Opus caementicium
L'opus caementicium o beton roman (del latin caementum, 'pèira sens talhar, escombres') es un tipe d'òbra faita de mortièr e de pèiras de tota mena (de roeina, per exemple) e a l'aparéncia del beton. La barreja se fasiá a pè de l'òbra, alternant paladas de mortièr amb calhaus.[1][2][3]
Lo beton roman se podiá emplegar tot sol, en li donant forma dins d'una carcassa, o l'emplegar per emplir los espacis entre parets e torns o entre doas parets de blòcs rectangulars de pèira (de opus quadratum, opus vittatum e opus reticulatum).[4] A mesura que se pujava la paret, s'i podiá metre de filades de malons traversats a l'ample de la paret, fait que permetiá de regularizar e renfortir l'ensems per l'efièch d'encadenament.
L'opus caementicium es una de las claus dels succèsses arquitectonics dels bastiments romans, per la lora velocitat d'execucion e la tenença del bastiment un còp acabat. Permetèt la realizacion d'un tipe de vòuta monoblòc (nomenat vòuta de beton), amb una dubertura o uèlh de plusors desenas de mètres, coma la Basilica de Maxenci o lo Panteon d'Agripa.