Jabir Ibn Hayyan

Representacion de l'alquimista Jabir Ibn Hayyan realizat dins un libre europèu dau sègle XII.

Jabir Ibn Hayyan (vèrs 721, Tus - 815, Kufa) foguèt un alquimista iranian de la segonda mitat dau sègle VIII e dau començament dau sègle IX. Foguèt lo premier alquimista que desvolopèt de metòdes scientifics d'experimentacion e es donc considerat coma lo fondator de la quimia modèrna. L'objectiu de sei recèrcas èra la creacion artificiala de la vida a partir d'una teoria de la numerologia eissida de Platon. Fòrça famós, foguèt nomat premier alquimista de la Cort dau califa Harun ar-Rachid.

Premier alquimista que generalizèt l'observacion dei fenomèns e de l'experimentacion, es lo fondator d'una escòla scientifica installada dins la vila abbassida de Kufa en Iraq. Ambé seis estudiants, es l'autor d'un centenau de tractats scientifics. Vint-e-dos regardan l'alquimia e permetèron de sistematizar unei procès quimics fondamentaus coma la cristallizacion, la destillacion, la calcinacion, la sublimacion ò l'evaporacion. De mai, devinèt en partida lo principi de la lèi dei proporcions definidas per Joseph Louis Proust en 1794 aperaquí un millenari avans la descubèrta. L'invencion d'uneis aparelhs de laboratòri (alambic) ò la descubèrta de substàncias fondamentalas (acid cloridric, acid nitric, acid citric, acid tartaric) li es tanben atribuida. Enfin, prepausèt una nomenclatura dei substàncias quimicas e melhorèt divèrsei procès metallurgics (produccion d'acièr, proteccion còntra la corrosion).

Dins lo corrent de l'Edat Mejana, son òbra foguèt traducha en latin e venguèt la referéncia deis alquimistas europèus. Pasmens, la màger part de son trabalh, que regardava tanben la medecina e l'astronomia, es perdut. De mai, la traduccion deis òbras totjorn conegudas es malaisada car Jabir Ibn Hayyan e seis estudiants utilizavan un còdi secrèt per leis escriure afin d'empachar sa lectura per lei personas que fasián pas partida de son escòla.

Liames intèrnes

• Alquimia.

Bibliografia

• (fr) Pierre Lory, Alchimie et mystique en terre d'Islam, Lagrasse, Verdier, 1989.