Vejatz lo contengut

Carpats

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Los Carpats (ucraïnian: Карпати, romanés: Munții Carpați, chèc: Karpaty, polonés: Karpaty, eslovac: Karpaty, alemand: Karpaten, ongrés: Kárpátok, sèrbe: Карпати) forman la part orientala de l’ensemble montanhós situat al centre d’Euròpa, e que los Alps ne constituisson la part occidentala. Los Carpats e los Alps partejan las meteissas originas tectonicas e geologicas. Los Carpats s’estendon suls territòris d’Àustria, d'Eslovaquia, de Polonha, de la Republica Chèca, de Ongria, d'Ucraïna, de Romania e de Serbia[1].

Principal sèrre de l’Euròpa Centrala, los Carpats culminan a 2 655 m al mont Gerlachovský en Eslovaquia[1], a 2 544 m al mont Moldoveanu en Romania e a 2 499 m al mont Rysy en Polonha.

Los Carpats se devesisson generalament en tres grandas seccions:

  • Carpats occidentals - Àustria, Republica Chèca, Polonha, Eslovaquia e Ongria
  • Carpats orientals - sud-èst de Polonha, èst d'Eslovaquia, Ucraïna e Romania
  • Carpats meridionals - Rumania e Serbia

Lo tèrme Carpats exteriors es sovent emplegat per descriure la talvera nòrd dels Carpats occidentals e orientals.

Los Carpats provesisson un abitat a las pus grandas populacions europèas d'orses bruns, de lops, de camoces e de linx, amb la pus fòrta concentracion en Romania e mai d'un terç de totas las espècias vegetalas europèas. Las montanhas e sos contrafòrts an tanben nombrosas aigas termalas e mineralas, Romania avent un terç del total europèu. Romania abriga tanben la segonda pus granda superfícia bòsques verges d'Euròpa après Russia, totalizan 250 000 ectaras (65%), la màger part dins los Carpats, los Carpats meridionals constituissent la pus granda zona boscassièra non fragmentada d'Euròpa. Los taus de desboscament degut a l'espleitacion boscassièra ilegala dins los Carpats son enauçats.

Las vilas pus importantas dans ou à proximité dels Carpats son: Bratislava e Košice en Eslovaquia, Cracòvia en Polonha, Cluj-Napoca, Sibiu e Brașov en Romania, e Uzhhorod en Ucraïna.

  1. 1,0 et 1,1 (en) Carpathian Network of Protected Areas, consultat lo 29 de març de 2010