Renaissença : Diferéncia entre lei versions

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Contengut suprimit Contengut apondut
Linha 10 : Linha 10 :
== Lo redreiçament europèu de la fin dau sègle XV ==
== Lo redreiçament europèu de la fin dau sègle XV ==


La fin dau sègle XV foguèt caracterizat per lo redreiçament d'un continent europèu afeblit per lei crisis de la fin de l'Edat Mejana. Foguèt caracterizat per la restauracion de la patz e deis afaires economics, lo renfòrçament de l'autoritat e dau ròtle deis estats e un començament de renovelament intellectuau liat au contèxte de l'exploracion dau monde per leis Europèus, a divèrsei progrès tecnologics e la descubèrta d'autrei civilizacions. Divèrsei datas foguèron prepausadas per marcar aquela rompedura coma la presa de Constantinòple per leis Otomans en [[1453]], la descubèrta d'America per [[Cristòl Colomb]] en [[1492]] o l'intrada dei tropas francesa en Itàlia en [[1494]]. Pasmens, la rompedura vertadiera foguèt fòrça progressiva e una partida deis institucions feodalas va subreviure fins au sègle XIX<ref>Per exemple, dins l'Empèri Rus, lo servatge foguèt abolit solament en [[1861]].</ref>. En revènge, tre la fin dau sègle XV, la situacion e leis elements, especialament l'autoritat novèla dei sobeirans, que van permetre l'essor de la Renaissença èran en plaça.
La fin dau sègle XV foguèt caracterizat per lo redreiçament d'un continent europèu afeblit per lei crisis de la fin de l'Edat Mejana. Foguèt caracterizat per la restauracion de la patz e deis afaires economics, lo renfòrçament de l'autoritat e dau ròtle deis estats e un començament de renovelament intellectuau liat au contèxte de l'exploracion dau monde per leis Europèus, a divèrsei progrès tecnologics e la descubèrta d'autrei civilizacions. Divèrsei datas foguèron prepausadas per marcar aquela rompedura coma la presa de Constantinòple per leis Otomans en [[1453]], la descubèrta d'America per [[Cristòl Colomb]] en [[1492]] o l'intrada dei tropas francesa en Itàlia en [[1494]]. Pasmens, la rompedura vertadiera foguèt fòrça progressiva e una partida deis institucions feodalas va subreviure fins au sègle XIX<ref>Per exemple, dins l'Empèri Rus, lo servatge foguèt abolit solament en [[1861]].</ref>. En revènge, se fau notar que, tre la fin dau sègle XV, la situacion e leis elements, especialament l'autoritat novèla dei sobeirans, que van permetre l'essor de la Renaissença èran en plaça.


=== La fin dei crisis de la fin de l'Edat Mejana ===
=== La fin dei crisis de la fin de l'Edat Mejana ===

Version del 29 octobre de 2012 a 07.09

Aquel article es pas acabat. Es en fasa d'escritura o de reconstruccion importanta.
i.) Son estat actual es provisòri, e se deu prendre amb prudéncia.
ii.) Una version melhorada es en preparacion e deuriá èsser disponibla dins pauc de temps.
iii.) Per ne seguir l'avançament o i participar, consultatz la pagina de discussion.

La Renaissença es un movement intellectuau e artistic europèu que se debanèt ai sègles XV e XVI. Aprofichant la fin dei crisis de la fin de l'Edat Mejana e lo redreiçament generau deis estats europèus, l'esfòrç culturau de la Renaissença èra liat au movement intellectuau umanista. Lo periòde veguèt una produccion intellectuala e artistica conscienta e fòrça sostenguda marcada per doas caracteristicas centralas : l'exaltacion de l'èstre uman e la certitud de rompre ambé de temps barbars per restaurar una societat antica considerada coma un modèl. Au nivèu artistic, lo movement entraïnèt la formacion d'un ensems de referéncias esteticas que van venir la nòrma principala deis arts europèus fins a l'aparicion de l'art contemporanèu au començament dau sègle XX. Lo movement apareguèt dins lei centres europèus artistics principaus, Itàlia e Províncias Unidas, e va pauc a pauc s'estendre dins lo rèsta d'Euròpa avans d'agantar de territòris en fòra dau continent coma certanei colonias espanhòulas (Mexic, Peró) o portuguesas (Goa).

