Ans 1670 : Diferéncia entre lei versions

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Contengut suprimit Contengut apondut
Linha 7 : Linha 7 :
<br/>
<br/>
'''1672''' : dins lei [[Províncias Unidas]], revòuta populara còntra lo [[Grand Pensionari]] [[Johan de Witt]] que foguèt remplaçat per [[Guilhèm III d'Aurenja Nassau]], un partisan de la guèrra còntra [[França]].
'''1672''' : dins lei [[Províncias Unidas]], revòuta populara còntra lo [[Grand Pensionari]] [[Johan de Witt]] que foguèt remplaçat per [[Guilhèm III d'Aurenja Nassau]], un partisan de la guèrra còntra [[França]].
<br/>
'''1673-1674''' : en [[Euròpa]], formacion d'una coalicion gropant lei [[Províncias Unidas]], [[Espanha]], [[Àustria]] e [[Lorena]] còntra [[França]]. Ansin, la [[Guèrra d'Olanda]] evolucionèt per venir un conflicte generau europèu. De son caire, [[Anglatèrra]] se retirèt dau conflicte.


== Cultura ==
== Cultura ==

Version del 4 octobre de 2020 a 13.02

../.. | Ans 1640 | Ans 1650 | Ans 1660 | Ans 1670 | Ans 1680 | Ans 1690 | Ans 1700 | ../..

Istòria

Article detalhat: Guèrra d'Olanda.

1672 : començament de la Guèrra d'Olanda. Una coalicion francoanglesa capitèt d'ocupar la màger part dei Províncias Unidas mai leis Olandés capitèron d'utilizar sa flòta per resistir a l'entorn d'Amsterdam, transformada en illa per d'inondacions organizadas dins lo rèsta dau país. Pauc a pauc, leis Olandés obtenguèron l'ajuda de divèrsei princes alemands entraïnant una generalizacion dau conflicte. Lei Francés adoptèron rapidament de metòdes fòrça violents per assaiar de rompre lo morau advèrs.
1672 : dins lei Províncias Unidas, revòuta populara còntra lo Grand Pensionari Johan de Witt que foguèt remplaçat per Guilhèm III d'Aurenja Nassau, un partisan de la guèrra còntra França.
1673-1674 : en Euròpa, formacion d'una coalicion gropant lei Províncias Unidas, Espanha, Àustria e Lorena còntra França. Ansin, la Guèrra d'Olanda evolucionèt per venir un conflicte generau europèu. De son caire, Anglatèrra se retirèt dau conflicte.

Cultura

Sciéncias e tecnicas

1672 : construccion dau premier telescòpi per lo fisician anglés Isaac Newton (1643-1727).
1672 : experiéncia de l'astronòm francés Jean Richer (1630-1696) qu'observèt una diferéncia dau movement de son pendul entre París e Cayenne. Aquò permetèt a Newton de conjecturar en 1682 l'existéncia d'una variacion de la gravitat terrèstra entre lei doas vilas e de'n dedurre la natura pas totalament esferica de la Tèrra.
1672 : en Magdeborg, Otto von Guericke (1602-1686) realizèt la premiera maquina de produccion d'electricitat estatica (après d'estudis començats en 1663). Pasmens, lei sabents dau periòde poguèron pas encara desvolopar de teorias susceptiblas d'explicar lo fenomèn observat.
1673 : premiera demonstracion d'un motor de piston realizada per lo sabent olandés Christian Huygens (1629-1695). Utilizèt la poissança de l'explosion de la pouvera negra per entraïnar un piston.
1673 : premiera demostracion experimentala dau principi dei motors de combustion per lo sabent neerlandés Christiaan Huygens (1629-1695) e per son assistent francés Denis Papin (1647-1712).

Decès

Liames intèrnes

Bibliografia

Nòtas e referéncias