Tomai

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
(Redirigit dempuèi Toumaï)
Tomai qu'ei un tipic representant dera espècie Sahelanthropus


Tomai [1] ei lo susnom d'un crani fossil de primat discurbert en 2001 en Chad (1). Aguest qu'a condusit enquia era definicion d'ua navela espècie Sahelanthropus tchadensis, que quauqu'uns paleoantropològs consideren coma ua des prumères espècies dera linha umana, de segur plan proche dera divergencia enter es Panins (includent es chimpanzés) e eth genre Homo (includint l'òme) (2). Era edat deth fossil ei d'aperaquí de 7 milions d'annades.

Istoria[modificar | Modificar lo còdi]

Eth crani gaireben sancer de Tomai siguet trapat en eth desert de Djourab, en eth Chad, a 800 Km al nòrd de N'Djamena pera MPFT (Mission Paleoantropologica Franco-Chadiana) menada per Michel brunet dera Universi tat de Peitiu. Siguec discurbert eth 19 de junhsega de 2001 per ua equipa de quate òmes (Ahounta Djimdoumalbaye, Fanoné Gongdibé, Mahamat Adoum e Alain Beauvilain) en servici en eth Centre Nacional de Sostién deth Cercament (CNAR).

Eth crani, cinc trossi de maissa, quauques dents e, sustot, ua diafisi de femur querra (TM266-01-63) (3) qu'aurien pogut aparténher a nou individús qu'an sigut discurberts en junhsega de 2001 a mars de 2002 en eth loch de Toros-Menalla e sus dus autes lochs proches. Es metodes de datacion biogeochronologics an permes estimar era edat de TomaI hé 7 milions d'annades.

Tà arribar a aquesta definida se basaren sus eth grad d'evolucion des mamifers que demorauen ath sòn cant e dempús de hér ua comparacion dab d'auta fauna africana semblant. Ua serie de donades absolutes a sigut obtienguda per ua equipa francesa pes nivèus de sediments classats dab eth fossil.

Aguestes donades s'an hét mercès ath metòde de beryllium 10/9 e an establert qu'era edat de Tomai ei enter 6,8 e 7,2 milions d'annades (4). Més eth crani de TomaI non èra pas en eth lòc ( in situ ) en eth sedimeent (5) e auria sigut desplaçat dempús d'un enclapament recent (6) e, atau, aguest metòde se pòt pas aplicar

Caracteristiques de Tomai[modificar | Modificar lo còdi]

Tomai héia un metre de nautada e héia uns 35 Kg. pera MPFT Tomai erá un mascle. Era sua plata sus-orbitau parla sus un mascle. Demoraua en es aforests qu'eren proche d'un lac o proches d'un arriu. eth discurbiment de Tomai, a 2.500 Km de l'oèst del Rift èst-african, a hét qu'eth paleoantropològ Yves Coppens, escambies era sua teoria dera East Side Story, héta en 1982.

Tomai demoréc hé 7 milions d'annades en eth nòrd d'Africa

Nom[modificar | Modificar lo còdi]

Tomai vò díder espilh de vita en lengua gorana. aguest nom a sigut causit peth President dera República de Chad. Vò díder qu'ei un mainatge vadut just auans dera sason seca. E sòns escadences de poder demorar son, atau, plan més limitades (7)

Referéncies[modificar | Modificar lo còdi]

1.- Beauvilain, 2003. Toumaï, l’aventure humaine.

2.- Brunet M., Guy F., Pilbeam D., Mackaye H. T., Likius A., Djimdoumalbaye A., Beauvilain A., Blondel C., Bocherens H., Boisserie J.-R., de Bonis L., Coppens Y., Dejax J., Denys C., Duringer P., Eisenmann V., Fanone G., Fronty P., Geraads D., Lehmann T., Lihoreau F., Louchart A., Mahamat A., Merceron G., Mouchelin G., Otero O., Pelaez Campomanes P., Ponce De Leon M., Rage J.-C., Sapanet M., Schuster M., Sudre J., Tassy P., Valentin X., Vignaud P., Viriot L., Zazzo A. et Zollikofer C. P. E., 2002. A new hominid from the Upper Miocene of Chad, Central Africa [archive], Nature, 418 (6894): 145-151.

3.- Hawks, 2009. [1] [archive]

4.- Lebatard A.-E., Bourles D. L., Duringer P., Jolivet M., Braucher R., Carcaillet J., Schuster M., Arnaud N., Monie P., Lihoreau F., Likius A., Mackaye H. T., Vignaud P. et Brunet M., 2008. Cosmogenic nuclide dating of Sahelanthropus tchadensis and Australopithecus bahrelghazali: Mio-Pliocene hominids from Chad. [archive] PNAS 105 (9): 3226-3231 PDF fulltext [archive]

5.- Beauvilain A., 2008. The contexts of discovery of "Australopithecus bahrelghazali" and of "Sahelanthropus tchadensis" (Toumaï) : unearthed, embedded in sandstone or surface collected ? PDF fulltext [archive] South african Journal of Science, 104 (3): 165-168. 6.- Beauvilain A. et Watté J.-P., 2009. Toumaï ("Sahelanthropus tchadensis") a-t-il été inhumé ? PDF fulltext [archive] Bulletin de la Société géologique de Normandie et des Amis du Museum du Havre, 96 (1): 19-26

7.- Dépêche de l'Associated Press du 12 juillet 2002. [archive]

Bibliografia[modificar | Modificar lo còdi]

º Alain Beauvilain, 2003. Toumaï, l’aventure humaine. La Table Ronde, Paris, 239 p. (ISBN 978-2-7103-2592-5).

º Michel Brunet, 2006. D’Abel à Toumaï. Nomade, chercheur d’os. Odile Jacob, Paris, 254 p. (ISBN 978-2-7381-1738-0).

º Ann Gibbons, 2006. The first human.. Doubleday, New York, 306 p. (ISBN 978-0-385-51226-8).

º Pascal Picq, 2003. Au commencement était l'homme - De Toumaï à Cro-Magnon. Odile Jacob, Paris, 256 p. (ISBN 978-2-7381-1281-1).

º Tidiane N'Diaye, 2006 L'Éclipse des Dieux Chap Afrique berceau de l'humanité, Éditions du Rocher/Serpent A Plumes, 2006, 317 p. (ISBN 978-2-268-05641-8)

  1. (fossil classat coma TM 266-01-060-01 TM per Toros-Menela, region on ei trapat)