Ans 1510 : Diferéncia entre lei versions
Cap resum de modificació |
Cap resum de modificació |
||
| Linha 14 : | Linha 14 : | ||
'''1515''' : conquista d'[[Ormuz]] dins lo [[Golf Persic]]. |
'''1515''' : conquista d'[[Ormuz]] dins lo [[Golf Persic]]. |
||
<br/> |
<br/> |
||
'''1515''' : assaiant de se liberar de la tutèla de sa grand, lo negus [[Dawit II]] ([[1508]]-[[1540]]) installèt sa [[capitala]] a [[Entoto]]. Pasmens, lo país deguèt subretot faciar un contèxte diplomatic regionau malaisat en causa de la guèrra entre [[Empèri Otoman|Otomans]] e [[Portugal|Portugués]] dins l'[[Ocean Indian]]. |
'''1515-1517''' : assaiant de se liberar de la tutèla de sa grand, lo negus [[Dawit II]] ([[1508]]-[[1540]]) installèt sa [[capitala]] a [[Entoto]]. Pasmens, lo país deguèt subretot faciar un contèxte diplomatic regionau malaisat en causa de la guèrra entre [[Empèri Otoman|Otomans]] e [[Portugal|Portugués]] dins l'[[Ocean Indian]]. Finalament, en [[1517]], gràcias a l'ajuda de naviris portugués, leis Etiopians poguèron tornarmai impausar lo pagament d'un tribut au [[Sultanat d'Adel]]. |
||
<br/> |
|||
'''1517''' : après l'afondrament dei Mamelocs d'Egipte, lo [[Sultanat de Sennar]] capitèt de negociar amb leis [[Empèri Otoman|Otomans]] per mantenir son independéncia. Aquò marquèt la fin de l'avançada turca vèrs lo sud de la vau de [[Nil]]. |
|||
<br/> |
|||
'''1517''' : en [[Yucatan]], una mission d'exploracion [[Espanha|espanhòla]] foguèt durament atacats per lei [[Civilizacion maia|Maias]] e obligada de se retirar. |
|||
<br/> |
|||
'''1517''' : en [[Delhi]], mòrt dau sultan [[Sikandar Lodi]] que foguèt remplaçat per son fiu [[Ibrahim Lodi]]. |
|||
== Cultura == |
== Cultura == |
||
| Linha 27 : | Linha 33 : | ||
'''1513''' : publicacion d'un resumit de la teoria eliocentrica dau prèire e [[astronomia|astronòm]] [[Polonha|polonés]] [[Nicolau Copernic]] ([[1473]]-[[1543]]). Maucontentat dei prediccions realizadas amb lo sistèma [[Antiquitat|antic]] de [[Ptolemèu]], prepausèt una vision novèla e revolucionari d'un sistèma onte lei [[planeta]]s orbitavan a l'entorn dau [[Solelh|Soleu]]. Pasmens, gardèt son tèxte secrèt — franc de quauqueis amics — en causa de sa crenhença dei reaccions de la [[Glèisa Catolica|Glèisa]] e sa teoria foguèt pas difusada avans sa mòrt en [[1543]]. |
'''1513''' : publicacion d'un resumit de la teoria eliocentrica dau prèire e [[astronomia|astronòm]] [[Polonha|polonés]] [[Nicolau Copernic]] ([[1473]]-[[1543]]). Maucontentat dei prediccions realizadas amb lo sistèma [[Antiquitat|antic]] de [[Ptolemèu]], prepausèt una vision novèla e revolucionari d'un sistèma onte lei [[planeta]]s orbitavan a l'entorn dau [[Solelh|Soleu]]. Pasmens, gardèt son tèxte secrèt — franc de quauqueis amics — en causa de sa crenhença dei reaccions de la [[Glèisa Catolica|Glèisa]] e sa teoria foguèt pas difusada avans sa mòrt en [[1543]]. |
||
<br/> |
<br/> |
||
'''1515''' : en [[Alemanha]], aparicion dei premiers modèls de [[pistolet de rodet]]. Lo premier fabricant conegut es un certan [[Johann Kühfuss]] mencionat dins un document de [[1517]]. |
'''v. 1515''' : en [[Alemanha]], aparicion dei premiers modèls de [[pistolet de rodet]]. Lo premier fabricant conegut es un certan [[Johann Kühfuss]] mencionat dins un document de [[1517]]. |
||
<br/> |
|||
'''1517''' : per lo premier còp en [[Euròpa]], lo [[medecina|mètge]] [[Itàlia|italian]] [[Girolamo Fracastoro]] ([[1478]] ò [[1483]] - [[1553]]) exprimiguèt publicament l'idèa que lei [[fossil]]s foguèsson lei rèstas d'organismes vivents. |
|||
== Decès == |
== Decès == |
||
Version del 3 setembre de 2020 a 05.22
Istòria
1510 : conquista de Goa per Portugau (→ 1511).
