1917 : Diferéncia entre lei versions

Modificar los ligams
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Navigar dins l'istoric
← Cambiament precedentDiferéncia seguenta →
Contengut suprimit Contengut apondut
VisualWikitext
Linha 126 : Linha 126 :


=== [[Asia]] ===
=== [[Asia]] ===

==== [[Japon]] ====

Per sostenir lei Britanics, lei Francés e leis Italians qu'èran menaçats per la guèrra [[sosmarin]]a alemanda, [[Japon]] acceptèt de mandar una flòta de 15 [[naviri]]s en [[Mediterranèa]] (1 [[crosaire]] e 14 [[destroièr]]s) per escortar lei convòis aliats.


==== [[Iran|Pèrsia]] ====
==== [[Iran|Pèrsia]] ====

Version del 15 decembre de 2014 a 13.41

1917
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Ans :
1914 1915 1916  1917  1918 1919 1920

Decennis :
1880 1890 1900  1910  1920 1930 1940
Sègles :
Sègle XIX  Sègle XX  Sègle XXI
Millennis :
Millenni I  Millenni II  Millenni III

Cronologia mesadièra :
Gen - Feb - Mar - Abr - Mai - Junh
Julh - Ago - Set - Oct - Nov - Dec

Cronologias tematicas :
Aeronautica • Arquitectura • Automobila • Benda dessenhada • Camins de fèrre • Cinèma • Drech • Economia • Fotbòl • Literatura • Musica • Santat e medecina • Sciéncia • Sociologia • Espòrt • Teatre

Autres calendièrs :
Roman • Chinés • Gregorian • Ebrieu • Indó • Musulman • Persan • Republican

Aquesta pagina concernís l'an 1917 del calendièr gregorian.


Eveniments

Occitània

França

Fotografia d'un bombardament de l'artilhariá francesa sus lo sector de Craonne en 1917.
Fotografia d'un assaut francés sus lo Camin dei Damas en 1917.
Fotografia dau vilatge Soupir après lei bombardaments francés e alemands de la batalha dau Camin dei Damas.

Perseguida de la Premiera Guèrra Mondiala sus divèrsei frònts :

  • sus lo frònt de l'Oèst qu'èra lo teatre principau per l'armada francesa, lo generau Nivelle organizèt l'ofensiva dau Camin dei Damas (16 d'abriu - 24 d'octòbre). Destinada a rompre d'un biais decisiu lo frònt alemand, aquela ataca suscitèt una gròssa esperança. Pasmens, en despiech de quauqueis avançadas, se turtèt a de defensas ben preparadas e mau capitèt. Lei Francés i perdiguèron 187 000 òmes còntra 163 000 per l'armada alemanda. Lo morau deis unitats francesas declinèt alora rapidament e l'annada foguèt marcada per de mutinariás recurrentas que necessitèron de fusilhar de desenaus de soudats per restablir l'òrdre. Nivelle foguèt remplaçat per Philippe Pétain qu'ordonèt d'arrestar leis ofensivas generalas au profiech d'operacions limitadas ben preparadas.
  • sus lo frònt balcanic, de combats aguèron luòc a l'entorn de la vila de Monastir (12 de març - 26 de mai). Permetèron ais Aliats, principalament lei Francés e lei Sèrbes dins aquel endrech dau frònt, de desgatjar en partida la vila. Dins aquò, poguèron pas empachar l'artilhariá germanobulgara de contuniar de la bombardar ocasionalament.

Euròpa

Alemanha

Trencada alemanda sus lo Camin dei Damas en 1917.

Perseguida de la Premiera Guèrra Mondiala sus divèrsei frònts :

