Digestion : Diferéncia entre lei versions
Cap resum de modificació Balisas : cambiament per telefonet Modificacion pel web mobil Modification sur mobile avancée |
Cap resum de modificació Balisas : cambiament per telefonet Modificacion pel web mobil Modification sur mobile avancée |
||
| Linha 71 : | Linha 71 : | ||
{{veire|Sistèma digestiu aviari}} |
{{veire|Sistèma digestiu aviari}} |
||
Leis [[aucèl|aucèus]] dispausan d'un sistèma digestiu fòrça eficaç<ref>Per exemple, lo [[gipaèt barbut]] es capable de digerir un òs.</ref> qu'es capable d'entretenir un [[metabolisme]] fòrça rapid. |
Leis [[aucèl|aucèus]] dispausan d'un sistèma digestiu fòrça eficaç<ref>Per exemple, lo [[gipaèt barbut]] es capable de digerir un òs.</ref> qu'es capable d'entretenir un [[metabolisme]] fòrça rapid. Presenta de similituds amb aqueu dei [[mamifèr]]s car lo [[fetge]] e lo [[pancrèas]] i tènon lo métis rótle. Pasmens, es egalament formada d'adaptacions especificas. Ansin, l'[[esofag]] es generalament larg, especialament en leis [[espècia (biologia)|espècias]] [[carnivorisme|carnivòras]], per permetre l'estocatge de manjar ò lo transpòrt d'una presa. Aquela particularitat es completada per l'existéncia d'una pòchi extensibla, dicha [[gavais]], que permet de gardar de resèrvas de norridura. Desprovesit de glandas digestivas, aquel [[organ]] favoriza l'umidificacion deis aliments avans son transferiment vèrs l'[[estomac]]. Es fòrça important per leis aucèus granivòrs. |
||
==== Peis ==== |
==== Peis ==== |
||
Version del 10 julhet de 2020 a 06.18
La digestion es lo procès biologic de transformacion de la norridura en nutriments dirèctament assimilables per lei cellulas d'un organisme. Es presenta dins leis organismes eterotròfs e necessita generalament una succession de mecanismes fisics e quimics per rompre l'estructura de moleculas de talha importanta e produrre de moleculas simplas pus aisadas d'absorbir. A generalament luòc a l'interior deis organismes mai d'excepcions nombrosas existisson.
Principis de basa
Digestion extèrna e intèrna
Lei procès de digestion presentan de diferéncias fòrça importantas segon lei diferentei familhas d'organismes. La pus importanta regarda la digestion extèrna ò intèrna. La premiera es relativament simpla e es probablament apareguda avans la segonda. Es basada sus la secrecion d'enzims dins l'environament pròche per i degradar de moleculas organicas en compausats simples susceptibles d'èsser absorbits per l'organisme[1]. Aqueu tipe de digestion es fòrça utilizat per d'organismes simples coma aquelei dau rèine dei Mycota.
La digestion intèrna necessita la preséncia d'un sistèma digestiu. Pus complèxa, permet de tractar la màger part de la matèria organica atacada per leis enzims e son environament fisicoquimic es generalament ben optimizat gràcias a de mecanismes de contraròtle biologic[2]. Aqueu tipe de digestion s'observa en la màger part deis organismes complèxs amb quauqueis excepcions coma leis aranhas qu'an un sistèma digestiu implicant una etapa extèrna.
Sistèmas secretors
Franc de procès fòrça primitius[3], totei lei sistèmas de digestion coneguts utilizan d'enzims per degradar de matèrias organicas. Per aquò, tènon d'organs secretors. N'existís de tipes diferents segon la complexitat de l'organisme. Certanei son dotats de canaus permetent de transportar d'enzims ò de substàncias quimicas dins un endrech precís, de seringas molecularas ò de mecanismes de liberacion de vesiculas contenent d'enzims.
Leis enzims digestius son de moleculas capablas de catalizar de reaccions quimicas, generalament de reaccions permetent de rompre una molecula lònga ò complèxa. A respècte d'autrei catalisaires, leis enzims permèton d'accelerar considerablament lei reaccions de desgradacion mai son fòrça especifics e foncionan dins de condicions fisicas e quimicas ben definidas. Ansin, un enzim donat pòu unicament atacar un grop de moleculas organicas donadas, çò que participa a la definicion dau regim alimentari de l'organisme. Lei substàncias quimicas son sovent de compausats acids permetent d'abaissar lo pH.
Aparelhs digestius
En leis organismes complèxs, se tròba sovent un ensemble d'organs, mai ò mens especializats, cargats de descompausar e d'assimilar. Aquel ensemble es dich sistèma ò tube digestiu. Entre leis organs principaus observats, se pòdon citar :
- lei maissèlas que son d'estructuras ossosas, dotadas de dents, de certanei vertebrats.
- lo bèc qu'es una formacion cornada, amb de bòrds generalament talhanta, que cuerb lei doas maissèlas de certanei vertebrats (aucèus, tortugas...).
- la lenga qu'es un organ poput situat dins la boca de certaneis animaus.
- lei dents que son d'organs mineralizats durs implantats dins lei maissèlas de certanei vertebrats.
