Simón Bolívar : Diferéncia entre lei versions
Linha 47 : | Linha 47 : | ||
Bolívar qu'acabè la liberacion de [[Peró]] qui'u nomè ofiaument ''Dictator'' en lo bèth autorizar a dispausar de l'organizacion deu país. Qu'obtiegó ua victòria decisiva a [[batalha de Junín|Junín]] e [[Antonio José Sucre]] qu'acabè la guèrra d'independéncia dens la futura [[Bolívia]] (creada en [[1825]] e batejada en aunor a Bolívar) dab la victòria d'[[batalha d'Ayacucho|Ayacucho]]. |
Bolívar qu'acabè la liberacion de [[Peró]] qui'u nomè ofiaument ''Dictator'' en lo bèth autorizar a dispausar de l'organizacion deu país. Qu'obtiegó ua victòria decisiva a [[batalha de Junín|Junín]] e [[Antonio José Sucre]] qu'acabè la guèrra d'independéncia dens la futura [[Bolívia]] (creada en [[1825]] e batejada en aunor a Bolívar) dab la victòria d'[[batalha d'Ayacucho|Ayacucho]]. |
||
[[Imatge:La Muerte del Libertador - Antonio Herrera Toro.jpg|thumb|200px|Mort de Bolívar]] |
|||
== Secession de la Gran Colómbia e mort == |
== Secession de la Gran Colómbia e mort == |
||
[[Imatge: |
[[Imatge:National Pantheon of Venezuela.jpg|thumb|left|200px|Tombèu de Bolí dehens lo [[Panteon Nacionau de Veneçuela]]]]Las tension enter los diferents país qui constituivan la Gran Colómbia que pravèn per'mor de las ambicion personau. Entà preservar l'union, Bolívar que convonquè un congrès a [[Ocaña (Norte de Santander)|Ocaña]] en [[1828]], mes shens nat resulta. |
||
Ua tempsada, Bolívar que s'autregè tots los poders entà sauvar l'union mes en de batla e, segon las soas paraulas, com se, en bèth pelejar entà la libertat deu continent e avosse "laurat en la mar". La soa oposicion que's renforcè au punt que Bolívar qu'escapè de pauc a un assassinat mercés au corratge audaciós de la soa aimadora [[Manuela Sáenz]]. |
Ua tempsada, Bolívar que s'autregè tots los poders entà sauvar l'union mes en de batla e, segon las soas paraulas, com se, en bèth pelejar entà la libertat deu continent e avosse "laurat en la mar". La soa oposicion que's renforcè au punt que Bolívar qu'escapè de pauc a un assassinat mercés au corratge audaciós de la soa aimadora [[Manuela Sáenz]]. |
Version del 5 agost de 2010 a 18.00
Simón Bolívar
| ||
---|---|---|
Naissença | 24 de julhet de 1783 | |
Decès | 17 de decembre de 1830 | |
President de Veneçuèla | ||
Periòde de govèrn: | entre lo 6 d'agost de 1813 e lo 7 de julhet de 1814 | |
Predecessor: | Cristóbal Mendoza | |
Successor: | {{{Successor1}}} | |
Simón José Antonio de la Santísima Trinidad Bolívar Palacios y Blanco, mei conegut com Simón Bolívar, que ho un militar e un òmi politic sud-american. Que ho lo liberator de país qui son uei Veneçuèla, Colómbia, Eqüator, Panamà, Bolívia e Peró. Que s'èi atau ganhat l'epitèt de Libertador, partajat dab l'argentin José de San Martín qui las loas armadas respectivas e's juntèn hens la ciutat de Guyaquil abans que San Martín, desprovesit deu sostien deu son quite país, e deishasse a Bolívar lo comandament de la liberacion deu continent sud-american.
Bolívar que ho tanben duas vegadas president de Veneçuèla (enter 1813 e 1814, e enter heurèr e deceme de 1819) e president de la Grand Colómbia enter 1819 e 1830.
Partisan de l'unitat sud-americana (en mei enlà), lo son projècte idealiste que cabussè per'mor deu interèst politics individuals qui mièn a la secession de la Gran Colómbia.
Temps de mainatge
Simón Bolívar - Simón José Antonio de la Santísima Trinidad Bolívar y Palacios - que vadó dens ua familha aristocratica de Caracas (la familha deus Bolívar qu'èra arrivada chic après la conquèsta. Lo son pair, Juan Vicente Bolívar y Ponte, qu'èra un haut militar de la coroa espanhòla. La soa mair que s'aperava María de la Concepción Palacios y Blanco. Simón Bolívar qu'agó tanben duas grana sòrs María Antonia, Juana, e un petit hrair Juan Vicente ; ua auta sòr María del Carmen que's morí de d'òra.
