Ongrés : Diferéncia entre lei versions
Cap resum de modificació |
Cap resum de modificació |
||
Linha 22 : | Linha 22 : | ||
L''''[[ongrés]]''' o '''magiar''' ''(magyar)'' es una [[lenga finoogrica]] d'Euròpa Centrala. Es la [[lenga]] oficiala d'[[Ongria]], a mai se parla dins de regions ongresas de [[Serbia]], [[Eslovaquia]], [[Ucraïna]], [[Croàcia]] e [[Romania]], e tanben (dempuèi lo [[1èr de mai]] de [[2004]]) es oficiala dins l'[[Union Europèa]]. |
L''''[[ongrés]]''' o '''magiar''' ''(magyar)'' es una [[lenga finoogrica]] d'Euròpa Centrala. Es la [[lenga]] oficiala d'[[Ongria]], a mai se parla dins de regions ongresas de [[Serbia]], [[Eslovaquia]], [[Ucraïna]], [[Croàcia]] e [[Romania]], e tanben (dempuèi lo [[1èr de mai]] de [[2004]]) es oficiala dins l'[[Union Europèa]]. |
||
== Fonetica e escritura == |
== Fonetica e escritura == |
||
Linha 56 : | Linha 57 : | ||
* ''Zarva'' barrat |
* ''Zarva'' barrat |
||
=== Distribucion geografica actuala === |
|||
⚫ | |||
[[File:Dist of hu lang europe-oc.svg|thumb|Dist of hu lang europe-oc|thumb|350px|Zònas de l'Euròpa centrala amb parlants d'ongrés.]] |
|||
http://www.coe.int/t/dg4/education/minlang/ |
|||
{| |
|||
!País!!Parlants |
|||
|- |
|||
|[[Ongria]]||align="right"|9.500.000-10.000.000 ([http://www.nepszamlalas.hu/eng/volumes/06/00/tabeng/2/load01_10_0.html 2001]) |
|||
|- |
|||
|[[Romania]]<br />{{mida|1=(principalament [[Transilvània]])}}||align="right"| 1.443.970 ([http://www.insse.ro/rpl2002rezgen/17.pdf 2002]) |
|||
|- |
|||
|[[Eslovaquia]]||align="right"|520,528 ([http://www.statistics.sk/webdata/slov/scitanie/tab/tab3a.htm 2001]) |
|||
|- |
|||
|[[Serbia]]<br />{{mida|1=(principalament a [[Voivodina]])}}||align="right"|293.299 ([http://www.statserb.sr.gov.yu/Ter/epop.htm 2002]) |
|||
|- |
|||
|[[Ucraïna]] <br />{{mida|1=(principalament a la [[Transcarpacia]])}}||align="right"|149.400 ([http://www.ukrcensus.gov.ua/eng/results/general/language/ 2001]) |
|||
|- |
|||
|[[Estats Units]]||align="right"|117.973 |
|||
|- |
|||
|[[Canadà]]||align="right"|75.555 ([http://www12.statcan.ca/english/census01/products/standard/themes/RetrieveProductTable.cfm?Temporal=2001&PID=55670&APATH=3&GID=431515&METH=1&PTYPE=55430&THEME=41&FOCUS=0&AID=0&PLACENAME=0&PROVINCE=0&SEARCH=0&GC=0&GK=0&VID=0&FL=0&RL=0&FREE=0 2001]) |
|||
|- |
|||
|[[Israèl]]||align="right"|70.000 |
|||
|- |
|||
|[[Àustria]] <br />{{mida|1=(principalament a [[Burgenland]])}}||align="right"|22.000 |
|||
|- |
|||
|[[Croàcia]]||align="right"|16.500 |
|||
|- |
|||
|[[Eslovènia]]||align="right"|9.240 |
|||
|- |
|||
|colspan=2| <hr> |
|||
|- |
|||
|'''Total''' ||align=right|12.000.000-13.000.000 |
|||
|} |
|||
:''Fònt: [[Ethnologue]]'' |
|||
⚫ | |||
* {{en}} [http://www.coe.int/t/dg4/education/minlang/ Proteccion de las lengas minoritàrias d'Euròpa, coma l'ongrés dins qualques païses : [[Carta Europèa des Lengües Regionaus o Minoritàries]]] |
