Avelanièr comun : Diferéncia entre lei versions

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Contengut suprimit Contengut apondut
Cap resum de modificació
Jiròni (discussion | contribucions)
dins la nomenclatura binominala, lo nom de genre s'escriu totjorn en majuscula
Linha 9 : Linha 9 :
{{Taxobox | familha | Betulaceae }}
{{Taxobox | familha | Betulaceae }}
{{Taxobox fin}}
{{Taxobox fin}}
L''''avelanièr''' <ref> (var. '''avelanier''', '''auglanièr''', '''aulanhièr''', '''aulanhier''', '''aulanheir''', '''aulanier''', '''aulaniera''', '''aulanèir''', '''averan(h)èr''', '''averanèra''', '''averaèr''', '''auraèr''', '''averèr''', '''averoèr''', '''averau; nosilhier, nòsilhier, nosilhiera, nòsilhiera, nosilha?'''; '''vaissa'''; '''caura''' f., '''còure''' m'''.'''; '''cachon''')</ref> (''corylus avellana'') es un [[arbre]] silvèstre o cultivat per sos [[fruch]]es secs, las '''avelanas.'''<ref>(var. '''auglanas''', '''auganhas''', '''auglanhas''', '''aulanhas''', '''aulanas''', '''averans''', '''aulans''', '''aurans'''; '''nosetas''', '''nosilhas'''; '''vaissas''')</ref> Aperten a la familha dels betulacèas. I a una desena d'espècias dintre del genre ''Corylus''. Totes son d'[[arbre]]s caducifòlis que demòran dins l'emisfèri [[nòrd]] e dins de [[clima]]s temperats.
L''''avelanièr''' <ref> (var. '''avelanier''', '''auglanièr''', '''aulanhièr''', '''aulanhier''', '''aulanheir''', '''aulanier''', '''aulaniera''', '''aulanèir''', '''averan(h)èr''', '''averanèra''', '''averaèr''', '''auraèr''', '''averèr''', '''averoèr''', '''averau; nosilhier, nòsilhier, nosilhiera, nòsilhiera, nosilha?'''; '''vaissa'''; '''caura''' f., '''còure''' m'''.'''; '''cachon''')</ref> (''Corylus avellana'') es un [[arbre]] silvèstre o cultivat per sos [[fruch]]es secs, las '''avelanas.'''<ref>(var. '''auglanas''', '''auganhas''', '''auglanhas''', '''aulanhas''', '''aulanas''', '''averans''', '''aulans''', '''aurans'''; '''nosetas''', '''nosilhas'''; '''vaissas''')</ref> Aperten a la familha dels betulacèas. I a una desena d'espècias dintre del genre ''Corylus''. Totes son d'[[arbre]]s caducifòlis que demòran dins l'emisfèri [[nòrd]] e dins de [[clima]]s temperats.
==Descripcion==
==Descripcion==
L'avelanièr a de fuèlhas redondas simplas e ressegadas. Las flors son de pollinizacion anemofila e los mascles començan de se desvolopar a la fin de l'[[estiu]] e contunhan de créisser fins a l'ivèrn seguent. Las flors femes son pus tardivas e pauc visiblas e sonque los pichons estils roges s'i remarcan. Los fruches de 1 a 2&nbsp;cm de [[diamètre]], son parcialament dintre d'una bractea de color verda al començament e marron a maduracion. Coma arbre silvèstre forma las avelanièras de nauta montanha e a mendre [[altitud]] se tròba pròche dels [[riu]]s.
L'avelanièr a de fuèlhas redondas simplas e ressegadas. Las flors son de pollinizacion anemofila e los mascles començan de se desvolopar a la fin de l'[[estiu]] e contunhan de créisser fins a l'ivèrn seguent. Las flors femes son pus tardivas e pauc visiblas e sonque los pichons estils roges s'i remarcan. Los fruches de 1 a 2&nbsp;cm de [[diamètre]], son parcialament dintre d'una bractea de color verda al començament e marron a maduracion. Coma arbre silvèstre forma las avelanièras de nauta montanha e a mendre [[altitud]] se tròba pròche dels [[riu]]s.

Version del 2 decembre de 2020 a 11.50

L'avelanièr [1] (Corylus avellana) es un arbre silvèstre o cultivat per sos fruches secs, las avelanas.[2] Aperten a la familha dels betulacèas. I a una desena d'espècias dintre del genre Corylus. Totes son d'arbres caducifòlis que demòran dins l'emisfèri nòrd e dins de climas temperats.

Descripcion

L'avelanièr a de fuèlhas redondas simplas e ressegadas. Las flors son de pollinizacion anemofila e los mascles començan de se desvolopar a la fin de l'estiu e contunhan de créisser fins a l'ivèrn seguent. Las flors femes son pus tardivas e pauc visiblas e sonque los pichons estils roges s'i remarcan. Los fruches de 1 a 2 cm de diamètre, son parcialament dintre d'una bractea de color verda al començament e marron a maduracion. Coma arbre silvèstre forma las avelanièras de nauta montanha e a mendre altitud se tròba pròche dels rius.

Avelanas

L'avelana es una notz comestibla, fruch de l'avelanièr comun (Corylus avellana L.). A una forma esferoïdala e son diamètre sòl èsser de 10 a 15 mm. Ten una clòsca fibrosa extèrna que envolopa un cobèrt lis ont s'amaga la grana; aquesta clòsca se seca pendent la maturacion.

Avelana
Valor nutricionala
mejana per 100 g
Aiga 5 g
Valor calorica 646 kcal
Protids
Glucids
Lipids
13 g
10 g
62 g
Provitamina A
Vitamina B1
Vitamina B2
Vitamina B6
Vitamina C
Vitamina PP
mg
mg
mg
mg
1 mg
1,1 mg
Fèrre
Calci
Magnèsi
Fosfòr
Potassi
Sòdi
mg
145 mg
mg
mg
630 mg
mg
Fibras
7 g

Lo nogalh de la grana es comestible e se pòt emplegar cru o cuèch (entièr o en pasta). La pèl fosca que cobrís la grana a un gost amar, çò que fa sovent es tirat quand se deu consumir. S'emplega l'avelana per far un òli de gost fòrt e caracteristic per un emplec alimentari mas subretot per èsser barrejada amb de chocolat.

Las avelanas silvèstras son tanben comestiblas mas lors arbres son pauc productius. Se cultiva sens o amb asagatge, e a besonh de vent pendent la pollinizacion que se produtz en ivèrn.

Nòtas e referéncias

  1. (var. avelanier, auglanièr, aulanhièr, aulanhier, aulanheir, aulanier, aulaniera, aulanèir, averan(h)èr, averanèra, averaèr, auraèr, averèr, averoèr, averau; nosilhier, nòsilhier, nosilhiera, nòsilhiera, nosilha?; vaissa; caura f., còure m.; cachon)
  2. (var. auglanas, auganhas, auglanhas, aulanhas, aulanas, averans, aulans, aurans; nosetas, nosilhas; vaissas)