1511 : perseguida dei conquistas portuguesas dins l'Ocean Indian amb la presa de Malacca (→ 1515).
1514 : inquiets de l'emergéncia de la Pèrsia Safavida, leis Otomans ataquèron en direccion dau plan iranian. Infligiguèron una importanta desfacha a l'armada pèrsa a la batalha de Chaldiran mai poguèron pas esplechar son succès maugrat la presa ulteriora de Tabriz. Dins aquò, lei Safavidas menacèron plus lo territòri otoman avans lo sègle XVII.
1514 : en Euròpa Orientala, conquista de la fortalesa de Smolensk per lei Rus (30 de julhet). Pasmens, la reaccion dei Polonés foguèt viva e lei Rus foguèron durament batuts a la batalha d'Orcha (8 de setembre). Capitèron de gardar Smolensk mai perdiguèron lo rèsta de sei conquistas.
1515 : conquista d'Ormuz dins lo Golf Persic.
1515-1517 : assaiant de se liberar de la tutèla de sa grand, lo negus Dawit II (1508-1540) installèt sa capitala a Entoto. Pasmens, lo país deguèt subretot faciar un contèxte diplomatic regionau malaisat en causa de la guèrra entre Otomans e Portugués dins l'Ocean Indian. Finalament, en 1517, gràcias a l'ajuda de naviris portugués, leis Etiopians poguèron tornarmai impausar lo pagament d'un tribut au Sultanat d'Adel.
1517 : après l'afondrament dei Mamelocs d'Egipte, lo Sultanat de Sennar capitèt de negociar amb leis Otomans per mantenir son independéncia. Aquò marquèt la fin de l'avançada turca vèrs lo sud de la vau de Nil.
1517 : en Yucatan, una mission d'exploracion espanhòla foguèt durament atacats per lei Maias e obligada de se retirar.
1517 : en Delhi, mòrt dau sultan Sikandar Lodi que foguèt remplaçat per son fiu Ibrahim Lodi.
Cultura
1514 : trabalhs importants ordonats per lo cha Ismail Ièr dins lo Sanctuari d'Al-Hussayn ibn Ali. En particular, un sarcofag de vèire incrustat foguèt apondut sus la tomba de l'imam.
Sciéncias e tecnicas
1512 : fabricacion de la premiera mòstra de pòcha per lo relotgier alemand Peter Henlein (vèrs 1485 - 1542).
1513 : publicacion d'un resumit de la teoria eliocentrica dau prèire e astronòm polonés Nicolau Copernic (1473-1543). Maucontentat dei prediccions realizadas amb lo sistèma antic de Ptolemèu, prepausèt una vision novèla e revolucionari d'un sistèma onte lei planetas orbitavan a l'entorn dau Soleu. Pasmens, gardèt son tèxte secrèt — franc de quauqueis amics — en causa de sa crenhença dei reaccions de la Glèisa e sa teoria foguèt pas difusada avans sa mòrt en 1543.
v. 1515 : en Alemanha, aparicion dei premiers modèls de pistolet de rodet. Lo premier fabricant conegut es un certan Johann Kühfuss mencionat dins un document de 1517.
1517 : per lo premier còp en Euròpa, lo mètge italian Girolamo Fracastoro (1478 ò 1483 - 1553) exprimiguèt publicament l'idèa que lei fossils foguèsson lei rèstas d'organismes vivents.
Decès
- Juan Díaz de Solís, marin e explorator espanhòu.
- Leonardo da Vinci, sabent e artista italian.
- Luca Pacioli, matematician italian.