Gascon (dialècte) : Diferéncia entre lei versions
Cap resum de modificació |
Cap resum de modificació |
||
| Linha 28 : | Linha 28 : | ||
Lo '''gascon''' qu'ei lo dialècte [[occitan]] parlat en [[Gasconha]]. Ua varietat de gascon, l'[[aranés]], qu'ei oficiala en [[Espanha]] en la [[Val d'Aran|Vath d'Aran (Val d'Aran)]]. Qu'ei un deus dialèctes occitans qui presenta la màger originalitat dens l'ensemble [[occitan]]. |
Lo '''gascon''' qu'ei lo dialècte [[occitan]] parlat en [[Gasconha]]. Ua varietat de gascon, l'[[aranés]], qu'ei oficiala en [[Espanha]] en la [[Val d'Aran|Vath d'Aran (Val d'Aran)]]. Qu'ei un deus dialèctes occitans qui presenta la màger originalitat dens l'ensemble [[occitan]]. |
||
==Caracterizacions foneticas== |
==Caracterizacions foneticas== |
||
| Linha 42 : | Linha 40 : | ||
Dens los parlars deu sud deu domeni gascon ([[Bearn]], [[Lanas]] e [[Bigòrra]]) que s'i tròba diferéncias mei mercadas dab l'occitan generau com l'emplec mei usuau de l'[[enonciatiu]]. Totun, l'enonciatiu tanben que pòt existir en lengadocian de Fois; doncas l'enonciatiu n'ei pas un trèit absolut deu gascon. |
Dens los parlars deu sud deu domeni gascon ([[Bearn]], [[Lanas]] e [[Bigòrra]]) que s'i tròba diferéncias mei mercadas dab l'occitan generau com l'emplec mei usuau de l'[[enonciatiu]]. Totun, l'enonciatiu tanben que pòt existir en lengadocian de Fois; doncas l'enonciatiu n'ei pas un trèit absolut deu gascon. |
||
==Discussion sus las particularitats gasconas== |
==Discussion sus las particularitats gasconas== |
||
Version del 24 julhet de 2007 a 09.43
| Locutors | env. 250 000 |
|---|---|
| Classament pel nombre de locutors | ?ena |
| Tipologia | SVO Sillabica |
| Classificacion lingüistica | Gascon (dialècte) |
| Còdis lingüistics | |
Lo gascon qu'ei lo dialècte occitan parlat en Gasconha. Ua varietat de gascon, l'aranés, qu'ei oficiala en Espanha en la Vath d'Aran (Val d'Aran). Qu'ei un deus dialèctes occitans qui presenta la màger originalitat dens l'ensemble occitan.
Caracterizacions foneticas
La soa originalitat qu'ei sustot fonetica. Per exemple, a la f panoccitana, lo gascon qu'opausa ua h : occitan generau far vs. gascon har. Que coneish la caduda de la n intervocalica (enter duas vocalas): occitan generau luna, farina vs. gascon lua, haria, o la realizacion th (t "molhada", generaument simplicada en t) en fin de mot e r a l'interior, de la ll deu latin : occitan generau castèl, castelàs, vs. gascon castèth, casteràs.
Dens los parlars deu sud deu domeni gascon (Bearn e Bigòrra, e en parlar negre tanben) que s'i tròba diferéncias mei mercadas dab l'occitan generau com la conservacion de la d intervocalica deu latin (véder vs. véser en nòrd gascon, veire en occitan generau, arríder vs. arríser, rire) o la prononciacion /w/ de la v intervocalica (aver /a'we/).
Caracterizacions morfologicas e sintaxicas
Lo gascon a quauques fòrmas de conjugason plan diferentas de las deus autes dialèctes occitans, mei que mei au perfèit e a l'imperfèit: au lengadocian cantèri, cantères, cantèt, cantèrem, cantèretz, cantèron qu'opausa cantèi, cantès, cantè, cantèm, cantètz, cantèn. Que cau notar que los parlars orientaus (Comenge, Coseran, Aranés) segueishen, en tot estar hòrt tipat, las conjugasons deu lengadocian (imperfèit non analogic deu tipe parlava/batia).
Dens los parlars deu sud deu domeni gascon (Bearn, Lanas e Bigòrra) que s'i tròba diferéncias mei mercadas dab l'occitan generau com l'emplec mei usuau de l'enonciatiu. Totun, l'enonciatiu tanben que pòt existir en lengadocian de Fois; doncas l'enonciatiu n'ei pas un trèit absolut deu gascon.
Discussion sus las particularitats gasconas
Los lingüistas qu'atribueishen l'originalitat deu gascon a un substrat basco-aquitan. Que s'a evocat tanben l'influéncia deus parlars deus colons romans vienuts deu Sud d'Itàlia (superestrat).
Lingüistica > Lenga > Occitan > Gascon