Sango
![]() | |
---|---|
Classificacion lingüistica | |
creòls | |
Status oficial | |
Oficial en | Centreafrica |
Acadèmia | cap |
Mòstra | |
Sura 1: Adü âzo kûê yamba, ngâ âla lîngbi terê na lêgë tî nëngö-terê na tî ângangü. Ala kûê awara ndarä na börö-li sï âla lîngbi tî dutï na âmbâ tî âla gï na lêngö söngö.. |
Lo sango (nom autoctòne: sängö) qu'ei ua lenga creòla veïculària en Centreafrica e dens los país vesins e qu’ei vienguda lenga nacionau e oficiau en Republica Centreafricana. Qu'ei parlat com lenga mairana per 400 000 locutors, com lenga segonda (lingua franca per 4 milions.
Grafia e prononciacion[modificar | modificar la font]
Lo sango que s'escriu dab l'alfabet latin.
Que a set vocaus (/, e, /ɛ/, i, o, /ɔ/, u), mes la grafia non nòta pas l'e obèrta ni tampòc l'o obèrta. I a cinc vocaus nasalizadas (ĩ, ã, ɛ̃, ɔ̃, ũ) que son notadas en hornir ua n après. Sus las vocaus, que i a accents grafics entà marcar los tons: â qu'ei ua a dab ton haut, ä qu'ei ua a dab ton mejan, a dab lo ton baish. Lo ton devarant qu'ei notat per exèmple âä (aperat ton modulat ahut-mejan) o äa (ton modulat mejan-baish).
En las consonas, que i a consonas simplas (p, b, t, d, k, g, f, v, s, z, h, l, r, y, w) digrafs o trigrafs (kp, gb, mb, mv, nd, ng, ngb, nz).
Quauques mots[modificar | modificar la font]
occitan | sango |
---|---|
tèrra | sêse |
cèu | ndüzü |
aiga | ngû |
huec | wâ |
òmi | kôlï |
hemna | wâlï |
minjar | te |
béver | nyön |
gran | kötä |
petit | kêtê |
nueit | bï |
dia | kötä-lâ |
tot | kûê |
aimar | yê |
sorire | ngîâ |
oelha | wâlï täba |
chivau | mbârâtâ |
Nòtas[modificar | modificar la font]