Soviet
Lo tèrme soviet (del rus: cове́т, conselh) designa d'en primièr un conselh d'obrièrs, de païsans e de soldats en favor de la idèas progressistas dins l'Empèri rus, prenent lo poder dins una organizacion locala (una usina, una vila, una província…) a partir de 1905. L'origina d'aquesta practica ven del vetche[1], un tèrme qu'es sinonim de soviet dins l'anciana Russia, e que « correspondava a una mèna de dièta, organ màger de la poténcia politica de la ciutat »[2].
Istoric[modificar | Modificar lo còdi]
En l'abséncia de sindicats, l'idèa d'una organizacion representativa dels obrièrs puèi dels païsans fa son camin jos forma dels soviets. Son jutjats per Lenin "cent còps mai a esquèrra" que los bolchevics. Apareisson d'en primièr en província dins lo ròtle de comitats de cauma efemèrs (aqueste mot rus significant conselh es adoptat pel primièr còp en 1905 pels obrièrs d'una usina textila d'Ivanovo per designar lor comitat de cauma) puèi prenon un sens mai politic plus amb la fondacion del Soviet de Sant Petersborg lo 13 d'octobre e de Moscòu lo 5 de decembre. Dins son obratge[3], Volin afirma que l'idèa de soviet es anteriora. Segon el, sorgís espontanèament e foguèt adoptada per d'obrièrs quand de reünions tengudas a partir de l'endeman del Dimenge roge, en genièr de 1905, a Sant Petersborg.
Tot se mesfisant d'intellectuals suspèctes de voler impausar lor egemonia, los obrièrs sentisson lo besonh d'èsser conselhats per de revolucionaris experimentats qu'an alara qu'un ròtle consultatiu a costat dels delegats obrièrs. D'en primièrs reservats, los bolchevics mandan de representants mas los pòstes dirigents venon als menchevics
Après la revolucion de Febrièr de 1917, un soviet se reforma, mas los soviets exercisson al final pas jamai de poder vertadièr: de febrièr a octobre de 1917, lo poder es tengut per un Govèrn provisòri dirigit d'en primièr pel prince Lvov puèi a partir de julhet per Aleksandr Kerenski. Lo Soviet de Petrograd, domorant al palais de Tauride coma lo Govèrn provisòri, es lèu en situacion de rivalitat amb aqueste per l'exercici del poder.
Lo mot d'òrdre defendut pels bolchevics jol vam de Lenin es: « Tot lo poder als soviets ! » (segon Volin: "per tocar l'esperit de las massas, ganhar lor fisança e lors simpatiás, lo partit bolchevic lança [...] de mots d'òrdre que, fins alara, caracterizavan [...] l'anarquisme.)". A partir d'octobre de 1917, lo poder es tengut per de « comissaris del pòble », aprobats pel Congrès dels Soviets (delegats elegits pels soviets), dirigits per Lenin. Segon Hannah Arendt, "Lo regim bolchevic despolhèt los conselhs (los soviets, segon lor nom rus) de lor poder alara qu'èra encara dirigit per Lenin, e panèt lor nom per se'n afublar alara qu'èra un regim antisovietic[4]."
En seguida, en Union sovietica, lo « soviet » èra oficialament un organ a l'encòp legislatiu e executiu de delegats elegits, a mai d'un nivèls (locals, municipals, republicans o federal). Lo poder èra en realitat tengut pel Partit comunista de l'Union sovietica coma partit unic. Lo « Soviet suprèma » foguèt l'organ legislatiu mai naut existissent que siá al nivèl federal o al nivèls de la republicas sovieticas.
Bibliografia[modificar | Modificar lo còdi]
- Oskar Anweiler, Les Soviets en Russie, Gallimard, 1997.
- Roger Boussinot, Les Mots de l'anarchie, Éditions Delalain, 1983.