Pirenèus Atlantics

Departament deths Pirenèus Atlantics
Region :	Aquitània
Prefectura :	Pau
Sosprefecturas :	Baiona Auloron
Populacion  - Totau (2013)  - Densitat	600 018 ab. 78 ab./km²
Superfícia	7 645 km²
Arrondiments	3
Cantons	52
Comunas	547
President deu / deth Conselh generau	Joan-Jaume Lasserre
Localizacion
Localizacion en França

Blason

Eths Pirenèus Atlantics (64) que son un departament de França. Ua partida deth departament qu'ei en Occitània (Biarn e Baish Ador) e er'auta partida qu'ei eth Bascoat nòrd.

Er'istòria

Eth departament nomat iniciaument "Baishs Pirenèus" que'u creèn ara Revolucion francesa, eth 4 març de 1790 en aplicacion dera lei deth 22 de deceme de 1789, en ajónher Bearn e eras tres províncias bascas (Labord, Baisha Navarra e Sola).

Òm pòt notar era preséncia de duas enclavadas deths Nauts Pirenèus qu'amassan cinc comunas ar èst deth departament.

Eths Baishs Pirenèus que prenón eth nom de Pirenèus Atlantics eth 10 d'octobre de 1969.

Era geografia

Eth departament deths Pirenèus Atlantics que hè partida dera region Aquitània. Qu'ei ara termièra deths departaments deras Lanas, de Gers e deths Nauts Pirenèus, tant coma d'Espanha. Qu'ei bordat ar oèst per eth gòlfe de Gasconha.

Eth climat

Eths Pirenèus Atlantics que coneishen ua variacion d'altitud de près de 3000 mètres entre eth punt mei baish e eth mei haut. Non i a donc pas un sol climat. Era temperatura mejana deth departament que s'abaisha desempuish eras planuras dinc aths soms, on pòt nevar en tota sason.

Era temperatura dita normau qu'ei era deras planuras : qu'ei pro doça. Eth climat qu'a un sarròt de caracteristicas (egalitat deras temperaturas, doçor, mantuas plojas).

Era beutat deth cèu sustot en abòr, qu'ei hòrta ens Pirenèus Atlantics, coma ac ditz era cançon "Bèth Cèu de Pau".

Era demografia

Non sembla pas i aver nat nom particular tà aperar eths poblants deths Pirenèus Atlantics. Eths Occitans que pòblan Biarn e lo Baish Ador mentre qu'eths Bascos pòblan lo País Basco. Desempuish era Revolucion e era creacion deth departament, tots que partatjan eth medish departament. Mès de 1790 a 1969, eths poblants qu'estón enqüèra aperats eths Baish-Pirenencs.

Eras lengas

• Er occitan (gascon) que's parla dens la zona orientau deth departament, en Biarn, e tanben en parçan deth Baish Ador (Baiona, Biàrritz, Anglet). Qu'ei ensenhat dès era mairau enas escòlas Calandretas.
• Eth basco (euskara en basco) qu'ei parlat enas vilas e vilatges deth País Basco, ena part occidentau deth departament (e tanben, mès recentament, en parçan deth Baish Ador pr'amor der'immigracion vienent deu País Basco). Era senhalizacion estradèra qu'ei bilingüa, e eth basco qu'ei ensenhat ens collègis, eths licèus e eras Ikastolak.
• Eth francés qu'ei era lenga oficiau, coma ena rèsta deth territòri francés.

Era gastronomia

Biarn, lo Baish Ador e eth País Basco que presentan totas eras especialitats gastronomicas deth sud-oèst. Bearn  Gasconha