  • sus lo frònt de l'Oèst, l'armada alemanda deguèt doas ofensivas aliadas d'amplor que causèron de pèrdas importantas dins lei dos camps. Premier, lei Francés ataquèron sus lo Camin dei Damas (16 d'abriu - 24 d'octòbre). Destinada a rompre d'un biais decisiu lo frònt alemand, aquela ofensiva creèt una gròssa tension sus leis efectius alemands que començavan de mancar. Pasmens, lei pèrdas èran tanben catastroficas dins lo camp francés e l'ataca foguèt arrestada entraïnant una crisi grèva dins l'armada francesa. Puei, foguèt lo torn dei Britanics qu'organizèron una ataca generala dins la region d'Ypres. Dicha tresena batalha d'Ypres (31 de julhet - 6 de novembre), aquela ofensiva mobilizèt 50 divisions eissidas de l'Empèri Britanic e 4 francesas còntra aperaquí 80 divisions alemandas. Leis Alemands foguèron un còp de mai durament tocats (entre 200 000 e 450 000 per l'Entenduda e entre 217 000 e 410 000 per leis Alemands) mai capitèron de tenir lo frònt.
  • sus lo frònt de l'Èst, la situacion foguèt bòna ambé l'afondrament de l'armada russa après l'afondrament dau regime imperiau en febrier e la revirada de l'ofensiva Kerenski (1èr-19 de julhet). Aprofichant lo caòs que se desvolopada en Russia, l'armada alemanda acomencèt d'avançar a cha pauc vèrs l'èst.
  • sus lo frònt italian, leis Alemands deguèron mandar de renfòrç per remplaçar lei pèrdas austrianas entraïnadas per lei doas ofensivas italianas de mai-junh e d'aost-setembre. Tre son arribada, leis Alemands decidèron d'organizar una ofensiva d'amplor dins lo sector de Caporetto. Aquela ataca (24 d'octòbre - 9 de novembre) foguèt un succès totau que permetèt ais Austro-alemands d'avançar de 100 quilomètres en direccion de Venècia e de capturar mai de 250 000 presoniers. Pasmens, leis Italians recebèron de renfòrç francobritanics e capitèron de restablir una linha de defensa lòng de Piave.
  • sus lo frònt balcanic, de combats aguèron luòc a l'entorn de la vila de Monastir (12 de març - 26 de mai). Permetèron ais Aliats, principalament lei Francés e lei Sèrbes dins aquel endrech dau frònt, de desgatjar en partida la vila. Dins aquò, poguèron pas empachar l'artilhariá germanobulgara de contuniar de la bombardar ocasionalament.
  • sus lei mars, un combat limitat còntra la flòta britanica vèrs l'illa de Heligoland (17 de novembre) s'acabèt per una desfacha alemanda. Pasmens, la prioritat èra d'ara endavant donada a la guèrra sosmarina (31 de genier). L'objectiu èra d'empachar lei comunicacions entre leis Illas Britanicas e lo rèsta de l'Empèri Britanic. Pasmens, en despiech d'un nombre important de naviris aliats ò neutres destruchs, aquò entraïnèt la declaracion de guèrra deis Estats Units d'America que jonhèron lo camp de l'Entenduda (6 d'abriu) e empachèt pas totalament lei comunicacions aliadas.

Àustria-Ongria

Trencada austriana dins leis Aups en 1917.

Perseguida de la Premiera Guèrra Mondiala sus divèrsei frònts :

  • sus lo frònt de l'Èst, l'armada austriana foguèt premier suspresa per l'ofensiva Kerenski (1èr-19 de julhet) mai capitèt rapidament de restablir sa posicion. Aquò entraïnèt l'afondrament de l'Empèri Rus minat per l'agitacion revolucionària dempuei febrier. Après aqueu succès, leis Austrians e leis Ongrés avancèron a cha pauc en direccion de l'èst aprofichant la retirada progressiva dei soudats rus que volián plus combatre.
  • sus lo frònt italian, doas ofensivas italianas majoras (10a batalha de l'Isonzo dau 10 de mai au 8 de junh e 11a batalha de l'Isonzo dau 18 d'aost au 12 de setembre) s'acabèron per d'avançadas fòrça limitadas de l'armada italiana que perdiguèt 317 000 òmes dins lei combats còntra solament 195 000 per son adversari austrian. Pasmens, après lei pèrdas catastroficas de 1914 e 1916, aquò representava de pèrdas duras per Viena que deguèt demandar lo mandadís de tropas alemandas per contuniar de tenir sei posicions. Tre son arribada, leis Alemands decidèron d'organizar una ofensiva d'amplor dins lo sector de Caporetto. Aquela ataca (24 d'octòbre - 9 de novembre) foguèt un succès totau que permetèt ais Austro-alemands d'avançar de 100 quilomètres en direccion de Venècia e de capturar mai de 250 000 presoniers. Pasmens, leis Italians recebèron de renfòrç francobritanics e capitèron de restablir una linha de defensa lòng de Piave.

