Fètus

Fètus uman

Un fètus es un vertebrat vivipar a l'estat de desvolupament. Aquel desvolopament comença dempuèi que s'acaba l'etapa embrionària e prend fin abans que se produsís la naissença. Pendent la vida fetala se fòman pas mai d'organs o de teissuts nòus, mas contunhan de madurar aqueles ja existissent.

Per l'espècia umana

Dins aquela etapa que lo fètus ja passèt l'etapa embrionària, de formacion de nòus organs e sistèmea, es a se renfortir, progressant dins la seuna creissença e desvolopament per venir un èsser uman. Las cellulas maires que dins l'etapa embrionària s'èran devesida en 3 jaças, començan lo processus de creacion de la massa encefalica, lo còs e los palmons, tanben se forman las cavitats auditivas, per fin finala formar las extremitats e los muscules e organs restants.

Sistèma circulatòri

Lo sistèma circulatòri del fètus uman funciona de biais diferent d'aquel d'un uman nascut, subretot a causa que los palmons son pas utilizats. Lo fètus pren oxigèn e nutriments de la seuna maire mejans la placentà e lo cordon ombilical. E mai dins lo còs l'aurelheta esquèrra e drecha comunican.

Diagrama del sistèma circulatòri d'un fètus uman.

Lo sistèma circulatòri d'un fètus uman bat diferentament d'aquel dels umans nascuts, subretot perque los palmons son pas foncionals: lo fètus pren oxigèn e autres nutriments de la maire per la placentá e lo cordon ombilical.

La sang de la placentá es portada al fètus per la vena ombilicala. Prèp de la mitat entra lo ductus venosus fetal, i a la vena cava inferiora, alara l'autra mitat entra lo fetge dempuèi la seuna marga inferiora. La branca de la vena ombilicala qu'alimenta lo lòbe drech del fetge, d'en primièr s'apond amb la vena portal epatica. La sang aprèp se dirigís cap a drecha del còr. Dins lo fètus, i a una obertura entre las aurelhtas drecha e esquèrra (lo foramen oval), e fòrça sang raja de l'aurelheta drecha cap a l'esquèrra, un bypass de circulacion palmonar. La majoritat de la sang raja a l'interior del ventricul esquèrra d'ont es pompat mejans l'aòrta al còr. Un pauc d'aquela sang va de l'aòrta a las artèrias iliacas intèrnas e las artèrias ombilicalas, e torna a la placentá, ont lo dioxid de carbòni e mai produches de reget del fètus s'expulsan dins la circulacion sanguina de la maire.

Un pauc de la sang de l'aurelheta drecha entra pas a l'esquèrra, mas o fa pel ventricul drech. I es pompat dins l'artèria palmonara. Dins lo fètus, i a una connexion especial entre l'artèria palmonara e l'aòrta, nomenat lo ductus arteriosus, que dirigís fòrça d'aquela sang fòra dels palmons (que son pas utilizat per respirar, per que lo fètus es pres dins lo liquidfluid amniotic]]).

Devolopament postnatal

Amb la seuna primièra respiracion a la naissença, lo sistèma cambia subte. La resisténcia pulmonara se redusís dramaticament. Mai de sang se dirgís de l'aurelheta drecha cap al ventricul drech e dins las artèrias palmonaras, e ne raja mens mejans lo foramen oval cap a l'aurelha esquèrra. La sang dels palmons passa mejans las venas palmonaras a l'aurelheta esquèrra, n'aumentant la pression. La pression merma dins l'aurelheta drecha, e aumenta dins l'esquèrra, rebuta cap al septum primum contra lo septum secundum, tancant lo foramen oval, qu'ara es venguèt la fòssa ovala. Aquó acaba la separacion del sistèma circulatòri en doas mitats: la drecha e l'esquèrra.