Sango
 Sango
| |
|---|---|
| Classificacion lingüistica | |
|
creòls | |
| Status oficial | |
| Oficial en | Centreafrica |
| Acadèmia | cap |
| Mòstra | |
| Sura 1: Adü âzo kûê yamba, ngâ âla lîngbi terê na lêgë tî nëngö-terê na tî ângangü. Ala kûê awara ndarä na börö-li sï âla lîngbi tî dutï na âmbâ tî âla gï na lêngö söngö.. | |
Lo sango (nom autoctòne: sängö) qu'ei ua lenga creòla veïculària en Centreafrica e dens los país vesins e qu’ei vienguda lenga nacionau e oficiau en Republica Centreafricana. Qu'ei parlat com lenga mairana per 400 000 locutors, com lenga segonda (lingua franca per 4 milions.
Grafia e prononciacion[modificar | modificar la font]
Lo sango que s'escriu dab l'alfabet latin.
Que a set vocaus (/, e, /ɛ/, i, o, /ɔ/, u), mes la grafia non nòta pas l'e obèrta ni tampòc l'o obèrta. I a cinc vocaus nasalizadas (ĩ, ã, ɛ̃, ɔ̃, ũ) que son notadas en hornir ua n après. Sus las vocaus, que i a accents grafics entà marcar los tons: â qu'ei ua a dab ton haut, ä qu'ei ua a dab ton mejan, a dab lo ton baish. Lo ton devarant qu'ei notat per exèmple âä (aperat ton modulat ahut-mejan) o äa (ton modulat mejan-baish).
En las consonas, que i a consonas simplas (p, b, t, d, k, g, f, v, s, z, h, l, r, y, w) digrafs o trigrafs (kp, gb, mb, mv, nd, ng, ngb, nz).
Quauques mots[modificar | modificar la font]
| occitan | sango |
|---|---|
| tèrra | sêse |
| cèu | ndüzü |
| aiga | ngû |
| huec | wâ |
| òmi | kôlï |
| hemna | wâlï |
| minjar | te |
| béver | nyön |
| gran | kötä |
| petit | kêtê |
| nueit | bï |
| dia | kötä-lâ |
| tot | kûê |
| aimar | yê |
| sorire | ngîâ |
| oelha | wâlï täba |
| chivau | mbârâtâ |
Nòtas[modificar | modificar la font]