|||
{{Portal lengas}} |
{{Portal lengas}} |
Version del 5 decembre de 2015 a 07.18
magyar nyelv — magyar | |
Locutors | 13,1 milions de |
---|---|
Classament pel nombre de locutors | 52ena |
Tipologia | SOV + òrdre liure [1] |
Classificacion lingüistica | Ongrés |
Estatut oficial | |
Oficial de | Ongria, Union Europèa |
Acadèmia | — |
Còdis lingüistics | |
ISO 639-1 | hu |
ISO 639-2 | hun |
ISO 639-3 | hun |
Ethnologue | hun |
Glottolog | hung1274 |
Linguasphere | 41-BAA-a |
ASCL | 3301 |
IETF | hu |
Mòstra | |
Article primièr de la Declaracion dels Dreches de l'Òme 1. cikk | |
L'ongrés o magiar (magyar) es una lenga finoogrica d'Euròpa Centrala. Es la lenga oficiala d'Ongria, a mai se parla dins de regions ongresas de Serbia, Eslovaquia, Ucraïna, Croàcia e Romania, e tanben (dempuèi lo 1èr de mai de 2004) es oficiala dins l'Union Europèa.
Fonetica e escritura
Alfabet
A l'origina aquesta lenga fasiá servir un sistèma d'escritura runica (rovásírás, székely rovásírás o simplament rovás), pr'aquò Sant Estève, lo primièr monarca del Reialme d'Ongria entamenèt una reforma per adoptar l'alfabet latin parallèla a la conversion al cristianisme que se faguèt lo país. Uèi s'emplega una varianta d'aqueste alfabet amb qualques letras particularas, amb d'accents per las vocalas (coma ő i ű), e de combinasons de consonas (digrafs) coma gy, cz o sz que son particularas a aquesta lenga.
Qualques frasas basicas
- Szervusz (o forma corta szia – Adieu (a una persona)
- Sziasztok / Szervusztok – Adieussiatz (per mai d'una persona)
- Hogy vagy? – Cossí va? (informal)
- Hogy van? – Cossí va? (formal en vossejar)
- Hogy vagytok? – Cossí anatz? (per mai d'una persona)
- Jól vagyok, köszönöm – Va plan, mercé
- Jó reggelt – Bonjorn (de matin)
- Jó napot – Bonjorn (lo demai del jorn nap es jorn o/e solelh)
- Jó estét – Bona nuèch
- Viszontlátásra (o forma corta viszlat) – Adieu (per partir)
- Igen – Òc
- Nem – Non
- Köszönöm – Mercé
- Köszönöm szépen – Mercé plan
- Köszi – Mercé (colloquial)
- Szivesen – De res
- Bocsánat! – Perdon!
- Károly vagyok – Soi Karoly (Carles)
- Értem – Compreni
- Nem értem – Compreni pas
- Nem tudom - Sabi pas
- Hol van...? – Ont es...?
- Nyitva dobèrt
- Zarva barrat
Distribucion geografica actuala
País | Parlants |
---|---|
Ongria | 9.500.000-10.000.000 (2001) |
Romania (principalament Transilvània) |
1.443.970 (2002) |
Eslovaquia | 520,528 (2001) |
Serbia (principalament a Voivodina) |
293.299 (2002) |
Ucraïna (principalament a la Transcarpacia) |
149.400 (2001) |
Estats Units | 117.973 |
Canadà | 75.555 (2001) |
Israèl | 70.000 |
Àustria (principalament a Burgenland) |
22.000 |
Croàcia | 16.500 |
Eslovènia | 9.240 |
Total | 12.000.000-13.000.000 |
- Fònt: Ethnologue
Vejatz tanben
- (en) Proteccion de las lengas minoritàrias d'Euròpa, coma l'ongrés dins qualques païses : Carta Europèa des Lengües Regionaus o Minoritàries