Supernòva : Diferéncia entre lei versions
Cap resum de modificació |
Cap resum de modificació |
||
| Linha 1 : | Linha 1 : | ||
{{Infobox|tematica=|carta=}} |
{{Infobox|tematica=|carta=}} |
||
[[Fichièr:Keplers supernova.jpg|thumb|250px|Remasilhas de la supernòva de Kepler, coneguda tanben coma SN 1604]] |
[[Fichièr:Keplers supernova.jpg|thumb|250px|Remasilhas de la supernòva de Kepler, coneguda tanben coma SN 1604]] |
||
Una '''supernòva''' es una explosion [[estela|estelara]] que desliura un quantitat energia superiora a la d'una [[nòva]]. Correspond a la darrièra etapa de l'evolucion d'unas [[estela]]s ([[estelas binàrias]], e [[estelas |
Una '''supernòva''' es una explosion [[estela|estelara]] que desliura un quantitat energia superiora a la d'una [[nòva]]. Correspond a la darrièra etapa de l'evolucion d'unas [[estela]]s ([[estelas binàrias]], e [[estelas massisas]]). Durant aquesta etapa, la [[luminositat aparenta|luminositat]] de l'estela pòt aumentar dins un factor de 10<sup>8</sup>. |
||
Les supernòvas dònan luòc a d'emissions de radiacions electromagneticas intensas que pòdon durar maites meses. Se caracterizan per una rapida aumentacion d'intensitat fins a aténher un pic, e aprés descreisson en luminositat d'un biais mai o mens suau fins a desaparéisser completament. |
Les supernòvas dònan luòc a d'emissions de radiacions electromagneticas intensas que pòdon durar maites meses. Se caracterizan per una rapida aumentacion d'intensitat fins a aténher un pic, e aprés descreisson en luminositat d'un biais mai o mens suau fins a desaparéisser completament. |
||
| Linha 98 : | Linha 98 : | ||
}}</ref> |
}}</ref> |
||
Las supernòvas pòdon èsser generadas de doas faiçons: siá per un subte realucatge de la [[fusion nucleara]] dins una [[Estela compacta|estela degenerada]]; o per [[esboldrament gravitacional]] del còr d'una estela massissa. Dins lo primièr cas, una [[nana blanca]] degenerada pòt aver acomolat pro de material d'una [[Estela binària|estela sòrre]], siá per [[Acrecion (astrofisica)|acrecion]], siá per fusion, per aumentacion la temperatura de son còr, aviant l'ignicion de la [[fusion del carbòni]], que provocarà la fusion nucleara, desorganizant completament l'estela. |
Las supernòvas pòdon èsser generadas de doas faiçons: siá per un subte realucatge de la [[fusion nucleara]] dins una [[Estela compacta|estela degenerada]]; o per [[esboldrament gravitacional]] del còr d'una estela massissa. Dins lo primièr cas, una [[nana blanca]] degenerada pòt aver acomolat pro de material d'una [[Estela binària|estela sòrre]], siá per [[Acrecion (astrofisica)|acrecion]], siá per fusion, per aumentacion la temperatura de son còr, aviant l'ignicion de la [[fusion del carbòni]], que provocarà la fusion nucleara, desorganizant completament l'estela. Dins segond cas, lo còr de l'[[estela massisa]] pòt subte subir un [[esboldrament gravitacional]], desliurant una energia potenciala gravitacionala capable de crear una explosion de supernòva. |
||
==Referéncias== |
==Referéncias== |
||
Version del 1 octobre de 2015 a 17.33
Una supernòva es una explosion estelara que desliura un quantitat energia superiora a la d'una nòva. Correspond a la darrièra etapa de l'evolucion d'unas estelas (estelas binàrias, e estelas massisas). Durant aquesta etapa, la luminositat de l'estela pòt aumentar dins un factor de 108.
Les supernòvas dònan luòc a d'emissions de radiacions electromagneticas intensas que pòdon durar maites meses. Se caracterizan per una rapida aumentacion d'intensitat fins a aténher un pic, e aprés descreisson en luminositat d'un biais mai o mens suau fins a desaparéisser completament. L'explosion de radiacions extemament luminosa, embandís fòrça material estellar a una velocitat de mai de 30000km/s (10% de la velocitat de la lutz), en provocar una onda de tust[1] dins lo mitan interstellar a l'entorn. Aquela onda de tust espandís una granda quantitat de matèria jos forma de de gas e de posca nomenat un remanent de supernòva. Las Supernòvas constituisson d'importantas fonts galacticas potencialas d'ondas gravitacionalas.[2] Una granda proporcion dels rais cosmics primaris ven de las supernòvas.[3]
Las supernòvas pòdon èsser generadas de doas faiçons: siá per un subte realucatge de la fusion nucleara dins una estela degenerada; o per esboldrament gravitacional del còr d'una estela massissa. Dins lo primièr cas, una nana blanca degenerada pòt aver acomolat pro de material d'una estela sòrre, siá per acrecion, siá per fusion, per aumentacion la temperatura de son còr, aviant l'ignicion de la fusion del carbòni, que provocarà la fusion nucleara, desorganizant completament l'estela. Dins segond cas, lo còr de l'estela massisa pòt subte subir un esboldrament gravitacional, desliurant una energia potenciala gravitacionala capable de crear una explosion de supernòva.
Referéncias
- ↑ (2008) Supernova Shock Breakout from a Red Supergiant 321, 223–226. DOI:10.1126/science.1160456.
- ↑ (2012) Core-Collapse Supernovae, Neutrinos, and Gravitational Waves 235, 381. DOI:10.1016/j.nuclphysbps.2013.04.036.
- ↑ (2013) Detection of the Characteristic Pion-Decay Signature in Supernova Remnants 339, 807–11. DOI:10.1126/science.1231160.