Republica : Diferéncia entre lei versions

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Contengut suprimit Contengut apondut
Jiròni (discussion | contribucions)
Cap resum de modificació
TXiKiBoT (discussion | contribucions)
m robot Ajoute: en:Republic
Linha 25 : Linha 25 :
[[Categoria:Regim politic]]
[[Categoria:Regim politic]]
[[Categoria:Republica]]
[[Categoria:Republica]]

[[af:Republiek]]
[[af:Republiek]]
[[als:Republik]]
[[als:Republik]]
[[an:Republica]]
[[ang:Cyneƿīse]]
[[ang:Cyneƿīse]]
[[ar:جمهورية]]
[[ar:جمهورية]]
[[an:Republica]]
[[arc:ܩܘܛܢܝܘܬܐ]]
[[arc:ܩܘܛܢܝܘܬܐ]]
[[arz:جمهوريه]]
[[ast:República]]
[[ast:República]]
[[az:Respublika]]
[[az:Respublika]]
[[bn:প্রজাতন্ত্র]]
[[zh-min-nan:Kiōng-hô-kok]]
[[ba:Республика]]
[[ba:Республика]]
[[bat-smg:Respoblėka]]
[[be:Рэспубліка]]
[[be:Рэспубліка]]
[[be-x-old:Рэспубліка]]
[[be-x-old:Рэспубліка]]
[[bs:Republika]]
[[br:Republik]]
[[bg:Република]]
[[bg:Република]]
[[bn:প্রজাতন্ত্র]]
[[br:Republik]]
[[bs:Republika]]
[[ca:República]]
[[ca:República]]
[[cv:Республика]]
[[ceb:Republika]]
[[ceb:Republika]]
[[crh:Cumhuriyet]]
[[cs:Republika]]
[[cs:Republika]]
[[cv:Республика]]
[[cy:Gweriniaeth]]
[[cy:Gweriniaeth]]
[[da:Republik]]
[[da:Republik]]
[[de:Republik]]
[[de:Republik]]
[[et:Vabariik]]
[[en:Republic]]
[[es:República]]
[[eo:Respubliko]]
[[eo:Respubliko]]
[[es:República]]
[[et:Vabariik]]
[[eu:Errepublika]]
[[eu:Errepublika]]
[[fa:جمهوری]]
[[fa:جمهوری]]
[[ff:Ndenndaandi]]
[[fi:Tasavalta]]
[[fr:République]]
[[fr:République]]
[[fur:Republiche]]
[[fy:Republyk]]
[[fy:Republyk]]
[[ff:Ndenndaandi]]
[[fur:Republiche]]
[[ga:Poblacht]]
[[ga:Poblacht]]
[[gl:República]]
[[gv:Pobblaght]]
[[gv:Pobblaght]]
[[gl:República]]
[[he:רפובליקה]]
[[ko:공화제]]
[[hi:गणराज्य]]
[[hi:गणराज्य]]
[[hr:Republika]]
[[hr:Republika]]
[[io:Republiko]]
[[ht:Repiblik]]
[[id:Republik]]
[[hu:Köztársaság]]
[[ia:Republica]]
[[ia:Republica]]
[[id:Republik]]
[[io:Republiko]]
[[is:Lýðveldi]]
[[is:Lýðveldi]]
[[it:Repubblica]]
[[it:Repubblica]]
[[he:רפובליקה]]
[[ja:共和制]]
[[jv:Républik]]
[[jv:Républik]]
[[kn:ಗಣರಾಜ್ಯ]]
[[ka:რესპუბლიკა]]
[[ka:რესპუბლიკა]]
[[kn:ಗಣರಾಜ್ಯ]]
[[sw:Jamhuri]]
[[ht:Repiblik]]
[[ko:공화제]]
[[ku:Komar]]
[[ku:Komar]]
[[la:Res Publica]]
[[la:Res Publica]]
[[lv:Republika]]
[[lb:Republik]]
[[lb:Republik]]
[[li:Rippebliek]]
[[lt:Respublika]]
[[lt:Respublika]]
[[li:Rippebliek]]
[[lv:Republika]]
[[hu:Köztársaság]]
[[mg:Repoblika]]
[[mk:Република]]
[[mk:Република]]
[[mg:Repoblika]]
[[ml:ഗണതന്ത്രം]]
[[ml:ഗണതന്ത്രം]]
[[arz:جمهوريه]]
[[ms:Republik]]
[[ms:Republik]]
[[mwl:República]]
[[mwl:República]]
[[nl:Republiek]]
[[nds:Republiek]]
[[nds-nl:Rippebliek]]
[[nds-nl:Rippebliek]]
[[ja:共和制]]
[[nl:Republiek]]
[[no:Republikk]]
[[nn:Republikk]]
[[nn:Republikk]]
[[no:Republikk]]
[[nrm:Républyique]]
[[nrm:Républyique]]
[[nds:Republiek]]
[[pl:Republika]]
[[pl:Republika]]
[[pt:República]]
[[pt:República]]
[[crh:Cumhuriyet]]
[[qu:Republika]]
[[ro:Republică]]
[[ro:Republică]]
[[qu:Republika]]
[[ru:Республика]]
[[ru:Республика]]
[[sah:Республика]]
[[sah:Республика]]
[[stq:Republik]]
[[sq:Republika]]
[[scn:Ripùbbrica]]
[[scn:Ripùbbrica]]
[[sh:Republika]]
[[simple:Republic]]
[[simple:Republic]]
[[sk:Republika]]
[[sk:Republika]]
[[sl:Republika]]
[[sl:Republika]]
[[szl:Republika]]
[[so:Jamhuriyadda]]
[[so:Jamhuriyadda]]
[[sq:Republika]]
[[sr:Република]]
[[sr:Република]]
[[sh:Republika]]
[[stq:Republik]]
[[fi:Tasavalta]]
[[sv:Republik]]
[[sv:Republik]]
[[tl:Republika]]
[[sw:Jamhuri]]
[[szl:Republika]]
[[ta:குடியரசு]]
[[ta:குடியரசு]]
[[tt:Җөмһүрият]]
[[th:สาธารณรัฐ]]
[[th:สาธารณรัฐ]]
[[tl:Republika]]
[[tr:Cumhuriyet]]
[[tr:Cumhuriyet]]
[[tt:Җөмһүрият]]
[[uk:Республіка]]
[[uk:Республіка]]
[[vec:Republica]]
[[vec:Republica]]
[[vi:Cộng hòa]]
[[vi:Cộng hòa]]
[[vo:Repüblikän]]
[[vls:Republiek]]
[[vls:Republiek]]
[[vo:Repüblikän]]
[[war:Republika]]
[[war:Republika]]
[[yi:רעפובליק]]
[[yi:רעפובליק]]
[[zh-yue:共和制]]
[[bat-smg:Respoblėka]]
[[zh:共和制]]
[[zh:共和制]]
[[zh-min-nan:Kiōng-hô-kok]]
[[zh-yue:共和制]]

