Agde : Diferéncia entre lei versions
m Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q191396 (translate me) |
image |
||
Linha 26 : | Linha 26 : | ||
|}} |
|}} |
||
[[Fichièr:Agde cathedrale St-Etienne.JPG|thumb|right|250px|[[Catedrala]] de Sant Estève a la broa d'[[Erau (riu)|Erau]].]] |
[[Fichièr:Agde cathedrale St-Etienne.JPG|thumb|right|250px|[[Catedrala]] de Sant Estève a la broa d'[[Erau (riu)|Erau]].]] |
||
[[File:Hérault River, Agde 09.jpg|thumb|left]] |
|||
'''Agde''' (localament {{IPA|[ˈate]}}) es una vila d'[[Occitània]], en [[Lengadòc]], en riba de la [[mar Mediterranèa]]. Aquesta comuna se situa dins lo departament d'[[Erau (departament)|Erau]] e la region administrativa de [[Lengadòc-Rosselhon]]. Foguèt capitala d'[[Agadés]], lo vescomtat d'Agde, creat a la debuta del sègle X. |
'''Agde''' (localament {{IPA|[ˈate]}}) es una vila d'[[Occitània]], en [[Lengadòc]], en riba de la [[mar Mediterranèa]]. Aquesta comuna se situa dins lo departament d'[[Erau (departament)|Erau]] e la region administrativa de [[Lengadòc-Rosselhon]]. Foguèt capitala d'[[Agadés]], lo vescomtat d'Agde, creat a la debuta del sègle X. |
||
Linha 35 : | Linha 36 : | ||
Lo territòri de la comuna es pro ample qu'ocupa mai de 5 000 ectaras e s'espandís aperaquí sus 9 km d'èst en oèst e de nòrd a sud. Las comunas vesinas son [[Marselhan]] a l'èst, [[Floreçac]] al nòrd, [[Bessan]] al nordoèst e [[Viàs]] a l'oèst. |
Lo territòri de la comuna es pro ample qu'ocupa mai de 5 000 ectaras e s'espandís aperaquí sus 9 km d'èst en oèst e de nòrd a sud. Las comunas vesinas son [[Marselhan]] a l'èst, [[Floreçac]] al nòrd, [[Bessan]] al nordoèst e [[Viàs]] a l'oèst. |
||
<gallery> |
|||
File:Pont Saint-Joseph, Agde, Hérault 01.jpg |
|||
File:Hérault River, Agde, Hérault 01.jpg |
|||
</gallery> |
|||
==Istòria== |
==Istòria== |
||
Se pensa generalament que los primièrs pòbles qu'ocupèron lo país d'Agde foguèron los [[ligurs]] e los [[ibèrs]], e que cap al sègle III abans Crist, s'i installèron de cèltas, los [[Vòlcas Tectosages|vòlcas tectosages]]. |
Se pensa generalament que los primièrs pòbles qu'ocupèron lo país d'Agde foguèron los [[ligurs]] e los [[ibèrs]], e que cap al sègle III abans Crist, s'i installèron de cèltas, los [[Vòlcas Tectosages|vòlcas tectosages]]. |
Version del 3 setembre de 2013 a 18.21
Agde
Agde | ||
---|---|---|
[[Fichièr:|center|280px|border]] | ||
Las ajustas subre Erau davant la catedrala | ||
| ||
| ||
Geografia fisica | ||
Coordenadas | 43° 18′ 39″ N, 3° 28′ 33″ E | |
Superfícia | 50,90 km² | |
Altituds · Maximala · Minimala |
110 m 0 m | |
Geografia politica | ||
Region istorica | Lengadòc | |
Estat | França | |
Region 76 |
Lengadòc-Rosselhon | |
Departament 34 |
Erau | |
Intercom 243400819 |
Hérault Méditerranée | |
Cònsol | Gilles d'Ettore (2008-2014) | |
Geografia umana | ||
Populacion Populacion totala (2013) |
25 253 ab. 25 695 ab. | |
Densitat | 496,13 ab./km² | |
Autras informacions | ||
Gentilici | dagdenc -a o agatenc -a | |
Còde postal | 34300 | |
Còde INSEE | 34003 |
Agde (localament [ˈate]) es una vila d'Occitània, en Lengadòc, en riba de la mar Mediterranèa. Aquesta comuna se situa dins lo departament d'Erau e la region administrativa de Lengadòc-Rosselhon. Foguèt capitala d'Agadés, lo vescomtat d'Agde, creat a la debuta del sègle X.
