Grafia classica : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
Resumit automatic : contengut remplaçat per « mensos ». |
m Anullacion de las modificacions de 189.186.107.208 (Discussion) vèrs la darrièra version de 85.241.127.123 |
||
| Linha 1 : | Linha 1 : | ||
La '''grafia classica''' es lo sistèma d'escritura de l'[[occitan]] qu'es lo mai ancian, lo mai tradicional e lo mai utilizat dins l'ensems d'[[Occitània]], uèi lo jorn. La grafia classica, qu'a mai de mila ans, servís de basa a la [[nòrma classica]] apareguda en [[1935]]. |
|||
mensos |
|||
== Tèrmes == |
|||
La nocion de ''grafia classica'' se distinguís d'autras "grafias" concurrentas que tanben servisson a notar l'occitan, coma la ''[[grafia mistralenca]]'', la ''[[grafia de l'Escòla dau Pò]]'' e la ''[[grafia bonaudiana]]''. Las autras grafias reprenon sovent las règlas graficas del francés, mentre que la grafia classica es autonòma e autoctòna. |
|||
La '''grafia classica''' englòba un ensems de practicas d'escritura que son relativament convergentas dins lo temps. Dins aquela nebulosa dels usatges de la grafia classica, i cal distinguir: |
|||
* La grafia istorica, tradicionala e autoctòna de l'occitan, dempuèi los primièrs escriches de la lenga (vèrs l'an Mila) e abans la codificacion de 1935, |
|||
* La forma codificada de la grafia, o '''[[ortografia]]''', apareguda dempuèi [[1935]] amb la ''[[Gramatica occitana segon los parlars lengadocians]]'' de [[Loís Alibèrt]], puèi gerida per l'[[Institut d'Estudis Occitans]] (de [[1945]] enlà) e enfin pel [[Conselh de la Lenga Occitana]] (dempuèi [[1996]]-[[1997]]). |
|||
** ''Remarca'' - Aquela '''ortografia classica''' es una partida de la '''[[nòrma classica]]''' (l'autra partida de es la ''nòrma orala''). |
|||
* Divèrsas formas non codificadas, o '''cacografias''', distintas de l'ortografia. Las cacografias pòdon venir siá de las errors involontàrias dels usatgièrs (''terrenh*'' en luòc de ''terren''), siá de certanas practicas en rompedura volontària amb l'ortografia (''càntan*'' o ''cànton*'' en luòc de ''cantan''), siá de formas ortograficas abandonadas (''realizar'', passat a ''realisar*'' puèi tornar-mai a ''realizar'', ''consí*'' passat uèi a ''cossí''). |
|||
Per designar la '''grafia classica''', s'es prepausat d'autres sinonims, que son mens exactes ça que la: |
|||
* ''Grafia alibertina'' se referís a l'òbra de codificacion d'Alibèrt, mas la grafia classica existissiá longtemps abans Alibèrt. |
|||
* ''Grafia occitana'' implica que la grafia classica seriá mai "occitana" que d'autras grafias de l'occitan, pasmens las autras grafias tanben servisson per notar l'occitan e doncas son tanben, en absolut, de "grafias occitanas". |
|||
* ''Grafia normalizada'' es un tèrme plan inadeqüat, ja que la grafia classica, a costat de l'usança normalizada (l'ortografia), coneis tanben d'usanças non normalizadas (non codificadas). En mai d'aquò, las grafias concurrentas (mistralenca, bonaudiana, de l'Escòla dau Pò) totparièr coneisson d'usanças normalizadas e non normalizadas. |
|||
== A l'origina, la grafia de l'edat mejana == |
|||
== Los primièrs ensages: Onorat e Ros == |
|||
== La grafia Perbòsc/ Estieu == |
|||
[[Antonin Perbòsc]] e [[Prospèr Estiu]] prepausèron de restaurar la grafia trobarenca e comencèron un trabalh d'epuracion de la lenga. |
|||
== Alibèrt e l'espandiment de la grafia classica == |
|||
Lo lingüista [[Loís Alibèrt]] contunhèt lo trabalh de normalizacion que se concretizèt per la publicacion en 1935-1937 de la ''[[Gramatica occitana segon los parlars lengadocians]]''. |
|||
L'[[Institut d'Estudis Occitans]], fondat a [[Tolosa]] en 1945 perseguís son òbra aprèp sa mòrt. |
|||
== Debat e practicas == |
|||
==Vejatz tanben== |
|||
* [[Occitan]] |
|||
** [[Nòrma classica]] |
|||
*** [[Alfabet occitan]] |
|||
*** [[Pronóncia de l'occitan]] |
|||
*** [[Gidilòc]] |
|||
*** [[Conselh de la Lenga Occitana]] |
|||
*** [[Institut d'Estudis Occitans]] |
|||
*** [[Loís Alibèrt]] |
|||
*** [[Gramatica occitana segon los parlars lengadocians]] |
|||
* [[Lingüistica]] |
|||
[[Categoria:Lingüistica|Occitana]] |
|||
Version del 29 agost de 2008 a 01.10
La grafia classica es lo sistèma d'escritura de l'occitan qu'es lo mai ancian, lo mai tradicional e lo mai utilizat dins l'ensems d'Occitània, uèi lo jorn. La grafia classica, qu'a mai de mila ans, servís de basa a la nòrma classica apareguda en 1935.
