Vejatz lo contengut

Pèire Raimon de Tolosa

Aqueste article es redigit en lengadocian.
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Infotaula de personaPèire Raimon de Tolosa
lang=oc
Representacion miniatura de Peire Raimon de Tolosa. BnF ms. 12473 fol. 68v Modifica el valor a Wikidata
Nom(pro) Peire Raimon de Tolosa Modifica el valor a Wikidata
Biografia
Naissençasègle XII Modifica el valor a Wikidata
Tolosa Modifica el valor a Wikidata
Mòrtsègle XIII Modifica el valor a Wikidata
Pàmias Modifica el valor a Wikidata
Donadas personalas
Activitat
Camp de trabalhCultura occitana Modifica el valor a Wikidata
OcupacionTrobador e Joglar Modifica el valor a Wikidata
Activitat1180–1225, 1221, 1220
GenreCanso, Planh e ermetisme Modifica el valor a Wikidata
MovementPoesia trobadoresca Modifica el valor a Wikidata

Musicbrainz: aa57b952-a72f-4354-96f9-cac550cc6694 Discogs: 1667268 Modifica el valor a Wikidata

Pèire Raimon de Tolosa (o Toloza en occitan ancian; fl. 1180–1220)[N 1], èra un trobador de la borgesiá tolosana. Es diversement escaissat lo Vièlh (oc ancian: lo Viellz) e lo Gròs, malgrat que d'unes pensen que fan referéncia a doas personas diferentas[N 1]. D'un autre costat, Lo Vièlh poiriá far referéncia a son apertenéncia a una primièra generacion de trobadors[N 2]. Dètz e uèch dels poèmas de Peire Raimon subrevivon, dont una cançon amb una melodia[N 1].

Lo nom de Pèire Raimon (escrich jos la forma latina Petrus Raimundus) es estat consignat dins dos documents de Tolosa, que son respectivament de 1182 e de 1214[N 1]. Segon sa vida, se faguèt joglar e se n'anèt a la cort d'Anfós II d'Aragon, que li faguèt granda onor[N 2]. L'òbra mai anciana e datada d'en Pèire Raimon es un planh que foguèt escrich aprèp la mòrt d'Enric lo rei jove en 1183[N 1]. Segon sa vida, Pèire passèt "longtemps" a la cort d'Anfós, de Guilhèm VIII de Montpelhièr e d'un certan "comte Raimon", çò que poiriá far referéncia siá a Raimon V de Tolosa, siá, mai probablament, a Raimon VI[N 1][N 2]. Passèt tanben pro de temps dins la peninsula italiana, en Lombardia e en Piemont), dins las corts de Tomàs Ièr de Savòia, Guilhèm de Malaspina, e Azzo VI d'Este[N 1]. La filha d'Azzo, Beatritz, foguèt la destinatària d'un dels poèmas de Pèire[N 1]. Mai tard Pèire se maridèt e amb sa femna visquèron a Pàmias ont se moriguèt[N 2].

Segon lo Tresaur dau Felibritge, "Cesar de Nòstra Dama pretend ... qu'aviá escrich un tractat contra l'error dels arians"[1].

Pèire foguèt un cantaire e compositor reputat de cançons. Son òbra se caracteriza per de tèmas de la natura. Son estil èra ermetic/clus. Imitèt los trobadors que l'avián precedit coma Cadenet e Arnaut Danièl e es a son torn imitat per Bertran de Bòrn, sustot dins son utilizacion de l'imatjariá naturala. Bertran es anat fins a copiar quasi una estròfa entièra del "No.m puesc sofrir d'una leu chanso faire" de Pèire. Dins "Us noels pessamens", Pèire anticipa lo poèta toscan Dante Alighieri[N 3]. Pèire se planh d'una mèstra que li a primièr fach signe, puèi a romput sa promessa quand ditz:

Que qui non a vezat aver
gran be, plus leu pot sostener
afan que tal es rics e bos;
que.l maltrag l'es plus angoyssos,
quan li soven benanansa.[N 4]

La sola melodia subreviventa de Pèire es florida coma la de Cadenet e mens melismatica que la de Danièl.[N 5] Son estil utiliza un nombre inabitualament naut de grands intervals, e mai de tritons. Lo poèma amb la melodia es bastit sus una metafòra innovanta:

Atressi cum la candela[N 6]
que si meteissa destrui
per far clartat ad autrui,
chant, on plus trac gren martire,
per plazer de l'autra gen.[N 7]

Nòtas e referéncias

[modificar | Modificar lo còdi]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 et 1,7 Aubrey, 17.
  2. 2,0 2,1 2,2 et 2,3 Egan, 77.
  3. Lewent, 106. The passage in Dante being referred to is Inferno, V, 121 ff.
  4. Lewent, 106: "For he who is not accustomed to have much luck, is more capable of suffering misery than one who is noble and high in rank; for misfortune grieves the latter more if he remembers (former) good fortune."
  5. Aubrey, 225 and 268.
  6. Also commonly Atressi com la chandella.
  7. Gouiran, 88: "Like the candle which destroys itself in order to give light to others, I sing, at the worst of my torture, for the pleasure of others."