Ozbèc

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Infotaula de lengaOzbèc
Oʻzbek tili — Ўзбек тили — ئۇزبېك تیلى Modifica el valor a Wikidata
Locutors27 000 000
Familha lingüistica
Ozbèc
Estatut oficial
Oficial deOzbequistan
AcadèmiaAlisher Navo'i Tashkent State University of Uzbek Language and Literature (en) Traduire Modifica el valor a Wikidata
Còdis lingüistics
ISO 639-1uz Modifica el valor a Wikidata
ISO 639-2uzb Modifica el valor a Wikidata
ISO 639-3uzb Modifica el valor a Wikidata

L'ozbèc es una lenga turquesa parlada en Ozbequistan e dins los paises vesins.

Localisacion[modificar | Modificar lo còdi]

L'ozbèc es la lenga oficiala d'Ozbequistan. De minoritats importantas parlan la lenga dins los paises vesins, en Tatgiquistan, Quirguizstan, Cazacstan, Turcmenistane tamben dins lo nòrd d'Afganistan e dins lo Xingjiang chinés[1].

Classificacion e dialèctes[modificar | Modificar lo còdi]

L'ozbèc fa partida de las lengas oigoras, o karlok, una branca de las lengas turquesas. L'ozbèc continua la lenga literària qu'èra usada dins la region avant lo periòde de dominacion russa, lo chagatai[2].

Los dialèctes se diferencian per l'eretatge lingüistic dels tres grops turcs divèrses qu'an format lo pòble ozbèc[2]. Es atal qu'i a de dialèctes qu'an de traches karloks-oigors, d'autres qu'an de traches oghuz o quipchacs. La lenga a manlevat fòrça mots iranians, a travèrs l'influença del tatgic, o del dari en Afganistan, doas de las variantas del persan, parladas al sud[3][4].

Escritura[modificar | Modificar lo còdi]

L'ozbèc èra, a l'origina, escrich amb l'alfabet arabi. Dins las annadas 1930, lo poder sovietic, impausèt l'alfabet latin, per lo remplaçar, una decennia de tard, per l'alfabet cirillic. Aprèp l'independéncia, en 1993, lo govèrn introduguèt l'alfabet latin, mas dins una version pro diferenta d'aquela de las annadas 1930[5].

Referéncias[modificar | Modificar lo còdi]

  1. Khodzhiyev 1997, p. 426.
  2. 2,0 et 2,1 Boeschoten 2006, p. 357.
  3. Los dialèctes iranizats d'Afganistan an un còdi de lenga, usb.
  4. Khodzhiyev 1997, p. 426-427.
  5. Boeschoten 2006, p. 360.

Fonts[modificar | Modificar lo còdi]

  • (en) Hendrik Boeschoten, 2006, Uzbek, dins Lars Johanson, Éva Á. Csató (eds.), The Turkic languages, p. 357-378, Routledge language family descriptions series, Londres, Taylor & FrancisP. 1-58.
  • (ru) A. P. Khodzhiyev, 1997, Uzbekskiy iazyk, dins E. R. Tenishev (ed.), Iazyki Mira - tyurkskie iazyki, p. 426-437, Moscòu, Indrik.