Belgica

Perseguida dei combats de la Premiera Guèrra Mondiala sus lo frònt balcanic ambé lei fòrças aliadas.

Bulgaria

Ataca de soudats bulgars en 1917.

Perseguida de la Premiera Guèrra Mondiala sus lo frònt balcanic onte de combats importants aguèron luòc a l'entorn de la vila de Monastir (12 de març - 26 de mai). Permetèron ais Aliats, principalament lei Francés e lei Sèrbes dins aquel endrech dau frònt, de desgatjar en partida la vila. Dins aquò, poguèron pas empachar l'artilhariá germanobulgara de contuniar de la bombardar ocasionalament.

Grècia

Itàlia

Presoniers italians après la batalha de Caporetto en 1917.

Perseguida de la Premiera Guèrra Mondiala sus lo frònt italian ambé doas ofensivas italianas majoras (10a batalha de l'Isonzo dau 10 de mai au 8 de junh e 11a batalha de l'Isonzo dau 18 d'aost au 12 de setembre). Aquelei batalhas s'acabèron per d'avançadas fòrça limitadas de l'armada italiana que perdiguèt 317 000 òmes dins lei combats còntra solament 195 000 per son adversari austrian. Pasmens, après lei pèrdas catastroficas de 1914 e 1916, aquò representava de pèrdas duras per Viena que deguèt demandar lo mandadís de tropas alemandas per contuniar de tenir sei posicions. Tre son arribada, leis Alemands decidèron d'organizar una ofensiva d'amplor dins lo sector de Caporetto. Aquela ataca (24 d'octòbre - 9 de novembre) foguèt un succès totau que permetèt ais Austro-alemands d'avançar de 100 quilomètres en direccion de Venècia e de capturar mai de 250 000 presoniers. Pasmens, leis Italians recebèron de renfòrç francobritanics e capitèron de restablir una linha de defensa lòng de Piave. Après aquela desfacha, lo generau Luigi Cadorna deguèt quitar lo comandament de l'armada italiana e foguèt remplaçat per Armando Diaz.

Montenegro

Perseguida dei combats de la Premiera Guèrra Mondiala sus lo frònt balcanic ambé lei fòrças aliadas.

Empèri Otoman

Soudats otomans dins la region de Gaza en 1917.

Perseguida de la Premiera Guèrra Mondiala sus divèrsei frònts :

  • en Mesopotamia, après la desfacha de l'annada precedenta, lei Britanics ataquèron tornarmai en direccion de Bagdad. Una novèla batalha dins la region de Kut-el-Amara (23 de febrier) s'acabèt per una victòria decisiva dau Reiaume Unit (1 000 soudats britanics perduts còntra 21 000 Turcs). Lei defensas otomanas dins lo sector foguèron alora totalament rompudas e Bagdad foguèt conquistat lo 11 de març. Après aqueu succès, lei Britanics estabilizèron sa posicion fins a l'annada seguenta. En mai d'aquò, foguèron afeblits per d'epidemias que causèron la mòrt de milièrs de soudats. Pasmens, lei Turcs demorèron en gròssa dificultat sus aqueu frònt.
  • sus lo frònt de Palestina, una tiera de batalhas opausèt Turcs e Britanics dins la region de Gaza de febrier a octòbre. Après una resisténcia acarnada, l'armada otomana foguèt obligida de se retirar. Pasmens, lo movement venguèt rapidament malaisat e entraïnèt de pèrdas suplementàrias. Lo frònt foguèt solament restablit dins lo centre de Palestina.
  • en Caucàs, aprofichant l'afondrament de Russia e la desintegracion de l'armada russa de Caucàs en causa dei trèbols politics e d'una tiera d'epidemias, leis Otomans avancèron vèrs lo nòrd. Pasmens, se turtèron ai pòbles locaus qu'èran a proclamar son independéncia e a mobilizar de tropas per la defendre e a de problemas logistics recurrents.

Portugal

Arribada de soudats portugués dins lo pòrt de Brèst en 1917.

Arribada dau còrs expedecionari portugués sus lo frònt francés. Lei soudats portugués foguèron integrats au sen dau dispositiu britanic e participèron ai combats a partir dau 7 d'abriu.

Reiaume Unit

Soudats australians durant la 3a batalha d'Ypres.
Fotografia dau vilatge de Passchendaele avans e après la 3a batalha d'Ypres.

