Departament d'Aude
Aude (fr)  | |
| |
 | |
| Nom oficial | Aude (fr)[1] |
|---|---|
| Entitat | departament francés |
| Eponim | Aude |
| Administracion | |
| Estat | França |
| Division territoriala francesa | França metropolitana |
| Region francesa | Occitània |
| Capitala | Carcassona |
| Politica | |
| • President | Hélène Sandragne (ca)  |
| Geografia | |
  | |
| Coordenadas | 43° 05′ N, 2° 25′ E |
| Superfícia | 6 139 km² |
| Banhat per | Golf del Leon Aude |
| Limitròf amb | Arièja Tarn Nauta Garona Pirenèus Orientals Erau |
| Punt culminant | Puèg el Madres (2 469 m) |
| Fus orari | UTC+01:00 (ora estandard) UTC+02:00 (ora d'estiu) |
| Demografia | |
| • Totala | 376 028[2] ab. (1 de genièr de 2021 ) |
| • Densitat | 61,25 ab./km² |
| Gentilici | audenc -a, audés -esa |
| Autras informacions | |
| ISO 3166-2 | FR-11 |
| Sit web | aude.fr |
Lo departament d’Aude 
(Aude en grafia mistralenca[3]) es una division administrativa de l’estat francés, inclosa dins la region administrativa d’Occitània.
Part del Lengadòc istoric, es complètament situat en Occitània.
En 1790, la creacion d'un departament de Carcassona es decidida (decrèt del 29 de genièr de 1790). Pren finalament lo nom del riu del meteis nom.
Lo capluòc n’es Carcassona e la vila mai poplada n'es Narbona.
Lo gentilici es audenc -a[4][5][6][7][8] o mai rarament (e benlèu erronèament) audés -esa[9] (audés -eso en grafia mistralenca[10]).
Codificacion[modificar | Modificar lo còdi]
Lo departament pòrta a sa creacion lo numèro 10, que se garda tot au long dau sègle XIX.[11] Dins las annadas 1940, reçaup lo còde 11.
Eraldica[modificar | Modificar lo còdi]
Coma la màger part dels departaments, Aude a pas d’escut oficial. L’escut de Carcassona es la compausicion d’aquel de la vila nauta (lo castèl sus fons de flors de liri) e d'aquel de la vila baissa (l’anhèl). Dins l’Atlas de Levasseur s'utilizava una version sens flors de liri de l’escut de la vila baissa de Carcassona.
-
Escut del departament segond l’Atlas de Levasseur (1847-1861) -
Creacion de Robert Louis de còp utilizada per representar lo departament -
Escut d’Alet -
Escut de Carcassona -
Escut de la vila baissa de Carcassona -
Escut de la vila nauta de Carcassona -
Escut de Castèlnòu d'Ari -
Escut de La Grassa -
Escut de Limós -
Escut de Narbona -
Escut de Quilhan
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
Alet èra diocèsi abans 1801. La Grassa e Quilhan foguèron caplòcs de districte de 1790 a 1795. Castèlnòu d'Ari foguèt caplòc d'arrondiment de 1800 a 1926.
Geografia[modificar | Modificar lo còdi]
Parçans audencs[modificar | Modificar lo còdi]
- Legenda
- 1 - Lauragués
- 2 - Montanha Negra
- 3 - Cabardés
- 4 - Carcassés
- 5 - Rasés
- 6 - Quercòrb
- 7 - País de Saut Lengadocian / Fenolhedés
- 8 - Menerbés
- 9 - Corbièras
- 10 - Narbonés
Vejatz tanben[modificar | Modificar lo còdi]
.svg){kind=small}
.svg)
- ↑ Afirmat dins: Còdi Oficial Geografic.
- ↑ Afirmat dins: Populations légales 2021. Data de publicacion: 28 de decembre de 2023. Ostal d'edicion: Institut Nacional de l'Estatistica e dels Estudis Economics.
- ↑ https://tdf.locongres.org/files/assets/common/page-substrates/page0183.jpg
- ↑ https://ieo-opm.com/wp-content/uploads/Joan-Bodon-Cent-Ans.pdf
- ↑ https://occitanica.eu/items/browse?search=&advanced%5B0%5D%5Belement_id%5D=39&advanced%5B0%5D%5Btype%5D=is+exactly&advanced%5B0%5D%5Bterms%5D=Mir,%20Achille%20(1822-1901)
- ↑ https://caoc.cat/festenal-occitan-de-pamias/
- ↑ https://blocs.mesvilaweb.cat/paisosoccitans/jornalier-audenc/
- ↑ https://muse.jhu.edu/article/432377
- ↑ https://ieo-oc.org/spip.php?page=article&id_article=563
- ↑ https://biblio.cieldoc.com/presso/integral/pres0443.pdf
- ↑ En 1790, los Aups Maritims son pas encara annexats.