- lo gavais qu'es un organ aviari destinat a entrepausar lo manjar. Un organ similar existís en lei formigas e certaneis insèctes sociaus.
- l'estomac qu'es un organ permetent de realizar una premiera degradacion de la norridura.
- leis intestins que son d'orgnas permetent l'assimilacion dei nutriments per l'organisme.
- la cavitat gastrovasculara qu'es un organ unic permet d'assegurar la degradacion tot en assegurant lei premiereis etapas de l'assimilacion dei nutriments. S'observa principalament en lei Cnidaria e lei Platyhelminthes.
En mai de sa capacitat de realizar d'operacions de desgradacion fisicoquimica dau manjar, aqueleis organs assostan una fauna de microorganismes, principalament de bactèris, que participan activament a la descomposicion deis aliments. En un nombre fòrça important d'espècias, lo ròtle d'aquela fauna es primordiau car permet de digerir certaneis aliments resistisson ais enzims de l'organisme. Per exemple, es lo cas dei bactèris dau cecum dau lapin que li permèton de desgradar lei fibras alimentàrias.
Fagosòma
Un fagosòma es una vacuòla formada a l'entorn d'una particula durant sa fagocitòsi. Permet de concentrar de compausats quimics sus la particula en vista de la destrurre e de la digerir. Es un fenomèn frequent per lei microorganismes e la vida cellulara. Per exemple, es una basa dau sistèma immunitari uman[4].
Digestion umana
Organizacion generala
De la boca a l'estomac
L'estomac
L'intestin prim
De l'intestin gròs a l'excrecion
Autrei sistèmas digestius
Vertebrats
Autrei mamifèrs
Reptils
Anfibians
Aucèus
Leis aucèus dispausan d'un sistèma digestiu fòrça eficaç[5] qu'es capable d'entretenir un metabolisme fòrça rapid. Presenta de similituds amb aqueu dei mamifèrs car lo fetge e lo pancrèas i tènon lo métis rótle. Pasmens, es egalament formada d'adaptacions especificas. Ansin, l'esofag es generalament larg, especialament en leis espècias carnivòras, per permetre l'estocatge de manjar ò lo transpòrt d'una presa. Aquela particularitat es completada per l'existéncia d'una pòchi extensibla, dicha gavais, que permet de gardar de resèrvas de norridura. Desprovesit de glandas digestivas, aquel organ favoriza l'umidificacion deis aliments avans son transferiment vèrs l'estomac. Es fòrça important per leis aucèus granivòrs.
Peis
Artropòdes
Bolets
Lei bolets presentan au mens cinc sistèmas diferents de nutricion. Dins mai d'un cas, implican l'existéncia de mecanismes de digestion extèrnes basats sus la liberacion d'enzims digestius dins lo mitan exterior e sus l'absorpcion deis elements liberats per la degradacion de matèrias organicas. La natura deis enzims utilizats varia fòrça segon la natura dau regim alimentar dau bolet. De mai, totjorn segon leis espeficitats de l'alimentacion dau bolet, aquelei mecanismes pòdon èsser completats per divèrsei sistèmas. Ansin, certaneis espècias parasitas produson de toxinas e d'enzims de maceracion per tuar e necrosar de cellulas de lor òste. Existís tanben de bolets carnivòrs que dispausan de lecas per capturar de vèrmes ò de nematòdes.
Plantas carnivòras
Lo carnivorisme es aparegut d'un biais independent dins mai d'un genre de plantas. Aquò a menat a l'aparicion de procès de digestion mai ò mens complèxs. Lei pus simples s'observan en lei plantas precarnivòras que son capables de tuar una preda mai que dèvon esperar sa desgradacion naturala per assaiar de captar sei nutriments amb sei raiç. Dins lo cas deis espècias precarnivòras, de bactèris ajudan a l'assimilacion dei presas. Enfin, lei plantas carnivòras vertadieras son dotadas de la capacitat de lei desgradar e de leis absorbir.
Per aquò, aquelei plantas an desvolopat de fuelhas modificadas capablas de cumplir de foncions de captura (preséncia de lecas), de desgradacion dei presas (preséncia de glandas secretritz de sucs digestius) e d'absorpcion dei nutriments. Aqueu sistèma li permet de captar de substàncias organicas necessàrias a son desvolopament, d"oligoelements rars dins son mitan naturau ò de compausats energetics.
Bactèris
Liames intèrnes
Bibliografia
Nòtas e referéncias
- ↑ (en) David B. Dusenbery, Life at Small Scale, Scientific American Library, 1996, pp. 113–115.
- ↑ (en) David B. Dusenbery, Living at Micro Scale, Harvard University Press, 2009, p. 280.
- ↑ Per exemple, es lo cas de certanei plantas carnivòras qu'esperan la descomposicion naturala de sei presas per absorbir sei nutriments. Pasmens, aquelei metòdes son pas totjorn considerats coma un procès de digestion.
- ↑ (en) A. Savina e S. Amigorena, "Phagocytosis and antigen presentation in dendritic cells", Immunological Reviews, 219 (1) : 143–156.
- ↑ Per exemple, lo gipaèt barbut es capable de digerir un òs.
