Sègle XI : Diferéncia entre lei versions

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Contengut suprimit Contengut apondut
Linha 25 : Linha 25 :
== Sciéncias e tecnicas ==
== Sciéncias e tecnicas ==


{{veire|Variòla}}
'''v. 1000''' : documents mostrant un usatge frequent de la [[variolizacion]] en Asia Orientala, premiera tecnica d'immunizacion coneguda còntra una [[malautiá]]. Èra basada sus l'innoculacion volontària de la [[variòla]] a un individú per l'immunizar. Perilhosa, aquela tecnica foguèt utilizada sus la planeta fins ai trabalhs de Jansen sus la vaccinacion en [[1796]].
'''v. 1000''' : documents mostrant un usatge frequent de la [[variolizacion]] en Asia Orientala, premiera tecnica d'immunizacion coneguda còntra una [[malautiá]]. Èra basada sus l'innoculacion volontària de la [[variòla]] a un individú per l'immunizar. Perilhosa, aquela tecnica foguèt utilizada sus la planeta fins ai trabalhs de Jansen sus la vaccinacion en [[1796]].
<br/>
<br/>

Version del 30 mai de 2020 a 22.34

Millenni I | Millenni II | Millenni III
../.. | Sègle IX | Sègle X | Sègle XI | Sègle XII | Sègle XIII | ../..

Istòria

1001 : expedicion de Mahmud de Ghazni còntra Índia. Amb una pichona armada de cavaliers, ataquèt e pilhèt lo territòri de Jaipal, raja de Lahore e de Kabol. Esquichat e umiliat, lo raja se suicidiguèt mai son fiu, Anandapala, lo remplacèt e comencèt l'organizacion d'una importanta coalicion per s'aparar còntra una incursion novèla (→ 1004).
1001 : començament dau rèine dau prince Estève Ièr que marquèt l'intrada d'Ongria au sen dei reiaumes crestians.
1001 : annexion de l'Eslovaquia actuala per lo duc Boleslau Ièr de Polonha.
1002 : en França, la mòrt dau duc Enric Ièr de Borgonha, fraire dau rèi Uc Capet, entraïnèt una guèrra entre lei senhors borgonhés desirós de se partejar l'eiretatge dau duc e lo rèi Robèrt II que voliá lo mantenir dins lo reiaume capecian.
1003-1004 : importants combats entre Bizantins e Bulgars. S'acabèron per una trèva de 10 ans qu'èra globalament a l'avantatge de Constantinòble (→ 1014).
1004 : après l'annexion de Boèmia per lo duc Boleslau de Polonha en 1003, començament d'una guèrra entre lo Sant Empèri Roman Germanic de l'emperaire Enric III e lei Polonés.
1004 : incursion novèla de Mahmud de Ghazni dins la Peninsula Indiana onte pilhèt la region de Bhatia.
1005 : data tradicionalament retenguda per la fondacion de la Republica de Gènoa.

Cultura

Sciéncias e tecnicas

v. 1000 : documents mostrant un usatge frequent de la variolizacion en Asia Orientala, premiera tecnica d'immunizacion coneguda còntra una malautiá. Èra basada sus l'innoculacion volontària de la variòla a un individú per l'immunizar. Perilhosa, aquela tecnica foguèt utilizada sus la planeta fins ai trabalhs de Jansen sus la vaccinacion en 1796.
1005 : fondacion de l'Ostau dau Saber a l'iniciativa dau califa fatimida Al-Hakim bi-Amr Allah. L'ensemble assostava una bibliotèca publica fòrça importanta e d'ensenhaments regardant lei sciéncias (astronòmia per exemple), la filosofia e la religion.

Article detalhat: Avicena.
Fotografia d'una edicion de 1597 de l'òbra d'Avicena.

1005 : publicacion dau Kitab Al Qanûn fi Al-Tibb (« Lo Libre de la Lèi regardant la medecina » en occitan). Òbra majora dau sabent persan Avicena, èra una enciclopedia escricha en arabi que gropava la màger part dei coneissenças medicalas dau periòde au sen de cinc libres regardant l'anatomia, lei medicament simples, lei patologias, lei fèbres, la cirurgia, lei poisons e la farmacopèa. Aguèt una gròssa influéncia sus tota la medecina medievala.

Decès

Liames intèrnes

Bibliografia

Nòtas e referéncias