Província romana

Fichièr:RomanEmpire 125.svg

Mapa de l'Empèri Roman amb sas províncias, apuèi l'an 120

Las províncias romanas son, fins a la Tetrarquia vèrs 296, las mai grandas divisions administrativas de la Roma antica en defòra de la peninsula italiana. Son, mai sovent, dirigidas per un gouvernor.

Roma convertiguèt en províncias, los territòris que conquereguèron. La creacion d'aquel conglomerat, geografic e politic culmina al temps d'August (segle I), que, apuèi fòrça guèrras civilas, establís un novèl regim: lo Principat, que s'acabarà en Impèri. Amb el comença una epòca relativament pacifica, durant laquala, se fa la difusion de la civilizacion romana sus tots los territòris conquerits. Los Emperaires posteriors a August van acabar de configurar l'Impèri. A l'an 117, l'Impèri va coneisser son extension maximala amb las conquestas de Trajan. En aqueles moments, estava divisat en 50 províncias.

Las invasions e la situacion d'Impèri van obligar a una reorganizacion administrativa, al temps de Dioclecian, en 284 :

• Al nivèl le mai bas, las províncias.
• Al nivèl intermediari, los diocèsis, al nombre de 12, regropant las províncias
• Al nivèl superior, las prefecturas, al nombre de 4, regropant los diocèsis.

L'Impèri Roman va se divisar definitivament a la mòrt de Teodosi I lo Grand (395), en l'Impèri Roman d'Occident e en Impèri Roman d'Orient.