Perseguida de la Premiera Guèrra Mondiala sus divèrsei frònts :

  • sus lo frònt de l'Oèst, lei Britanics organizèron una ataca generala dins la region d'Ypres. Dicha tresena batalha d'Ypres (31 de julhet - 6 de novembre), aquela ofensiva mobilizèt 50 divisions eissidas de l'Empèri Britanic e 4 francesas còntra aperaquí 80 divisions alemandas. En despiech de mejans importants, la temptativa britanica de rompre lo frònt alemand mau capitèt e causèt de pèrdas gròssas dins lei dos camps (entre 200 000 e 450 000 per l'Entenduda e entre 217 000 e 410 000 per leis Alemands).
  • en Mesopotamia, après la desfacha de l'annada precedenta, lei Britanics ataquèron tornarmai en direccion de Bagdad. Una novèla batalha dins la region de Kut-el-Amara (23 de febrier) s'acabèt per una victòria decisiva (1 000 soudats britanics perduts còntra 21 000 Turcs). Lei defensas otomanas dins lo sector foguèron alora totalament rompudas e Bagdad foguèt finalament conquistat lo 11 de març. Après aqueu succès, lei Britanics estabilizèron sa posicion fins a l'annada seguenta. En mai d'aquò, foguèron afeblits per d'epidemias que causèron la mòrt de milièrs de soudats.
  • sus lo frònt de Palestina, una tiera de batalhas opausèt Turcs e Britanics dins la region de Gaza de febrier a octòbre. Après una resisténcia acarnada, l'armada otomana foguèt obligida de se retirar. Pasmens, lo movement venguèt rapidament malaisat e entraïnèt de pèrdas suplementàrias.
  • sus lei mars, un combat limitat còntra la flòta alemanda vèrs l'illa de Heligoland (17 de novembre) s'acabèt per una victòria britanica.

Romania

Tirs d'artilhariá romanés en 1917.

Perseguida de la Premiera Guèrra Mondiala sus lo frònt de l'Èst. Aprofichant lo caòs intèrne de Russia, leis Empèris Centraus organizèron una gròssa ofensiva còntra l'armada romanesa per l'eliminar dau conflicte d'un biais definitiu. Pasmens, lei soudats romanés resistèron amb acarnament a la batalha de Mărăşeşti (6 d'aost - 8 de setembre) e l'ataca foguèt finalament rebutada laissant Romania dins la guèrra fins a l'afondrament definitiu de Russia au començament de 1918.

Russia

Soudats rus marchant en direccion de Petrograd en febrier de 1917.
Assemblada dau Soviet de Petrograd en 1917.
Fotografia de Lenin en aost de 1917.

Au començament de l'annada, l'agitacion au sen de l'armada russa, que s'èra agravada après l'ofensiva Brussílov, aumentèt d'intensitat en causa dau caòs de l'economia russa. Petrograd èra plus avitalhat e de manifestacions importantas se debanèron dins la capitala. Lo 25 de febrier, lo tsar Nicolau II (1894-1917) ordonèt de restablir l'òrdre per fòrça. Pasmens, la garnison de la vila refusèt d'obeïr e se mutinèt lo 27. L'ostau imperiau e l'Estat Major faguèron pression sus lo tsar per exigir son abdicacion e lo 2 de març, Nicolau II abdiquèt en favor de son fraire Miquèu. Pasmens, sota la pression populara, Miquèu abdiquèt après mens d'un jorn de rèine. L'Ancian Regime rus s'afondrèt alora totalament e foguèt remplaçat per una Republica. Un Govèrn Provisòri ne'n prenguèt.

Dirigit per Gueorgui Lvov (23 de març - 7 de julhet) e Aleksandr Kerenski (7 de julhet - 8 de novembre), aqueu govèrn assaièt de contuniar la guèrra. Dins aquò, la situacion contunièt de se desgradar e la volontat de Kerenski de contuniar lo conflicte èra fòrça impopular. La manca de refòrmas vertadieras minèt pereu pauc a pauc la posicion de Kerenski e renforcèt lei movements pacificistas que se trobavan principalament au sen dei corrents revolucionaris (anarquistas, bolchevics... etc.). Enfin, la perseguida de la guèrra se faguèt sensa objectiu clar (respectar leis obligacions de Russia a respèct de França e dau Reiaume Unit), çò que permetèt pas de redreiçar lo morau de l'armada. Ansin, en despiech d'un començament prometeire, l'ofensiva Kerenski (1èr-19 de julhet) s'acabèt per un desastre e lei fòrças armadas russas s'afondrèron totalament. Refusèron d'ara endavant lo combat e leis Austroalemands avancèron a cha pauc vèrs l'èst fins a la signatura dau Tractat de Brèst-Litovsk en març de 1918.

