Exili
L'exili[1], sonat tanben faidiment, despatriament, (em)bandiment, estrangiment, fòrabandiment (gasc. hòrabandida) es una pena impausada pels estats, generalament per de rasons politicas. Per l'evolucion dau drech, uèi l'exili s'impausa rarament, e lo país receptor accepta pas eventualament l'exiliat.
Tipe d'exili[modificar | Modificar lo còdi]
En foncion de sa durada l'exili pòt èsser:
- Temporau, se se fixa un tèrme.
- Indefinit o perpetuau, se i a pas de tèrme per la pena. L'exiliat de biais indefinit pòt de còps obténer un indult o perdon que li permete de tornar au país.
Govèrn en exili[modificar | Modificar lo còdi]
Au delà de personas en exili, i a tanben de govèrns en exili, coma lo dau Tibet o de nacions en exili, coma Armenia de 1078 a 1375, qu'après l'invasion de son territòri per de tribús seljucidas, s'exilièt en Cilícia, ont formèt un reiaume novèu.
Arts[modificar | Modificar lo còdi]
L'exili es sovent viscut coma un periòde fondamental de la vida d'un òme. L'artista en exili es generalament prigondament marcat per l'experiéncia al punt que pòt èsser una font d'inspiracion a l'origina de son cap d'òbra. L'exili e los sentiments noirits per aquel castiment tanben an servit de tèma per de libres, de filmes ...
Autors de l'exili[modificar | Modificar lo còdi]
- Tahar Ben Jelloun
- Joseph Conrad
- David Dabydeen
- Mahmoud Darwish
- Loys Masson
- V.S. Naipaul
- Khal Torabully
- Camus
Lista de personas celèbras qu'an patit d'una forma d'exili[modificar | Modificar lo còdi]
- Dante Alighieri
- Isaac Abrabanèl.
- Juan Bautista Alberdi.
- Jean-Henri Azéma.
- Mikhaïl Aleksandrovich Bakunin.
- Théoneste Bagosora
- Louis Blanc.
- Napoleon Bonaparte.
- Jean-Baptiste Bory de Saint-Vincent
- Carles de Borbon.
- François-René de Chateaubriand.
- Ciceron.
- Gustave Courbet.
- Fiodor Dostoievskii.
- Lion Feuchtwanger.
- Sigmund Freud
- Boris Gamaleya.
- François Guizot.
- Hissène Habré
- Victor Hugo.
- Mirza Husayn.
- Joan Carles I d'Espanha.
- Nestor Makhno
- Moshe ben Nahman.
- Ovidi.
- Louis-Joseph Papineau.
- Ilya Prigogine.
- Salman Rushdie.
- Benjamin Sehene.
- Rudolf Serkin.
- Alexandre Soljenitsyne.
- Léon Trotsky.
- Youenn Gwernig.
- Jorge Semprun.
Vejatz tanben[modificar | Modificar lo còdi]
Nòtas[modificar | Modificar lo còdi]
- ↑ Lo mot occitan exili ven dau latin ex(s)ilium. Tanben existís la forma exilh, Loís Alibèrt l'utiliza mai fòrça lingüistas la considèran coma un francisme superflú perque ven dau francés exil. Ancianament se trobava la fòrma amb evolucion populara eissilh.