Solfegi

Guido d'Arezzo, considerat com un deus purmèrs desenvolopaires deu solfegi.

Lo solfegi qu'ei, dens la musica occidentau, la disciplina teorica qui s'encarga de la notacion de la musica d'un punt de vista ritmic, melodic e armonic.

La notacion musicau qu'ei atestada desempuish la civilizacion sumeriana (qui, en escritura cuneifòrma, be ns' a transmés musica marcada qui ei interpretada uei lo dia). En Occident, la musica marcada mei anciana coneguda qu'ei grèca dab, enter autes exemples los Imnes de Delfòs.

Tostemps en Occident (dab exemples parallèles en Orient) los purmèrs exemples entà notar la musica que hon los neumas, a la debuta simplas linhas ascendentas e descendentas qui notavan las orientacions de hautor de la musica, mes shens dar las nòtas precisas ni lo ritmes. Dab lo temps los neumas que vadón mei precís en bèth hornir linhas qui miaràn de cap au pentagrama modèrne. Dens aqueste procès Guido d'Arezzo, considerat com un deus mei ancians desvolopaires deu solfegi, que bategè las nòtas dab los lors noms modèrnes.

A partir deu sègle XX, la musica qualificada alavetz de «contemporanèa», qu'arribè au punt experimentau de crear musicas escapant a las possibilitats de notacion deu pentagrama necessitant apèrs deus navèths (dab la musica seriau, la musica concreta e la musica aleatòria).

Enjòcs de la notacion musicau

• Ritme: tempo, metronòm, ritme binari, ritme ternari
  • Durada : arronda, blanca, negra, cròcha, triolet, punt d'orgue, accelenrando, pausa, mieja pausa, sospir, miei sospir
  • mesura

• Escala:
  • Nòta : Ut/Do
  • Escala diatonica, escala cromatica
  • Intervaus : tèrça, quarta, quinta, sexta, septima, octava
  • Mòde : major, mòde menor

• Intonacion:
  • Ton
  • Miei ton
  • Alteracions : dièsi, bemòl, becaire
  • Tonalitat : gama, Do major

• Articulacion: Legato, Staccato

• Nuanças

• Ornamentacion : trilh