La situacion dins la capitala venguèt alora encara pus marrida e lo Govèrn Provisòri foguèt menaçat per lei faccions revolucionàrias e còntra-revolucionàrias. En aost-setembre, lo generau Lavr Kornilov assaièt de prendre lo poder mai Kerenski, ajudats per lei gardas roges, capitèt de resistir e de l'arrestar. Pasmens, aquò permetèt tanben ai Bolchevics de venir la premiera fòrça de la capitala. Lo 25 d'octòbre, lei Bolchevics organizèron un còp d'estat que li permetèron de prendre lo contraròtle de la capitala (24-26 d'octòbre). En parallèl, capitèron egalament d'ocupar Moscòu (28 d'octòbre - 4 de novembre). Lei Bolchevics acomencèron de negociar la patz ambé leis Empèris Centraus e, en parallèl, acomençava la Guèrra Civila Russa qu'anava apondre aperaquí 2,8 milions de mòrts ai 3,3 milions de tuats dei combats còntra leis Alemands, leis Austrians e lei Turcs.

Serbia

Perseguida de la Premiera Guèrra Mondiala sus lo frònt balcanic. L'armada sèrba participèt a de combats importants a l'entorn de la vila de Monastir (12 de març - 26 de mai). Permetèron ais Aliats, principalament lei Francés e lei Sèrbes dins aquel endrech dau frònt, de desgatjar en partida la vila. Dins aquò, poguèron pas empachar l'artilhariá germanobulgara de contuniar de la bombardar ocasionalament.

America

Estats Units d'America

Mexic

Adopcion d'una constitucion novèla que permetèt d'acomençar lo reglament definitiu dau conflicte. D'efècte, permetèt de renfòrçar l'autoritat dau govèrn federau e de contentar certanei revendicacions popularas (possibilitat de restituir de tèrras ais Indians, drech de grèva, jornada de trabalh d'uèch oras, separacion de la Glèisa e de l'Estat, limits impausats a l'influéncia dau clergat...). Ansin, la màger part de la populacion, lassada de la guèrra, sostenguèt lo govèrn e lei darriers caps revolucionaris (Villa, Zapata...) foguèron pauc a pauc vencuts.

Africa

Libèria

Per melhorar sei relacions ambé leis Estats Units d'America, Libèria rompèt sei relacions diplomaticas amb Alemanha (5 de mai) avans de li declarar la guèrra (4 d'aost). Aquò li permetèt de sasir lei bens de la comunautat alemanda installada dins lo país. Pasmens, aviá en realitat ges d'intencion de participar activament ai combats.

Asia

Japon

Per sostenir lei Britanics, lei Francés e leis Italians qu'èran menaçats per la guèrra sosmarina alemanda, Japon acceptèt de mandar una flòta de 15 naviris en Mediterranèa (1 crosaire e 14 destroièrs) per escortar lei convòis aliats.

Pèrsia

Maugrat sa neutralitat, ocupacion dau país per de tropas russas e britanicas.

Siam

Per melhorar sei relacions ambé lo Reiaume Unit e França, poissanças colonialas principalas dau Sud-Èst Asiatic, Siam declarèt la guèrra a l'Empèri Alemand e jonhèt lo camp de l'Entenduda (22 de julhet). Aquò li permetèt de sasir lei bens alemands sus lo sieu territòri mai lo govèrn aviá ges d'intencion de participar d'un biais vertadier ai combats. Pasmens, acomencèt d'organizar un pichon còrs destinat au frònt francés.

Arts

Sciéncias e tecnicas

Arqueologia

Publicacion de l'estudi de la lenga itita de Bedřich Hrozný acomençat en 1914. Permetèt de tradurre aquela lenga e de desvolopar lei recèrcas regardant aquela civilizacion.

Economia

Naissenças

Decèsses

Prèmi Nobel

Wikimedia Commons prepausa de documents multimèdia liures sus 1917.

Recuperada de « https://oc.wikipedia.org/w/index.php?title=1917&oldid=1948948 »