Fluvi Jaune : Diferéncia entre lei versions

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Contengut suprimit Contengut apondut
Linha 47 : Linha 47 :
==== La vau bassa ====
==== La vau bassa ====


La vau bassa dau Fluvi Jaune a actualament una longor de 700 km. Se situa dins lo [[Grand Plan de China dau Nòrd]] qu'es una region fòrça clòta formada per lei depaus [[Ròca sedimentària|sedimentaris]] drenats per lo [[fluvi]]. Lo procès a començat i a 25 milions d'[[annada|ans]]. Lo traçat dau corrent d'aiga i es fòrça instable car la carga sedimentària entraïna la formacion de depaus que reauçan lentament lo fons<ref>Aperaquí 75% dei [[Ròca sedimentària|sediments]] drenats per lo [[fluvi]] arriban pas a la [[mar]].</ref>. La basa dau liech es ansin a una autor que se tròba 5 a 11 [[mètre|m]] au dessüs dei plans vesins. En despiech de la construccion d'un important ret de levadas per [[canal]]izar lo [[riu]], aquò es a l'origina d'[[inondacion]]s d'amplor que pòdon transformar lo traçat dau fluvi. Dins lei cas pus extrèms, lei bocas pòdon se desplaçar de plusors centenaus de [[quilomètre]]s. Aqueu fenomèn, dich [[divagacions dau Fluvi Jaune]], a fòrça marcat l'istòria de [[Republica Populara de China|China]].
La vau bassa dau Fluvi Jaune a actualament una longor de 700 km. Se situa dins lo [[Grand Plan de China dau Nòrd]] qu'es una region fòrça clòta formada per lei depaus [[Ròca sedimentària|sedimentaris]] drenats per lo [[fluvi]]. Lo procès a començat i a 25 milions d'[[annada|ans]]. Lo traçat dau corrent d'aiga i es fòrça instable car la carga sedimentària entraïna la formacion de depaus que reauçan lentament lo fons<ref>Aperaquí 75% dei [[Ròca sedimentària|sediments]] drenats per lo [[fluvi]] arriban pas a la [[mar]].</ref>. La basa dau liech es ansin a una autor que se tròba 5 a 11 [[mètre|m]] au dessüs dei plans vesins<ref>Lei diferéncias d'autor pus importantas (13 a 20 [[mètre|m]]) se tròban dins la region de [[Kaifeng]].</ref>. En despiech de la construccion d'un important ret de levadas per [[canal]]izar lo [[riu]], aquò es a l'origina d'[[inondacion]]s d'amplor que pòdon transformar lo traçat dau fluvi. Dins lei cas pus extrèms, lei bocas pòdon se desplaçar de plusors centenaus de [[quilomètre]]s. Aqueu fenomèn, dich [[divagacions dau Fluvi Jaune]], a fòrça marcat l'istòria de [[Republica Populara de China|China]].


=== Idrografia e inondacions ===
=== Idrografia e inondacions ===

Version del 27 abril de 2021 a 07.27

Fluvi Jaune / Huanghe

Caracteristicas
Longor 5 464 km
Bacin ?
Bacin collector Huanghe
Debit mejan 2 571 m3⋅s-1
Riu
S'escampa dins Mar Jaune
Geografia
Païses traversats China

Lo Fluvi Jaune o Huanghe (chinés: 黃河 ) es per la longor lo segond fluvi de China après lo Yangzi e lo seisen al mond amb 5 464 km. Nais dins las Montanhas Bayan Har, dins la província chinesa de Qinghai situada a l'oèst de China, e raja a travèrs nòu províncias chinesas abans de se getar dins la Mar Jauna (Golf de Bohai). Lo bacin del Fluvi Jaune s'espandís per 1 900 km amb una extension nòrd-sud de 1 100 km. La superfícia totala del bacin es de 742,443 km2.

Lo Fluvi Jaune près de Xunhua

Etimologia

Geografia e idrologia

Topografia dau bacin dau Fluvi Jaune.

Fònts e cors

Per convencion, lo cors es devesit entre tres partidas. Lo cors superior se situa dins lei vaus dau Plan Tibetan onte se situa la fònt dau fluvi. Lo cors mejan comença a la sortida de Tibet e s'acaba a l'intrada dau Grand Plan de China dau Nòrd. Lo cors inferior se situa dins aqueu plan fins au Golf de Bohai.

Lei fònts e la vau superiora

Fotografia dau Fluvi Jaune dins de gòrgas situadas après la restanca de Longyangxia.

