Clavèu (arquitectura)

Clavèus d'una fenèstra de la catedrala de Tula
(Dictionnaire raisonné de l’architecture française du XI^e au XVI^e siècle, E. Viollet-le-Duc)

En arquitectura e en engenhariá civila, lo clavèu (var. clavèl) es una pèça trapezoïdala utilizada dins la construccion d'arcs e de vòutas. Pòt èsser de pèira, e mai de brica o, dins lei construccions modèrnas, de betum renforçat (armat o pretesat).

Cada clavèu desvia la fòrça de la carga vèrs lei costats, en la transmetent progressivament fins ai pèças verticalas (lei pèdrechs) dau pielon que supòrta l'arc o la vòuta. Lei clavèus deis arcs reparton lo pes eficaçament e tiran lo melhor partit de la resisténcia de la pèira a la pression, coma dins lo cas deis arcas d'un pònt.

A la fàcia superiora d'un clavèu se li ditz extradòs e a l'inferiora, intradòs; lei fàcias en contacte ambé lei clavèus vesins son lei liechs.

Entre lei clavèus, quauqueis uns an un nom especific:

• la clau es lo clavèu centrau, sovent decorat, plaçat adaut de l'arc o de la vòuta, e que se pausa en darrier, per «clavar»
• lei còntraclaus son lei dos clavèus vesins de la clau
• lei saumiers son lei dos clavèus inferiors, suportats per lei pèdrechs.