Ilkhanat

Territòri de l'Ilkhanat vèrs 1300.

L'Ilkhanat se formèt en 1256 durant la division de l'Empèri Mongòl a l'entorn dau platèu pèrs e se devesiguèt en uneis estats en 1335. Foguèt creat per lo kurultai de 1251 qu'elegiguèt Mongke coma Grand Khan. Hulagu ne'n venguèt lo cap e jonhèt la region en 1256 onte va reinar fins a sa mòrt en 1265. En 1258, prenguèt Bagdad e ataquèt leis estats musulmans dau Pròche Orient. Après 1260 e la mòrt de Mongke, sei fòrças foguèron parcialament retiradas per anar ajudar Kublai Khan durant la guèrra civila de 1259-1264 e renfòrçar sa frontiera nòrd còntra lo Khanat de l'Òrda d'Aur.

Son fiu Abaqa (1265-1282) li succediguèt e contunièt la lucha còntra lei principats musulmans ambé l'ajuda deis estats crestians. Pasmens, foguèt batut per lei Mamelocs en 1277 e 1281. Tekudar (1282-1284) vengut musulman foguèt rapidàment rebutat e remplaçat per Argon (1284-1291). Aqueu darrier renforcèt l'autoritat de son govèrn e capitèt de redreiçar l'economia. Son fraire Ghaykhatou (1291-1295) assaièt tornarmai de transformar l'Empèri en estat musulman mai, coma Tekudar, foguèt tuat per un còp d'estat. Una revòuta de la region musulmana de Khorasan permetèt alora a Arghun Ghazan (1295-1304) de prendre lo poder.

Lei Mongòls adoptèron vèrs aqueu periòde lo mòde de vida dei populacions pèrsas. Pasmens, perdiguèron tanben lor disciplina militara entraïnant una demenicion de la poissança de l'estat centrau. En 1316, un còp d'estat dirigit per un senhor feodau marquèt lo començament d'una crisi politica grèva que s'acabèt en 1335 per la disparicion de l'Empèri.