} \,$<br\> $\mathrm {N} \;\Xi \;O\;\Pi \;\mathrm {P} \;\Sigma \;\mathrm {T} \;\Upsilon \;\Phi \;\mathrm {X} \;\Psi \;\Omega \,$
Blackboard	\mathbb{A B C D E F G H I J K L M} \mathbb{N O P Q R S T U V W X Y Z}	$\mathbb {ABCDEFGHIJKLM}$ $\mathbb {NOPQRSTUVWXYZ} \,$
	\R \N	$\mathbb {R} \ \mathbb {N}$
Fraktur	\mathfrak{a b c d e f g h i j k l m} \mathfrak{n o p q r s t u v w x y z} \mathfrak{A B C D E F G H I J K L M N} \mathfrak{O P Q R S T U V W X Y Z}	${\mathfrak {abcdefghijklm}}$ ${\mathfrak {nopqrstuvwxyz}}$ ${\mathfrak {ABCDEFGHIJKLMN}}$ ${\mathfrak {OPQRSTUVWXYZ}}$
Gras	\mathbf{ABCDEFGHIJKLM} \mathbf{NOPQRSTUVWXYZ}	$\mathbf {ABCDEFGHIJKLM} \,$ $\mathbf {NOPQRSTUVWXYZ} \,$
Roman	\mathrm{ABCDEFGHIJKLM} \mathrm{NOPQRSTUVWXYZ}	$\mathrm {ABCDEFGHIJKLM} \,$ $\mathrm {NOPQRSTUVWXYZ} \,$
Normau	ABCDEFGHIJKLM NOPQRSTUVWXYZ	$ABCDEFGHIJKLM\,$ $NOPQRSTUVWXYZ\,$
Script	\mathcal{ABCDEFGHIJKLM} \mathcal{NOPQRSTUVWXYZ}	${\mathcal {ABCDEFGHIJKLM}},$ ${\mathcal {NOPQRSTUVWXYZ}}\,$
Ebrieu	\aleph \beth \daleth \gimel	$\aleph \;\beth \;\daleth \;\gimel$

Delimitators dins lei grandeis eqüacions

Per forçar l'adaptacion automatica de la talha d'un pareu de delimitators (parentèsis, acoladas, etc.), s'utiliza lei comandas \left e \right. Per exemple :

Marrit	( \frac{1}{3} )^2 = \frac{1}{9}	$({\frac {1}{3}})^{2}={\frac {1}{9}}$
Bòn	\left( \frac{1}{3} \right)^2 = \frac{1}{9}	$\left({\frac {1}{3}}\right)^{2}={\frac {1}{9}}$

Avètz çai sota lei principaus exemples d'utilizacion dei comandas \left e \right :

Foncionalitat	Sintaxi	Aparéncia finala
Parentèsis	\left( \frac{a}{b} \right)	$\left({\frac {a}{b}}\right)$
Parentèsis carradas	\left[ \frac{a}{b} \right]	$\left[{\frac {a}{b}}\right]$
Acoladas	\left\{ \frac{a}{b} \right\}	$\left\{{\frac {a}{b}}\right\}$
Cabrons	\left\langle \frac{a}{b} \right\rangle	$\left\langle {\frac {a}{b}}\right\rangle$
Barras (de valor absoluda, per exemple)	\left| \frac{a}{b} \right|	$\left|{\frac {a}{b}}\right|$
Barras doblas (de nòrma, per exemple)	\left\| \frac{a}{b} \right\|	$\left\|{\frac {a}{b}}\right\|$
Simbòls de partida entiera	\left\lfloor \frac{a}{b} \right\rfloor	$\left\lfloor {\frac {a}{b}}\right\rfloor$
Utilizatz \left. o \right. per far aparéisser ren qu'un delimitator	\left.{ \frac{A}{B}} \right\} \to X	$\left.{\frac {A}{B}}\right\}\to X$
Talha dei delimitators	\big( \Big( \bigg( \Bigg(	${\big (}{\Big (}{\bigg (}{\Bigg (}$
	\bigl( \Bigl( \biggl( \Biggl( ... \Biggr) \biggr) \Bigr) \bigr)	${\bigl (}{\Bigl (}{\biggl (}{\Biggl (}\dots {\Biggr )}{\biggr )}{\Bigr )}{\bigr )}$

Blancs

TeX tracta automaticament la màger part dei problèmas de blanc, mai avètz la possibiltat, s'o volètz, de lei reglar manualament dins de cas particulars.

Foncionalitat	Sintaxi	Aparéncia finala
doble quadratin	a \qquad b	$a\qquad b$
quadratin	a \quad b	$a\quad b$
gròs blanc	a\ b o a~b	$a\ b$
blanc mejan	a\;b	$a\;b$
blanc fin	a\,b	$a\,b$
pas de blanc	ab	$ab\,$
blanc negatiu	a\!b	$a\!b$

Colors

Certanei partidas se pòdon metre en color, per mejan dau comutator \color{nom de la color}:

• {\color{Blue}x^2}+{\color{Brown}2x}-{\color{OliveGreen}1} balha

${\color {Blue}x^{2}}+{\color {Brown}2x}-{\color {OliveGreen}1}$

• x=\frac{-b\pm\sqrt{\color{Red}b^2-4ac}}{2a} balha

$x={\frac {-b\pm {\sqrt {\color {Red}b^{2}-4ac}}}{2a}}$

Vejatz aqueu document PDF (en) per lei 68 colors disponiblas.

Avís: per que lo document siá legible e agradiu, lei colors se devon utilizar fòrça discretament.

Liames

Liames intèrnes

• Ajuda:Caractèrs especiaus
• TeX e LaTeX

Liames extèrnes

• (en) Document d'introduccion a TeX, legir a partir de la pagina 39.
• (fr) Introduccion a LaTeX
• (fr) Document d'introduccion a TeX, legir lei paginas 32 a 41.
• (en) AMS LaTeX, leis extensions e convencions de la Societat Americana de Matematicas (AMS).
• (en) Science Clue, per compilar de còde TeX en imatge PNG.