Castèth de Bidaishe : Diferéncia entre lei versions
Cap resum de modificació |
|||
| Linha 1 : | Linha 1 : | ||
<!-- Article redigit en gascon --> |
<!-- Article redigit en gascon --> |
||
{{omon|Castèth de Gramont (omonimia)}} |
{{omon|Castèth de Gramont (omonimia)}} |
||
[[Fichièr:Bidache.JPG|thumb|250px|Façada principau deu Castèth de Bidàishen]] |
|||
Lo '''Castèth de Bidàishen''', dens la [[Baisha Navarra]] e l'actuau [[Departament francés|departament]] deus [[Pirenèus Atlantics]] que ho classat « monument istoric » lo [[6 de mai]] de [[1942]]. Que s'i arremarcan los estables voutats, las façadas e los teits deus pabalhons. Qu'ei uei lo dia en cors de restauracion. |
Lo '''Castèth de Bidàishen''', dens la [[Baisha Navarra]] e l'actuau [[Departament francés|departament]] deus [[Pirenèus Atlantics]] que ho classat « monument istoric » lo [[6 de mai]] de [[1942]]. Que s'i arremarcan los estables voutats, las façadas e los teits deus pabalhons. Qu'ei uei lo dia en cors de restauracion. |
||
Version del 19 agost de 2010 a 12.16
Lo Castèth de Bidàishen, dens la Baisha Navarra e l'actuau departament deus Pirenèus Atlantics que ho classat « monument istoric » lo 6 de mai de 1942. Que s'i arremarcan los estables voutats, las façadas e los teits deus pabalhons. Qu'ei uei lo dia en cors de restauracion.
Presentacion
La purmèra mencion deu Castèth Ducau de Bidàishen, pertanhent a la familha deus senhors de Gramont, que data de 1329. Que conegó dempuish eveniments nombroses abans de brular en 1796.
Lo castèth medievau, qui ne testimònian enqüera tres gròssas tors arredonas au nòrd-oèst e au sud, que ho destruit en 1523 per las tropas de Carles Quint, en represalhas a l'escac encontrat a Baiona, qui lo son maire e èra alavetz Joan II, senhor de Gramont. Que ho tornat bastir rapidament segon l'estil de la Reneishença, en tot conservar lo principi deus elements defensius medievaus.
Au sègle XVIIau, tribalhs importants devath l'influéncia de l'estil d'arquitectura Loís XIII alavetz en vòga dens la region parisenca que hon confiats a l'arquitècte Loís de Mihet, egaument responsable deus tribalhs deus barris de Baiona. La construccion deus jardins e de las terrassas que data d'aquera epòca.
Los darrèrs tribalhs que hon realizats au començament deu sègle XVIIIau dab lo plaçament de la monumentau pòrta d'entrada dab fronton triangular.
En 1793, lo castèth e las soas dependéncias que hon confiscadas au prohèit de la Nacion e un espitau militar que i ho installat durant quauques meses. L'edifici qu'èra vueit quan, dens la nueit deu 22 au 23 de heurèr de 1796, un incendi e'u devastè.
Istòria
Familha Gramont
Que vien deus vescomtes de Dacs, arron que's fusionè dab aquera de Guíshen. Vèrs 1190, Brun de Gramont que parescó aver acceptada en particion la tèrra de Bidàishen on, shens dobte, e bastí lo purmèr castèth. Jogant com los lors vesins, aumenatges contradictoris e fidelitats successivas aus reis de Navarra e aus reis d'Anglatèrra, princes d'Aquitània, en tot aliar-se plan, guerrejant atrevidament, los senhors de Gramont qu'èran ja ua grana familha quan mei tard e entrèn devath l'influéncia deus reis de França.