Tèrmes
La nocion de grafia classica se distinguís d'autras "grafias" concurrentas que tanben servisson a notar l'occitan, coma la grafia mistralenca, la grafia de l'Escòla dau Pò e la grafia bonaudiana. Las autras grafias reprenon sovent las règlas graficas del francés, mentre que la grafia classica es autonòma e autoctòna.
La grafia classica englòba un ensems de practicas d'escritura que son relativament convergentas dins lo temps. Dins aquela nebulosa dels usatges de la grafia classica, i cal distinguir:
- La grafia istorica, tradicionala e autoctòna de l'occitan, dempuèi los primièrs escriches de la lenga (vèrs l'an Mila) e abans la codificacion de 1935,
- La forma codificada de la grafia, o ortografia, apareguda dempuèi 1935 amb la Gramatica occitana segon los parlars lengadocians de Loís Alibèrt, puèi gerida per l'Institut d'Estudis Occitans (de 1945 enlà) e enfin pel Conselh de la Lenga Occitana (dempuèi 1996-1997).
- Remarca - Aquela ortografia classica es una partida de la nòrma classica (l'autra partida de es la nòrma orala).
- Divèrsas formas non codificadas, o cacografias, distintas de l'ortografia. Las cacografias pòdon venir siá de las errors involontàrias dels usatgièrs (terrenh* en luòc de terren), siá de certanas practicas en rompedura volontària amb l'ortografia (càntan* o cànton* en luòc de cantan), siá de formas ortograficas abandonadas (realizar, passat a realisar* puèi tornar-mai a realizar, consí* passat uèi a cossí).
Per designar la grafia classica, s'es prepausat d'autres sinonims, que son mens exactes ça que la:
- Grafia alibertina se referís a l'òbra de codificacion d'Alibèrt, mas la grafia classica existissiá longtemps abans Alibèrt.
- Grafia occitana implica que la grafia classica seriá mai "occitana" que d'autras grafias de l'occitan, pasmens las autras grafias tanben servisson per notar l'occitan e doncas son tanben, en absolut, de "grafias occitanas".
- Grafia normalizada es un tèrme plan inadeqüat, ja que la grafia classica, a costat de l'usança normalizada (l'ortografia), coneis tanben d'usanças non normalizadas (non codificadas). En mai d'aquò, las grafias concurrentas (mistralenca, bonaudiana, de l'Escòla dau Pò) totparièr coneisson d'usanças normalizadas e non normalizadas.
A l'origina, la grafia de l'edat mejana
Los primièrs ensages: Onorat e Ros
La grafia Perbòsc/ Estieu
Antonin Perbòsc e Prospèr Estiu prepausèron de restaurar la grafia trobarenca e comencèron un trabalh d'epuracion de la lenga.
Alibèrt e l'espandiment de la grafia classica
Lo lingüista Loís Alibèrt contunhèt lo trabalh de normalizacion que se concretizèt per la publicacion en 1935-1937 de la Gramatica occitana segon los parlars lengadocians. L'Institut d'Estudis Occitans, fondat a Tolosa en 1945 perseguís son òbra aprèp sa mòrt.