Johann Gottfried von Herder
Johann Gottfried von Herder (1744-1803) èra un filosòf e critica literari alemand que los escriches contribuiguèron a l'aparicion del romantisme alemand. Instigator del moviment conegut coma Sturm und Drang inspirèt fòrça escrivans, entre eles, e subretot, lo jove Johann Wolfgang von Goethe, que coneguèt a Estrasborg e que mai tard vendriá lo representant del classicisme literari alemand.
Vida e òbra[modificar | Modificar lo còdi]
Herder nasquèt lo 25 d'agost de 1744 en Mohrungen (Prússia). Estudièt a l'Universitat de Königsberg amb lo filosòf alemand Immanuel Kant. Unas de las primièras òbras criticas de Herder se trapa dins los Fragments sus la literatura alemanda modèrna (1766-1767), que lausava l'emancipacion de la literatura alemanda de las influéncias estrangièras. Los ensages que seguèron —coma Sus l'estil e l'art alemand (1773), escrich en collaboracion amb Goethe— èran un cant a la literatura populara, a la poesia de William Shakespeare e Omèr e al desvolopament de l'idèa concebuda per Herder del Volksgeist (‘esperit del pòble’), exprimit dins la lenga e la literatura d'una nacion. Es considerat coma lo paire del nacionalisme ideologic [1], segon que, la nacion es un fenomèn natural, un organisme vivent amb una arma pròpia (concepcion de nacion, del Romantisme). En 1776, amb l'ajuda de Goethe, Herder comencèt una cerrièra dins lo govèrn de Weimar. Alá escriguèt la seuna òbra mai importanta, los quatre volums de l'estudi Idèas per a una filosofia de l'istòria de l'umanitat (1784-1791), que tenta de demòstrar que la natura e l'istòria umana obesís a las meteissas leis e que, amb lo temps, las fòrças umanas antagonicas se reconciliaràn. E mai que siá inacabat, aquel tractat encarna la majoritat de las idèas d'Herder e demora coma la seuna contribucion majora a la filosofia. Cal prene tanben en compte lo seu Ensag sus l'origina de la lenga (1770, publicat en 1772), escrich en responsa a una question de l'Acadèmia de las Sciéncias de Berlin, òbra que fin finala premièt e publiquèt. Dins aquela, Herder abòrda l'origina de la lenga d'un punt de vista antropologic, rebutant la teoria de l'origina divina (Süßmilch). Atal, Herder explica l'emergéncia del lengatge coma un acte inerent a l'èsser uman coma animal racional e desprovesit atal dels instincts univòcs pròpis als animals, qu'an besonh de comunicar per a poder subreviure e s'autoafirmar coma espècia dins lo mond. Al fin de la seuna vida, Herder trenquèt amb Goethe e amb lo classicisme aleman, e prenguèt partit per una poesia de caire didactic, coma Cartas sul progrès de l'òme (1793-1797). Expausèt los seus desacòrdis amb la filosofia de Kant en dos libres que foguèron pas plan recebut. Al la final del sègle XVIII l'influéncia d'Herder mermèt, mas la seuna contribucion als estudis literaris e la pensada istorica alemanda es fòrça important. Moriguèt lo 18 de decembre de 1803 a Weimar.
Referéncias[modificar | Modificar lo còdi]
- (ca) Aqueste article es parcialament o en totalitat eissit d’una traduccion de l’article de Wikipèdia en catalan intitolat « Johann Gottfried Herder ».
- (eu)Azurmendi, Joxe: "Herder" In Volksgeist. Herri gogoa, Donostia: Elkar, 2007. ISBN 978-84-9783-404-9
- ↑ (fr)Zeev Sternhell, Les Anti-Lumières de tous ls pays... Le Monde Diplomatique décembre 2010, pag 3