Version del 21 setembre de 2009 a 20.45

Dins una definicion larga, una republica es un estat o un país dirigit per de personas que fondan lo seu poder politic dins la volontat democratica del pòble e dins lo qual los ciutadans tenon lo drech de vòte , çò que balha al govèrn lo fondament de la legimitat e de la sobeiranetat. Atal, las monarquias e las republicas son de concèptes que s'excluson mutualament. Cal desassociar los concèptes de republica e de democracia. Dins aquel sens las monarquias constitucionalas, e mai que sián de sistèmas electorals democràtics, son pas de republicas. De còps que i a d'unas dictaduras se nomenèron "republicas" solament per mostrar que son poder es afranquit d'un monarca.

Istòria

Dins l'antiquitat

Dins l'Antiquitat, se concebiá pas la Republica del meteis biais que l'entend lo concèpte actual en sciéncia politica.

E mai que Republica vòlga díser "la causa publica", totes podián pas participar a aquela causa publica. Dins la democracia atenenca teniá pas lo meteis sens que ten actualament. En realitat, las pòlis grègas foguèron governats per d'oligarcas (aristoi, "Los melhors") al nom dels ciutadans (totes los membres del pòble èran pas ciutadans) èran eles sols que prenián part a las discussions dins l'agòra. (Se pòt pas díser que la Republica antica èra "mal nomenada" perque la nocion de libertat èra diferenta a aquesta epòca).

Entre los paucs tèxtes antics rescapats de l'Edat Mejana, i a La Republica de Platon. Malgrat los ideals nauts desvolopats, quora Platon prepausarà son idèa politica en practica dins la pòlis de Siracusa lo resultat serà un complet fracàs.

Tanben Ciceron temptèt una causa comparabla pendent la Roma Antica e tampauc capitèt pas de renforçar lo govèrn de la Republica romana.

Dins la renaissença

Lo republicanisme de las luses

Republica de partit unic

Organizacion executiva de las republicas

Organizacion intèrna de las republicas