La fònt principala dau Fluvi Jaune es situada a 4 800 m dins lei Monts de Bayan Har, una cadena de montanhas dau nòrd-èst dau Plan Tibetan. Lo riu raja alora sus una distància de 350 km dins una vau relativament larga e plana que son altitud demenís lentament de 4 350 a 4 200 m. Es enquadrada per lei Monts Buqing au nòrd e per la cadena de Bayan Har au sud. Coma l'enclinason de la vau es febla, lo riu i a un traçat complèx amb plusors corbas. Se dirigís vèrs l'oèst per arribar ais lacs Gyaring e Ngoring que collèctan l'aiga eissit de divèrsei torrents e rius locaus.

Lo clima dins la premiera partida de la vau superiora dau Fluvi Jaune es eissuch, freg e ventós amb de precipitacions concentradas durant l'estiu. La vegetacion es de tipe aupenc ò estepic e la populacion es pauc nombrosa. Son activitat unica es lo norrigatge[1].

Après lo Lac Ngoring, lo riu quita lo Plan Tibetan en passant per un ensemble de gòrgas prefondas. Son cors es en partida dictat per la preséncia dei Monts de Kunlun, dei Monts Xiqing e dei Monts Min. La sortida dau Plan a luòc vèrs la vila de Lanzhou. Durant aqueu trajècte, lei regions traversadas presentan un clima similar a aqueu de la vau situada entre la fònt e lo Lac Gyaring (eissuch, freg e ventós). La populacion i es fòrça febla.

La vau mejana

Fotografia dau Fluvi Jaune a la fin de sa vau mejana.

La vau mejana dau Fluvi Jaune comença au nivèu de la vila de Heku. A una longor de 2 900 km. Travèrsa lo Plan de Loess e lo Plan d'Ordos segon una corba qu'es inicialament dirigida vèrs lo nòrd avans de virar vèrs l'èst e lo sud. L'aspècte dau fluvi varia fòrça dins aquelei regions. Pòu rajar dins de gòrgas prefondas e estrechas ò passar dins de plans clòts favorables a la formacion de corbas.

Constituïts de sediments arenós formats per lei glaciers imalaians durant lei darriers periòdes glaciaris, aquelei terrens son fòrça fresinós e aisament usats per l'aiga. La carga sedimentària aganta alora de valors fòrça importantas, de l'òrdre de 34 kg/m3 d'aiga[2]. Aqueu fenomèn es unic au sen dei fluvis majors de la planeta. En comparason, Colorado, que passa tanben dins de jaç geologics fragils, a una carga sedimentària de solament 10 kg/m3. Es renfòrçat per l'accion dei rius Wei, Luo e Jing que travèrsan tanben de regions de sediments glaciaris. Au totau, la quantitat totala de sediments transportats per lo Fluvi Jaune e seis afluents es estimada a 1,6 miliards de tonas cada an.

La vau bassa

La vau bassa dau Fluvi Jaune a actualament una longor de 700 km. Se situa dins lo Grand Plan de China dau Nòrd qu'es una region fòrça clòta formada per lei depaus sedimentaris drenats per lo fluvi. Lo procès a començat i a 25 milions d'ans. Lo traçat dau corrent d'aiga i es fòrça instable car la carga sedimentària entraïna la formacion de depaus que reauçan lentament lo fons[3]. La basa dau liech es ansin a una autor que se tròba 5 a 11 m au dessüs dei plans vesins[4]. En despiech de la construccion d'un important ret de levadas per canalizar lo riu, aquò es a l'origina d'inondacions d'amplor que pòdon transformar lo traçat dau fluvi. Dins lei cas pus extrèms, lei bocas pòdon se desplaçar de plusors centenaus de quilomètres. Aqueu fenomèn, dich divagacions dau Fluvi Jaune, a fòrça marcat l'istòria de China.

Idrografia e inondacions

Article detalhat: Divagacions dau Fluvi Jaune.

Lo debit mejan dau Fluvi Jaune es de 2 571 m3/s mai, dins lei fachs, es marcat per de variacions importantas. Pòu demenir fins a 200 m3/s entre març e junh. En revènge, pòu agantar 25 000 m3/s entre junh e setembre durant la sason dei pluejas.

Istòria

De la Preïstòria a l'Edat Mejana

De l'Edat Mejana ais inondacions deis ans 1930

Lo Fluvi Jaune dempuei 1938

Economia

Ecologia

Annèxs

Liames intèrnes

Bibliografia

Nòtas e referéncias

  1. (en) Hu Guangyin, Yu Lupeng, Dong Zhibao, Jin Huijun, Luo Dongliang, Wang Yixuan e Lai ZhongPing, « Holocene aeolian activity in the Headwater Region of the Yellow River, Northeast Tibet Plateau, China: A first approach by using OSL-dating », Catena, vol. 149,‎ 2012, pp. 150-157.
  2. (en) T.R. Tregear, A Geography of China, 1965, pp. 218-219.
  3. Aperaquí 75% dei sediments drenats per lo fluvi arriban pas a la mar.
  4. Lei diferéncias d'autor pus importantas (13 a 20 m) se tròban dins la region de Kaifeng.