Pau : Diferéncia entre lei versions
fix typo |
|||
| Linha 52 : | Linha 52 : | ||
Pendent los purmèrs sègles, l'istòria paulina que's con•hon dab l'istòria deu son [[castèth de Pau|castèth]] apitat peus [[Lista deus vescomtes de Bearn|vescomtes de Bearn]] entà contarotlar lo gua suu [[gave de Pau|gave]] e qui los sons paus e betagèn la futura ciutat. [[Gaston Fèbus]] que ahortí aquesta hortalessa dens lo son projècte arquitecturau de gran endom qui acompanhè lo son saunei de bastir un Estat pirenenc. D'aqueth temps, totun, la vila qu'èra chic de causa e la capitala bearnesa b'èra [[Ortès]]. |
Pendent los purmèrs sègles, l'istòria paulina que's con•hon dab l'istòria deu son [[castèth de Pau|castèth]] apitat peus [[Lista deus vescomtes de Bearn|vescomtes de Bearn]] entà contarotlar lo gua suu [[gave de Pau|gave]] e qui los sons paus e betagèn la futura ciutat. [[Gaston Fèbus]] que ahortí aquesta hortalessa dens lo son projècte arquitecturau de gran endom qui acompanhè lo son saunei de bastir un Estat pirenenc. D'aqueth temps, totun, la vila qu'èra chic de causa e la capitala bearnesa b'èra [[Ortès]]. |
||
Dab [[Enric II de Navarra|Enric II de Labrit]], Pau que vadó capitala deu [[reiaume de Navarra]] (lo navèth títol aquesit peus vescomtes de Bearn |
Dab [[Enric II de Navarra|Enric II de Labrit]], Pau que vadó capitala deu [[reiaume de Navarra]] (lo navèth títol aquesit peus vescomtes de Bearn) e lo castèth que ho modernizat (dens l'estil reneishentista viengut d'Itàlia) entà arcuélher la navèra cort reiau (dab la regina [[Margarida de Navarra|Margalida de Navarra]]). |
||
Qu'ei dens aqueth castèth que vadore lo [[Enric de Borbon|Noste Enric]], futur rei de [[França]]. |
Qu'ei dens aqueth castèth que vadore lo [[Enric de Borbon|Noste Enric]], futur rei de [[França]]. |
||
Version del 3 octobre de 2014 a 11.31
|
Vila d'Occitània | 
|
[[Fichièr: |center|280px|border]]
| ||
| Le Palais Beaumont | ||
| ||
| ||
| Geografia fisica | ||
| ||
| Coordenadas | 43° 18′ 06″ N, 0° 22′ 07″ O | |
| Superfícia | 31,51 km² | |
| Altituds · Maximala · Mejana · Minimala |
245 m 210 m 165 m | |
| Geografia politica | ||
| País | Bearn  | |
| Estat |  França | |
| Region 75 |
Aquitània  | |
| Departament 64 |
Pirenèus Atlantics  | |
| Arrondiment 643 |
Arrondiment de Pau (caplòc) | |
| Canton 6499 |
Caplòc de 6 cantons | |
| Intercom 246401723 |
Comunautat d'Aglomeracion de Pau-Pirenèus | |
| Cònsol | Francés Vairon (2020-2020) | |
| Geografia umana | ||
| Populacion Populacion totala (2019) |
75 627 ab.  77 070 ab. | |
| Densitat | 2 461,92 ab./km² | |
| Autras informacions | ||
| Gentilici | Palés, Palenc, Paulin (reconstruccion recenta) | |
| Còde postal | 64000 | |
| Còde INSEE | 64445 | |
Pau qu'ei la capitala de Bearn e que'n vadó a la seguida d'Ortès e de Morlans. Qu'ei tanben la prefectura deu departament francés deus Pirenèus Atlantics, departament qui amassa Bearn dab tres províncias bascas (Sola, Baisha Navarra e Labord) e un tròç de la gasconha atlantica (los parçans autorn de Baiona).