Lo pair que's morí en 1786 de tuberculòsi e la mair en 1792 en tot deishar Simón Bolívar orfanin de d'òra. Concepción que hidè los sons hilhs a l'ajòu don Feliciano Palacios qui, senteishen justament la mort ad arribar entàd eth tanben, que prengó la precaucion au son torn de'us deishar a Esteban Palacios y Blanco, un deus lors oncles. Aqueste que demorava alavetz en Euròpa e fin final los mainatge que demorèn dab un aute oncle, Carlos Palacios y Blanco dab qui Simón Bolívar agó ua relacion de la tienudas.
Educacion, viatges e maridatge
Enter los sons mèstes Bolívar que comptè lo famós folològ chilen Andrés Bello e tanben Simón Rodríguez qui ho ua persona hèra influenta entàd eth. Adolecent, qu'entrè a l'escòla militara e aus 15 ans que ho mandat a Madrid entà perseguir los sons estudis. Acerà, que conegó María Teresa Rodríguez del Toro y Alaiza qui esposore en 1802 mes qui morore l'annada seguenta. Bolívar no's tornaré pas jamei maridar. La medisha annada Bolívar que tornè entà Euròpa entà vesitar França (en bèth assitir au coroament de Napoleon Bonaparte, puish Italia e a Roma, au Monte Sacro que jura non pas préner nat repaus abans d'aver liberat lo son país.
El Libertador
Simón Bolívar que tornè a Veneçuela en 1807 entà començar la guèrra de liberacion. En 1811, en bèth prohèitar de l'invasion d'Espanha per Napoleon, l'efemèra Purmèra Republica de Veneçuela que ho proclamada. Après la soa caduda Bolívar que redactè lo Manifèste de Cartagena.
En 1813, a partir de Navèra Granada, Bolívar qu'entaminè ua gloriosa campanha militara coneguda com l'Admirabla Campanha o arrebotè de victòria en victòria ; après la prèsa de Mérida. Après que prengó la vila de Trujillo on e promulguè lo Decrèt de Guèrra a Mort e responsa a las atrocitats comesas per las òsts espanhòlas entà véncer a avalir la Purmèra Republica Veneçolana. Que proclamè tanben la Segonda Republica de Veneçuela e qu'entrè victoriós dens Bogotà en 1814. Au medish temps, deu costat espanhòl, José Tomás Boves, un civil, avèva près las armas en bèth convéncer esclaus nègres de'u seguir entà, au prètz d'atrocitats shens limitas, combàter los creòles.
En 1815, Bolívar qu'agó de huéger entà Jamaíca puish entà Aití o lo president Alexandre Petion e'u auherí empara, acés e sustien. Atau, en 1817, que tornè a Veneçuela e, dab l'ajuda de sordats aicians, que prengó lo pòrt d'Angostura (uei Ciudad Bolívar). Après aver assegurat un territòri libre, Bolívar que's lancè de cap a Nava Granada e bèth emportar las victòrias de Boyacá en 1819.
Eqüator que ho liberat après las victòrias de Carabobo (1821) e de Pichincha (1822). Hens la ciutat eqüatoriana de Guayaquil, la armadas de Bolívar e de San Martín (aquesta partida d'Argentina entà liberar Chile e Peró) que's juntèn. Après la fomosa Entervista de Guayaquil, San Martín, fatigat e shens cap sostien deu son país qui èra definitivament liberat e a la debuta d'ua longa guèrra civila, qu'abandonè lo combat en bèth deishar Bolívar sol comandant de la fin de la campanha de liberacion deu continent ispanofòn.
En 1821 que's creè la Gran Colómbia en bèth amassar los territòris deus actuaus estats de Veneçuela, Panamà, Colómbia e Eqüator.
Bolívar qu'acabè la liberacion de Peró qui'u nomè ofiaument Dictator en lo bèth autorizar a dispausar de l'organizacion deu país. Qu'obtiegó ua victòria decisiva a Junín e Antonio José Sucre qu'acabè la guèrra d'independéncia dens la futura Bolívia (creada en 1825 e batejada en aunor a Bolívar) dab la victòria d'Ayacucho.
Secession de la Gran Colómbia e mort
Las tension enter los diferents país qui constituivan la Gran Colómbia que pravèn per'mor de las ambicion personau. Entà preservar l'union, Bolívar que convonquè un congrès a Ocaña en 1828, mes shens nat resulta.
Ua tempsada, Bolívar que s'autregè tots los poders entà sauvar l'union mes en de batla e, segon las soas paraulas, com se, en bèth pelejar entà la libertat deu continent e avosse "laurat en la mar". La soa oposicion que's renforcè au punt que Bolívar qu'escapè de pauc a un assassinat mercés au corratge audaciós de la soa aimadora Manuela Sáenz.
Bolívar qu'ensajè de huéger entà un exil mes que's morí abans de sortir de Colómbia, dens l'ostau d'un ciutadan espanòl.
Precedit per Cristóbal Mendoza |
President de Veneçuèla (1èr còp) 1813-1814 (2nd còp) febrièr - decembre de 1819 |
Seguit per José Antonio Páez (1830- ) |
Precedit per cap |
President de la Grand Colómbia 1819 - 1830 |
Seguit per Domingo Caicedo |