1871 : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
Redireccion cap a Ans 1870 Balisa : Redireccion novèla |
|||
Linha 1 : | Linha 1 : | ||
#REDIRECT [[Ans 1870]] |
|||
{{Annadas|1871}} |
|||
''Aquesta pagina concernís l'an '''{{PAGENAME}}''' del [[calendièr gregorian]].'' |
|||
== Eveniments == |
|||
=== Occitània === |
|||
* |
|||
=== França === |
|||
[[File:Philippoteaux - Massacre cimetiere lachaise.jpg|thumb|right|Representacion dei combats finaus a [[París]].]] |
|||
Après la revirada d'una darriera temptativa de sortida de la [[garnison]] francesa de [[París]] arrestada per lei [[Prússia|Prussians]] a [[Batalha de Buzenval (1871)|Buzenval]], capitulacion de la [[capitala]]. Aquò entraïnèt la signatura d'un [[armistici]] (29 de genier) ambé l'[[Alemanha|Empèri Alemand]] que foguèt proclamat lo 18 de genier. D'eleccions foguèron organizadas per negociar lo tractat de patz finala. Se debanèron lo 8 de febrier e donèron una majoritat reialista ambé 214 deputats orleanistas, 182 legitimistas per 112 republicans moderats e 38 republicans radicaus. Lei liberaus obtenguèron 72 deputats e lei bonapartistas 20. |
|||
Lei premierei decisions d'aquela chambra (installacion a [[Versalhas]], fin dau moratòri sus lei rendas adoptat durant la guèrra...) entraïnèt una rompedura rapida entre lei deputats e la populacion parisenca fòrça favorabla ai republicans. Dins lo corrent de març, una temptativa de Versalhas per prendre lo contraròtle de l'[[artilhariá]] parisenca entraïnèt l'insureccion de la [[capitala]] e la formacion d'un govèrn revolucionari dich [[Comuna de París (1871)|Comuna de París]]. Adoptèt una politica sociala fòrça avançada mai mau capitèt d'organizar de fòrças armadas eficaças. A partir d'abriu, la [[guèrra civila]] acomencèt entre lo govèrn provisòri de [[Versalhas]] dirigit per [[Adòlf Tièrs]] e la Comuna. Aprofichant sa superioritat numerica gràcias au sostèn de l'armada regulara, lei fòrças de Versalhas avancèron pauc a pauc en despiech de la resisténcia acarnada de pichonei tropas parisencas. Entre lo 21 e lo 28 de mai, lei tropas versalhesas intrèron dins [[París]] que foguèt conquistat après una setmana de combats. Una repression saunosa foguèt alora mesa en plaça còntra lo movement revolucionari que perdèt aperaquí {{formatnum:40000}} òmes ({{formatnum:10000}} dins lei combats, {{formatnum:20000}} fusilhats e {{formatnum:10000}} presoniers ò exilats). Lo movement socialista parisenc perdiguèt son influéncia fins a la fin dau sègle XIX. Dins lo sud de [[França]], doas autrei comunas se formèron a [[Narbona]] e a [[Marselha]] mai foguèron rapidament reprimida per leis autoritats. |
|||
Après aquela victòria, lo govèrn de Tièrs negocièt la patz amb [[Alemanha]] e deguèt acceptar de condicions duras. Lei clausas pus importantas foguèron la cession d'[[Alsàcia]]-[[Lorena]] e lo pagament d'una indemnitat de 5 miliards de francs-[[aur]]. Se pausèt alora la question dau regime d'adoptar. D'efècte, lei reialistas èran majoritaris dins l'Assemblada mai devesits entre elei a prepaus dau candidat legitime au tròne. |
|||
=== Euròpa === |
|||
* |
|||
=== [[Africa]] === |
|||
==== [[Etiopia]] ==== |
|||
A partir de junh, acomençament de combats entre lo negus [[Tekle Giyorgis II]] e lo ras [[Kassa Mercha]] de Tigre. Gràcias a l'entraïnament modèrne donat a sei tropas per sei conselhiers britanics, Kassa ganhèt la [[batalha de Zulawu]] còntra una armada numericament pus nombrosa. Puei, lo 11 de julhet, se debanèt la [[batalha d'Assam]] onte [[Tekle Giyorgis II]] foguèt bleçat e capturat. Après aquela desfacha, son armada s'afondrèt e de milièrs d'òmes, compres unei genereus, capitulèron puei acceptèron d'intrar au sen de l'armada dau venceire. Lo negus descaigut foguèt emborniat e estremat dins una preson bastida a la cima d'una [[montanha]]. |
|||
=== [[Asia]] === |
|||
==== [[Japon]] ==== |
|||
En [[Japon]], perseguida de la politica de l'emperaire [[Meiji]] ambé l'adopcion de plusors reformas modernizatritz ò progressistas. En particular, lo 29 d'aost, la [[feudalitat]] foguèt definitivament abolida e lo territòri devesit en prefecturas. Una administracion dirigiguèt desenant l'ensems. Leis èx-senhors recebèron de pensions e foguèron encoratjats a participar a la modernizacion dau país. Enfin, l'[[egalitat]] de cada Japonés a respèct de l'[[impòst]] foguèt decidida lo 2 d'octòbre. |
|||
Per lo rèsta, dos aisses principaus dominèron l'annada. En matèria d'[[educacion]], un Institut de tecnologia foguèt creada en abriu (dubertura oficiala en març de [[1872]]) e un ministèri especific foguèt fondat (2 de setembre) (→ [[1872]]). Leis estudis a l'estrangier foguèron encoratjats (e sovent sostenguts) e plusors professors ò tecnicians europèus ò estatsunidencs foguèron invitats. L'autre aisse important regardèt la [[diplomacia]] ambé lo mandadís de plusors missions per obtenir la reconeissença dei grandei poissanças occidentalas dau periòde ([[Mori Arinori]]...). |
|||
=== Arts === |
|||
* |
|||
=== Sciéncias e tecnicas === |
|||
* |
|||
=== Economia === |
|||
* |
|||
== [[:Categoria:Naissença en {{PAGENAME}}|Naissenças]] == |
|||
* |
|||
== [[:Categoria:Decès en {{PAGENAME}}|Decèsses]] == |
|||
* |
|||
{{commons|1871}} |
|||
[[Categoria:{{PAGENAME}}|*]] |
Version actuala en data del 27 octobre de 2020 a 18.32
Redirigir cap a :