Sòu melgoirés

Lo sòu melgoirés (en catalan: melgorès; en francés: sou melgorien) èra la moneda dels comtes de Melguer (ara Mauguiò). Sa moneda èra un denièr d'argent qu'aguèt fòrça temps cors dins fòrça regions d'Occitània e de Catalonha.

Sòu melgoirés

Valor e composicion

Èra utilizat correntament amb d'autres monedas localas o estrangièras a la província, qu'apartenián totas al sistèma monetari del denier. D'efècte, aquel sistèma qu'èra eretat de l’Empèri Roman, èra utilizat dins l’ensems de l’Euròpa Occidentala.

Quand s'arrestèt de batre l'aur jols Carolingians, demorava pas que de deniers d'argent. Lo denier melgoirés èra completat per de pèças divisionàrias (la malha o obòla, valent ½ denier, e lo « pogés », valent ¼ de denier).

Lo sòu, que correspondiá a 12 deniers e la liura a 20 sòus e 240 deniers èran pas materializat per cap de pèça vertadièra, e servissiá sonque de moneda de compte. Le sòu melgoirés valiá la mitat del sòu tolosenc.

Istòria

S'al començament semblava pas d'èsser qu'una còpia de la moneda de Narbona, dapasset los motius se'n distinguèron. En efècte, la crotz d'origina evolucionèt cap a una crotz caracteristica de la region que se tròba suls sagèls dels evesques de Magalona. Sus las pèças, s'i pòt veiretanben la legenda RAMVNDVS e NARBONA, qu'amb lo pas del temps acabèt per venir illegibla.

Enseguida, los evesques de Magalona, que succediguèron als comtes, batèron de pèças nòvas, que se semblavan a las monedas arabas, per tòca de far mai simple l'exportacion cap a Egipte. Pasmens aquela emission s'arrestèt lèu, que los evesques foguèron acusats pel papa Clemenç VI d'utilizar lo nom de Maomet, alara que demorava encara de rèstes de la premièra emission fins al sègle XIV.

Airal monetari de la moneda de Melguer

S'espandissiá sus mai d'un perçan d'Occitània, e comprenent las principalas vilas seguentas:

• En Provença
  • Arle
  • Bèucaire
  • Tarascon
  • Avinhon
  • Aurenja
• En Lengadòc
  • Nimes
  • Somèire (qu'aviá tanben una moneda locala)
  • Andusa (qu'aviá tanben una moneda locala)
  • Montpelhièr
  • Agde
  • Albi
  • Castras
  • Montalban
  • Tolosa (en concurréncia amb lo denier tolosenc)
  • Carcassona
  • Castèlnòu d'Arri
• En Narbonesa (que remplaça l'ancana moneda, en concurréncia amb las monedas de Barcelona)
  • Narbona
  • Besièrs (qu'aviá tanben una moneda locala)
  • Limós
  • Perpinhan
  • Elna
• En Gavaudan
  • Mende
• En Roergue
  • Milhau
  • Rodés
  • Vilafranca de Roergue
  • Carlat (en concurréncia amb lo sòu del Puèi)
• En Carcin
  • Caors que se trpava de banquièrs josieus.

Dins las regions al tèrme coma Lemosin e Carladés, lo sòu melgoirés èra en concurréncia amb d'autras monedas que van lo remplaçar.

Atal, segon las monedas mencionadas dins lo Cartulari de Briude, que se'n deu la publicacion a Marcellin Boudet, pendent lo periòde 1146-1210 i aguèt un grand cambi al repècte del periòde entre 1000 e 1045.

Atal, en Velai, en Carladés e en Briudés, durant lo periòde 1146-1210, s'encontrava pas que de men ions dèl sòu del Puèi. Alara dins aquelas regions, al periòde precedent, se podava trapar tanben de mencions a las monedas de Melguèlh e de Valença, e tanben l’aur.

La moneda de Melguer reculèt pas sonque ont èra en contacte amb la moneda del Puèi, mas dins lo centre del Massís central, son airal d'espediement tornant a las regions mai al sud, siá Roergue e le Gavaudan.

Bibliografia

• Augustin Fabre, (fr)Histoire de Provence, Marseille, chez Feissat Aîné et Demonchy, Marius Lejourdan, éditeurs, 1834, p. 93
• (fr)« Melgorien », dans Toutati François-Olivier (éd.), Vocabulaire historique du Moyen Âge (Occident, Byzance, Islam), París, La Boutique de l'Histoire, 1997 (3^en édition), p. 200
• (fr)Engel Arthur & Serrure Raymond, Traité de numismatique du Moyen Âge, París, Ernest Leroux, 1894, p. 456-457
• (fr)Grierson Philip, Monnaies du Moyen Âge, Fribourg, Office du livre, 1976, p. 87-94-120-130-311

Vejatz tanben

Articles connèxes

• Denier
• Melguer
• Magalona

Ligams ext-rnes

• (fr)Los deniers de Melguer