Lo gentilici qu'ei palés -esa, palenc -a o paulin -a (reconstruccion recenta) prononciat [paw'lin] (dab èna dentau).
Simbèus
.svg)
- Escut : que's tracta d'armas parlantas puish que representa los paus qui bategèn la vila e un paon prononciat com pau en bearnés. Lo Noste Enric qu'i ei mentavut dab la letra H (peu francés "Henry") e lo nombre IV (quatau Enric de França, e tresau de Navarra) ; lo son brèç, ua carapaça de tortuga, qu'ei hicat en cap de l'escut.
_Malte-B.svg)
_ancien.svg)
Las autas armas mei ancianas que's blasonan autau :deu camp d'azur cargat tres paus d'argent, dua vacas d'aur afrontadas e d'un paon d'azur arrollant en cap e ua auta version mei anciana :d'argent cargat de tres paus de gules e d'un paon d'azur pausat suber eth deu mieitant.
- Imne: lo Bèth cèu de Pau, qu'ei la mei famosa canta bearnesa après Aqueras Montanhas.
Istòria
Pendent los purmèrs sègles, l'istòria paulina que's con•hon dab l'istòria deu son castèth apitat peus vescomtes de Bearn entà contarotlar lo gua suu gave e qui los sons paus e betagèn la futura ciutat. Gaston Fèbus que ahortí aquesta hortalessa dens lo son projècte arquitecturau de gran endom qui acompanhè lo son saunei de bastir un Estat pirenenc. D'aqueth temps, totun, la vila qu'èra chic de causa e la capitala bearnesa b'èra Ortès.
Dab Enric II de Labrit, Pau que vadó capitala deu reiaume de Navarra (lo navèth títol aquesit peus vescomtes de Bearn) e lo castèth que ho modernizat (dens l'estil reneishentista viengut d'Itàlia) entà arcuélher la navèra cort reiau (dab la regina Margalida de Navarra).
Qu'ei dens aqueth castèth que vadore lo Noste Enric, futur rei de França.
En 1620, dab l'integracion de Bearn dens lo reiaume de França, Pau non demorè pas sonque lo sèti deu Parlament de Navarra e que demorè estremat deus grans eveniments istorics.
La Revolucion e las Guèrras Napoleonencas que desvelhèn la ciutat ; en 1790, Pau que vadó capitala deu departament navèth deus Baishs Pirenèus e l'Emperaire que s'interessè a la ciutat paulina en decidint lo purmèr de restaurar las rueinas deu castèth e en tot bastir la rota Pau-Saragossa e lo Haràs Nacionau de Gelòs. En mei d'aquò, lo passatge de l'armada anglesa de Wellington que marquè la debuta de l'establiment d'ua comunautat britanica en cèrcas deu microclima paulin (vantat peu mètge Alexandre Taylor) e deus sons païsatges vantats peus romantics. Aquesta comunautat hèra rica qu'adaptè la ciutat au son biais de víver modèrne e modernista en favorizant, dab l'ajuda de las autoritats locaus la bastida deu Baloard deus Pirenèus, deu casinò e deu purmèr gòlf bastit suu continent europèu.
A la debuta deu sègle XX, lo medish clima paulin qu'encoratgè los hrairs Wright d'apitar a Pau la purmèra escòla d'aviacion deu mòn.
Patrimòni e curiositats
- Baloard deus Pirenèus
- Barri deus Hedàs
- Caserna Bearnadòta
- Castèth de Pau
- Ostau de Bernadòta
- Parlament de Navarra
- Plaça Gramont
- Musèu de las Bèras Arts
- Funicular
Administracion
Demografia
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1962 | 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2006 | 2007 | 2008 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Cercar |
Cercar |
83 903 |
84 978 |
84 036 85 804 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2009 | 2010 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 82 763 84 453 |
81 166 82 776 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Fonts | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Base Cassini de l'EHESS (recercar) - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg){kind=small}