Insecta : Diferéncia entre lei versions
| Linha 33 : | Linha 33 : | ||
Lo [[sistèma nerviós]] d'un insècte es organizat a l'entorn de dos [[organ]]s principaus. Lo premier es lo [[cervèu]] qu'es compausat de sièis segments fusionats amb un pareu de [[ganglion]]s ò amb un grop de [[cellula (biologia)|cellulas]] nerviosas situadas a l'exterior dau cervèu<ref>'''[[anglés|(en)]]''' P. J. Gullan e P. S. Cranston, ''The Insects: An Outline of Entomology'', 3{{a}} edicion, Blackwell Publishing, 2005.</ref>. Lo segond es lo [[cordon nerviós ventrau]] que se tròba dins lo [[torax (insècte)|torax]] e dins leis uech premiers segments de l'[[abdomèn (insècte)|abdomèn]]. Dins cada segment d'aquelei partidas, lo cordon es associat amb un pareu de [[ganglion]]s<ref>Quauqueis insèctes actuaus seguisson pas aquela règla en causa de fenomèns evolutius de simplificacion de lor [[anatomia]]. Per exemple, lo [[cabridan europèu]] (''[[Vespa crabo]]'') an solament dos pareus de ganglions dins lo torax e tres dins l'abdomèn.</ref>. |
Lo [[sistèma nerviós]] d'un insècte es organizat a l'entorn de dos [[organ]]s principaus. Lo premier es lo [[cervèu]] qu'es compausat de sièis segments fusionats amb un pareu de [[ganglion]]s ò amb un grop de [[cellula (biologia)|cellulas]] nerviosas situadas a l'exterior dau cervèu<ref>'''[[anglés|(en)]]''' P. J. Gullan e P. S. Cranston, ''The Insects: An Outline of Entomology'', 3{{a}} edicion, Blackwell Publishing, 2005.</ref>. Lo segond es lo [[cordon nerviós ventrau]] que se tròba dins lo [[torax (insècte)|torax]] e dins leis uech premiers segments de l'[[abdomèn (insècte)|abdomèn]]. Dins cada segment d'aquelei partidas, lo cordon es associat amb un pareu de [[ganglion]]s<ref>Quauqueis insèctes actuaus seguisson pas aquela règla en causa de fenomèns evolutius de simplificacion de lor [[anatomia]]. Per exemple, lo [[cabridan europèu]] (''[[Vespa crabo]]'') an solament dos pareus de ganglions dins lo torax e tres dins l'abdomèn.</ref>. |
||
Certaneis insèctes an de [[cellula (biologia)|cellulas]] sensiblas a la [[dolor]] |
Certaneis insèctes an de [[cellula (biologia)|cellulas]] sensiblas a la [[dolor]]<ref>'''[[anglés|(en)]]''' J. Tracey, R. I. Wilson, G. Laurent e S. Benzer, « Painless, a Drosophila gene essential for nociception », ''Cell'', vol. 113, n°2, pp. 261–273.</ref>. Pasmens, a l'ora d'ara, la natura de la traduccion d'aqueu sinhau dins lo sistèma nerviós de l'insècte es encara l'objècte de debat. |
||
=== Sistèma digestiu === |
=== Sistèma digestiu === |
||
Version del 6 setembre de 2022 a 17.20
Diferents insèctes.
| Règne | Animalia |
|---|---|
| Sosrègne | Bilateria |
| Infrarègne | Protostomia |
| Superembr. | Ecdysozoa |
| Embrancament | Arthropoda |
| Sosembr. | Hexapoda |
Taxons de reng inferior
- òrdre Archeognatha àçày-
- Dicondylia:
- òrdre Zygentoma
- sosclassa Pterygota
Los insèctes, dits popularament, especialament los non voladors, babaus, barbauts, babòts, barbòts, barbòtas f., barbòus gasc., barbalòcs, cucas f. o papas f. (classa Insecta) son un grop màger d'artropòdes e lo grop animal pus divèrs e abondant sus tèrra, amb mai d'un milion d'espècias descritas—mai de la mitat de tots los organismes vius coneguts[1][2]—amb una estimacion d'espècias non descritas qu'atenh 30 000 000, que potencialament pòdon representar mai de 90% de las diferentas formas de vida sus lo planeta.[3] Los insèctes son presents dins a pauc près totes los environaments del planeta, levat dins los oceans, que i son pauc nombroses, un abitat dominat per un autre grop d'artropòdes, los crustacèus.
Istòria evolutiva e taxonomia
Istòria evolutiva
Taxonomia
Morfologia e sistèmas biologics
Anatomia
Sistèmas biologics
Sistèma nerviós
Lo sistèma nerviós d'un insècte es organizat a l'entorn de dos organs principaus. Lo premier es lo cervèu qu'es compausat de sièis segments fusionats amb un pareu de ganglions ò amb un grop de cellulas nerviosas situadas a l'exterior dau cervèu[4]. Lo segond es lo cordon nerviós ventrau que se tròba dins lo torax e dins leis uech premiers segments de l'abdomèn. Dins cada segment d'aquelei partidas, lo cordon es associat amb un pareu de ganglions[5].
Certaneis insèctes an de cellulas sensiblas a la dolor[6]. Pasmens, a l'ora d'ara, la natura de la traduccion d'aqueu sinhau dins lo sistèma nerviós de l'insècte es encara l'objècte de debat.
Sistèma digestiu
Sistèma reproductiu
Sistèma circulatòri
Comportament e ecologia
Sens e comunicacion
Locomocion
Lo vòl
La marcha
La nada
Comportament sociau
Defensa e predacion
Parasitisme
Ròtles dins la pollinizacion
Annèxas
Liames intèrnes
Bibliografia
Nòtas e referéncias
- ↑ [1]. ISBN 978-0-642-56850-2.
- ↑ Threats to Global Biodiversity (Accessed December 2007
- ↑ Erwin;Terry L.;1982;Tropical forests: their richness in Coleoptera and other arthropod species;Coleopt. Bull.vol36 paginas74–75
- ↑ (en) P. J. Gullan e P. S. Cranston, The Insects: An Outline of Entomology, 3a edicion, Blackwell Publishing, 2005.
- ↑ Quauqueis insèctes actuaus seguisson pas aquela règla en causa de fenomèns evolutius de simplificacion de lor anatomia. Per exemple, lo cabridan europèu (Vespa crabo) an solament dos pareus de ganglions dins lo torax e tres dins l'abdomèn.
- ↑ (en) J. Tracey, R. I. Wilson, G. Laurent e S. Benzer, « Painless, a Drosophila gene essential for nociception », Cell, vol. 113, n°2, pp. 261–273.