Lo gentilici es dagdenc -a (localament [daˈteŋk -ɔ]) o agatenc -a.
Geografia
La comuna d'Agde se situa sul litoral lengadocian dins lo fons del golf del Lion, a las bocas del riu Erau. Per çò qu'es de las vilas màgers del país Agde se tròba a 24 km a l'èst de Besièrs, qu'es lo capluòc de son arrondiment, a 24 km a l'oèst de Seta e a 52 km al sudoèst de la capitala departamentala e regionala Montpelhièr.
Lo territòri de la comuna es pro ample qu'ocupa mai de 5 000 ectaras e s'espandís aperaquí sus 9 km d'èst en oèst e de nòrd a sud. Las comunas vesinas son Marselhan a l'èst, Floreçac al nòrd, Bessan al nordoèst e Viàs a l'oèst.
Istòria
Se pensa generalament que los primièrs pòbles qu'ocupèron lo país d'Agde foguèron los ligurs e los ibèrs, e que cap al sègle III abans Crist, s'i installèron de cèltas, los vòlcas tectosages.
Pasmens lo nom d'Agde, derivat del grèc Αγαθή Τύχη ("bon astre") o mai Αγαθή πόλις ("bona vila"), ven de l'implantacion dins l'airal de focèus venguts de Marselha a l'entorn del sègle VII abans Crist, pr'aquò venguèt pas colonia de la ciutat focèa fins a 400 abans Crist. La prosperitat de la vila demesiguèt en epòca romana subretot a partir de la construccion de la via Domícia que passava mai al nòrd.
Cap a 475, Agde foguèt presa pels visigòts e puèi aquel periòde de dominacion visigotica durèt aperaquí tres sègles, fins que foguèt destrantalhada per l'invasion musulmana, durant lo sègle VII.
En 506, jol règne del roi visigòt Alaric II, se faguèt dins la glèisa de Sant Andrieu lo concili d'Agde que presidiguèt Sant Cesari d'Arle.
Las tropas sarrasinas, menadas pel general Zama, agarriguèron las tèrras litoralas occitanas e, aprèp l'ocupacion de Narbona en 720, s'apoderèron d'Agde en 725. La vila foguèt atacada puèi e destrucha en 737 pel guerrièr franc Carles Martèl.
En 859, Agde foguèt victima dels pilhatges dels vikings menats per Hasting, que venián de Nantas e avián ivernat en Camarga.
Administracion
Demografia
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1793 | 1800 | 1806 | 1821 | 1831 | 1836 | 1841 | 1846 | 1851 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
6 744 | 6 744 | 7 639 | 7 726 | 8 202 | 8 230 | 8 251 | 8 884 | 9 115
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1856 | 1861 | 1866 | 1872 | 1876 | 1881 | 1886 | 1891 | 1896 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
9 439 | 9 747 | 9 586 | 8 829 | 8 251 | 8 170 | 8 446 | 7 389 | 8 478
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1901 | 1906 | 1911 | 1921 | 1926 | 1931 | 1936 | 1946 | 1954 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
9 533 | 8 435 | 9 265 | 8 325 | 9 360 | 9 605 | 9 242 | 7 592 | 7 897
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1962 | 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2006 | 2007 | 2008 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
8 751 |
10 184 |
11 605 |
13 107 |
17 583 |
Cercar |
21 293 |
21 104 |
22 487 22 929 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2009 | 2010 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
24 031 24 457 |
24 567 24 972 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fonts | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE |
Luòcs e monuments
Personalitats ligadas amb la comuna
- Baltasar Floret (1791-1871), escrivan e lingüista occitan.
- Joan Fèlix (1885-1968), cònsol d'Agde de 1919 a 1944 e deputat d'Erau (de 1918 a 1928 e de 1932 a 1936).
Véser tanben
Ligams extèrnes
Nòtas