Dins aquò, maugrat l'estrambord de mai d'un artista o d'un pensaire e un renovelament culturau prefond, la rompedura ambé l'Edat Mejana es limitat e progressiva. Lei basas economicas de la societat demorèron aquelei de la feodalitat e la màger part deis actors de la Renaissença revolucionèron gaire leis estructuras socialas de l'epòca. Aqueu quadre va donc permetre e favorizar d'un caire l'essor e lo desvolopament dau movement e d'autre caire va impausar sei limits.

Lo redreiçament europèu de la fin dau sègle XV

La fin dau sègle XV foguèt caracterizat per lo redreiçament d'un continent europèu afeblit per lei crisis de la fin de l'Edat Mejana. Foguèt caracterizat per la restauracion de la patz e deis afaires economics, lo renfòrçament de l'autoritat e dau ròtle deis estats e un començament de renovelament intellectuau liat au contèxte de l'exploracion dau monde per leis Europèus, a divèrsei progrès tecnologics e la descubèrta d'autrei civilizacions. Divèrsei datas foguèron prepausadas per marcar aquela rompedura coma la presa de Constantinòple per leis Otomans en 1453, la descubèrta d'America per Cristòl Colomb en 1492 o l'intrada dei tropas francesa en Itàlia en 1494. Pasmens, la rompedura vertadiera foguèt fòrça progressiva e una partida deis institucions feodalas va subreviure fins au sègle XIX[1]. En revènge, se fau notar que, tre la fin dau sègle XV, la situacion e leis elements, especialament l'autoritat novèla dei sobeirans, que van permetre l'essor de la Renaissença èran en plaça.

La fin dei crisis de la fin de l'Edat Mejana

L'afirmacion de l'autoritat deis estats

Lo començament de l'exploracion dau monde per leis Europèus e lei progrès tecnologics dau periòde

Lo contèxte economic dau sègle XVI

Lo contèxte economic dau sègle XVI conoguèt de mutacions limitadas e un melhorament generau qu'empachèt divèrsei crisis coma l'aumentacion regulara dei prètz. Aquela economia veguèt l'emergéncia progressiva de sectors economics novèus basats sus lo progrès tecnologic e de pensadas novèlas coma la legitimacion dau profiech. Pasmens, l'estructura de basa de l'economia de la Renaissença èra totjorn de tipe feodau e la contuniacion d'aqueu modèl explica que lo quadre generau de la societat evolucionèt pauc : l'aristocràcia e lo clergat demorèron lei classas dominantas e lei produccions agricòlas lo centre de l'economia.

L'expansion e lei dificultats economicas dau periòde

Lei tecnicas de produccion

Lei tecnicas de cambis

Lo contèxte intellectuau de l'Umanisme

L'Umanisme foguèt un movement intellectuau dei sègles XV e XVI qu'apareguèt en Itàlia e va se difusar en Euròpa. Basat sus l'eiretatge filosofic medievau e la redescubèrta de la filosofia antica, va encoratjar lo desvolopament d'una estetica novèla basada sus l'observacion de l'òbra divina, d'una etica novèla centrada sus l'èstre uman e de recèrcas teologicas novèlas. Aqueu movement va generalament precedir la revolucion artistica de la Renaissença e pausar una partida dei basas que van permetre son debanament.

Lei basas de l'Umanisme

La difusion e lei consequéncias de l'Umanisme

Lo debanament de la Renaissença

Lo debanament de la Renaissença pòu se devesir en tres etapas principalas. La premiera foguèt lo periòde iniciau d'aparicion en Itàlia fins en 1490. Lo segond foguèt lo desvolopament dau classicisme italian fins a 1560. Enfin, la tresena etapa foguèt la difusion dau movement dins lo rèsta d'Euròpa onte va conóisser d'evolucions e de mutacions importantas e donar naissança a d'estils novèus e diferents d'Itàlia segon lei regions.

L'iniciacion italiana de la Renaissença

Lo classicisme italian

La difusion de la Renaissença e l'aparicion de corrents novèus

Ligams

Nòtas a referéncias

  1. Per exemple, dins l'Empèri Rus, lo servatge foguèt abolit solament en 1861.

Bibliografia

Modèl:Ligam AdQ