Republica Chèca

Republica Chèca Česká Republika / Česko
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
(Detalhs) (Detalhs)
Devisa nacionala : Pravda vítězí
Imne nacional : {{{imne}}}
Lengas oficialas	Chèc
Capitala populacion (an)	Praga 1 194 407 abitants (2007)
President	Václav Klaus
Primièr ministre	Petr Nečas
Superfícia	78 866 km²
Populacion Densitat	10 476 573 (2009) 130 ab/km²
Independéncia - Jorn	(Checoslovaquia) 1 de genièr de 1993
Moneda	corona chèca
Ora Ora d'estiu	UTC+1 UTC+2
Imne nacional	Kde domov můj
ISO-3166 (Internet)	.cz
Còde telefonic	+ 420

La Republica Chèca o simplament Chequia (en chèc Česká Republika, Česko) es un Estat de l'Euròpa Centrala. Aquel país es enclavat e sas frontièras son exclusivament continentalas. Es limitròf amb Àustria, Alemanha, Polonha e Eslovaquia.

Sa capitala es Praga.

Lo gentilici es chèc -a.

Istòria

Las tèrras chècas sorgiguèron a la darreria del sègle IX, quand foguèron unificadas pels Premysl. Lo reialme de Boèmia èra una importanta fòrça locala, mas los conflictes religioses coma las guèrras ussitas del sègle XV e la guèrra dels Trenta Ans del sègle XVII foguèron devastadors. Mai endavant seriá jos influéncia dels Habsborg e venguèt part de l'Àustria-Ongria.

Après l'escrancament d'aquel estat, passada la Primièra Guèrra Mondiala, los chècs e los vesins eslovacs se jonhèron e formèron la republica independenta de Checoslovaquia en 1918. Aquel nòu país aviá una nombrosa minoritat alemanda que portariá a la dissolucion de Checoslovaquia quand Alemanha atenh annexar la minoritat amb l'Acòrdi de Munic en 1938. Eslovaquia se ne separèt tanben. L'estat chèc que ne demorèt foguèt ocupat pels alemands en 1939.

Après la Segonda Guèrra Mondiala, Checoslovaquia queiguec jos l' esfèra d'influéncia sovietica. En 1968, una invasion de la part de las tropas del Pacte de Varsòvia metèt fin als esfòrces dels caps del país de liberalizar las nòrmas del partit e crear un "socialisme amb una cara umana" pendent la Prima de Praga. En 1989, Checoslovaquia recupèra la libertat amb una revolucion pacifica, la "Revolucion de Vellot". Lo 1 de genièr de 1993, l'estat checoslovac se separèt pacificament e se formèron la Republica Chèca e la Republica Eslovaca.

Politica

Chequia es una republica parlamentària. Lo president es lo cap d'Estat, es elegit pel parlament per un periòde de cinc ans, amb solament una possibilitat de reeleccion.

Lo Parlament a doas cambras: la Cambra dels Deputats (amb 200 membres) e lo Senat (Senát), amb 81 membres.

Regions

Article detalhat : Regions de la Republica Chèca

Las tres grandas regions istoricas de Chequia son Boèmia a l'oèst, Moràvia a l'èst e Silèsia al nòrd-èst.

Chequia es devesida en 13 regions administrativas (kraje, al singular kraj) e una ciutat capitala (hlavní město - marcada per ^*) :

Mapa de las regions de Chequia

Mapa de Chequia

	Region	Capitala
	Praga* (Hlavní město Praha)
	region de Boèmia Centrala (Středočeský kraj)	burèus a Praga (Praha)
	region de Boèmia del Sud (Jihočeský kraj)	České Budějovice
	region de Plzeň (Plzeňský kraj)	Plzeň
	region de Karlovy Vary (Karlovarský kraj)	Karlovy Vary (Carlsbad)
	region d'Ústí nad Labem (Ústecký kraj)	Ústí nad Labem
	region de Liberec (Liberecký kraj)	Liberec
	region de Hradec Králové (Královéhradecký kraj)	Hradec Králové
	region de Pardubice (Pardubický kraj)	Pardubice
	region d'Olomouc (Olomoucký kraj)	Olomouc
	region de Moràvia e Silèsia (Moravskoslezský kraj)	Ostrava
	region de Moràvia del Sud (Jihomoravský kraj)	Brno
	region de Zlín (Zlínský kraj)	Zlín
	region de Vysočina (kraj Vysočina)	Jihlava

Economia

De veire: Economia de la Republica Chèca.

Cultura

Aquel país, malgrat la siá mesura relativament pichona, a vist nàisser d'importants escrivans coma Milan Kundera, Franz Kafka (qu'escriviá en alemand), Jaroslav Hašek, Karel Čapek, Václav Havel, Bohumil Hrabal o Jaroslav Velinský, e de compositors coma Bedřich Smetana, Antonín Dvořák, Gustav Mahler, Leóš Janáček o Bohuslav Martinů.

Lo tèrme Nòu Onda Checoslovaca es estat emplegat per se far referéncia a las innovadoras primièras òbras de directors coma Miloš Forman, amb una estetica opausada a la Nòva Onda Francesa, una tematica e una filosofia fòrça ligadas a la literatura nacionala dels ans 60 e amb los faches de la Prima de Praga, qu'acabèron en impausant una fòrta censura sus las òbras d'aqueles realizadors.

Pendent l'èra comunista, e l'existéncia de l'estat checoslovac doas pelliculas fachas dins aquel país ganhèron l' Oscar a la melhora pellicula de parlar pas anglés: La botiga de la carrièra granda (Obchod la korze) de Ján Kadár e Elmar Klos, e de Trens rigorosament susvelhats (Ostře sledované vlaky, basat en lo roman omonim de l'escrivan Bohumil Hrabal) de Jiří Menzel. En los darrièrs ans, una autra pellicula a obtengut lo prèmi, Kolya del director Jan Svěrák.