Turin : Diferéncia entre lei versions
m r2.7.2) (Robòt Apondre: an:Turín |
m r2.7.3) (Robòt Apondre: ml:ടൂറിൻ; changement de type cosmétique |
||
Linha 3 : | Linha 3 : | ||
''Torino<br />Turin'' <!--scrivere qui il nome del comune--> |
''Torino<br />Turin'' <!--scrivere qui il nome del comune--> |
||
| |
| |
||
escut=[[ |
escut=[[Fichièr:Turin coat of arms.svg|90px]] |
||
| |
| |
||
nomepaese = |
nomepaese = |
||
Linha 71 : | Linha 71 : | ||
Lo gentilici es '''turinés -esa'''. |
Lo gentilici es '''turinés -esa'''. |
||
==Istòria== |
== Istòria == |
||
[[Fichièr:Torino-portapalatina01.jpg|thumb|right|Las [[Torres palatinas]]] romanas]] |
[[Fichièr:Torino-portapalatina01.jpg|thumb|right|Las [[Torres palatinas]]] romanas]] |
||
===Epòca romana=== |
=== Epòca romana === |
||
Durant lo primièr sègle abans Crist, probablament en 28 abans Crist, los romans creèron un camp militar (''Castra Taurinorum''), que foguèt dedicat mai tard a [[August]] (''Augusta Taurinorum''). The typical Roman street grid can still be seen dins la vila modèrna, e d'un biais encara mai precís dins lo neighborhood que se coneis jol nom de ''Quadrilatero Romano''. Via Garibaldi traces la dralha exacta [[Decumanus]] de la Ciutat romana que començava a la ''Porta Decumani'' which was later incorporated dins lo ''Castello'' o ''Palazzo Madama''. La ''Porta Palatina'', a la part septentrionala del districte, es estada preservada fins uèi dins un parc còsta la Catedrala. Turin teniá aperaquí 5.000 abitants en aquel temps, que totes vivián a l'interior de las grandas muralhas. |
Durant lo primièr sègle abans Crist, probablament en 28 abans Crist, los romans creèron un camp militar (''Castra Taurinorum''), que foguèt dedicat mai tard a [[August]] (''Augusta Taurinorum''). The typical Roman street grid can still be seen dins la vila modèrna, e d'un biais encara mai precís dins lo neighborhood que se coneis jol nom de ''Quadrilatero Romano''. Via Garibaldi traces la dralha exacta [[Decumanus]] de la Ciutat romana que començava a la ''Porta Decumani'' which was later incorporated dins lo ''Castello'' o ''Palazzo Madama''. La ''Porta Palatina'', a la part septentrionala del districte, es estada preservada fins uèi dins un parc còsta la Catedrala. Turin teniá aperaquí 5.000 abitants en aquel temps, que totes vivián a l'interior de las grandas muralhas. |
||
===Edat Mejana=== |
=== Edat Mejana === |
||
Aprèp la casuda de l'[[Empèri roman]], la ciutat foguèt conquistada pels [[lombards]], puèi pels [[francs]] de [[Carlemanh]] en 773. La ''[[Marca de Turin]]'' (un comtat) foguèt fondat dins las annadas 940, e foguèt dominat per la dinastia [[Arduin d'Itàlia|Arduinic]] fins a 1050. Aprèp lo maridatge d'[[Adelaïda de Susa]] amb lo filh d'[[Humbert I, Count of Savoy|Humbert Biancamano]], [[Otto, Conte de Savòia|Otto]], la familha dels [[Ostal dels Savòia|Contes de Savòia]] prenguèt lo contraròtle. While la dignitat de conte was held per l'avesque coma conte de Turin (1092–1130 e 1136–1191) èra regit coma una [[Prince-Bishop|prince-bishopric]] pels avesques. En 1230–1235 èra a lordship jos la [[List of rulers of Montferrat|Marqués de Montferrat]], styled Lord de Turin. A la fin del sègle XIII, quand foguèt annexada al [[Ducat de Savòia]], la vila comptava ja 20.000 abitants. Un bèl nombre dels jardins e palaises nasquèron durant lo sègle XV quand la vila foguèt remodelada. L'[[Universitat de Turin]] foguèt tanben fondada en aquel periòde. |
Aprèp la casuda de l'[[Empèri roman]], la ciutat foguèt conquistada pels [[lombards]], puèi pels [[francs]] de [[Carlemanh]] en 773. La ''[[Marca de Turin]]'' (un comtat) foguèt fondat dins las annadas 940, e foguèt dominat per la dinastia [[Arduin d'Itàlia|Arduinic]] fins a 1050. Aprèp lo maridatge d'[[Adelaïda de Susa]] amb lo filh d'[[Humbert I, Count of Savoy|Humbert Biancamano]], [[Otto, Conte de Savòia|Otto]], la familha dels [[Ostal dels Savòia|Contes de Savòia]] prenguèt lo contraròtle. While la dignitat de conte was held per l'avesque coma conte de Turin (1092–1130 e 1136–1191) èra regit coma una [[Prince-Bishop|prince-bishopric]] pels avesques. En 1230–1235 èra a lordship jos la [[List of rulers of Montferrat|Marqués de Montferrat]], styled Lord de Turin. A la fin del sègle XIII, quand foguèt annexada al [[Ducat de Savòia]], la vila comptava ja 20.000 abitants. Un bèl nombre dels jardins e palaises nasquèron durant lo sègle XV quand la vila foguèt remodelada. L'[[Universitat de Turin]] foguèt tanben fondada en aquel periòde. |
||
Linha 150 : | Linha 150 : | ||
[[lv:Turīna]] |
[[lv:Turīna]] |
||
[[mk:Торино]] |
[[mk:Торино]] |
||
[[ml:ടൂറിൻ]] |
|||
[[mn:Турин]] |
[[mn:Турин]] |
||
[[mr:तोरिनो]] |
[[mr:तोरिनो]] |
Version del 10 julhet de 2012 a 01.34
Torino Turin | |
Estat | Itàlia |
Region | Piemont |
Província | de Turin (TO) |
Latitud | 45° 04’ Nòrd |
Longitud | 7° 42’ Èst |
Altitud | 240 m |
Superfícia | 130 km² |
Populacion: - Totala - Densitat |
845606 6596 ab./km² |
Cònsol | {{{sindaco}}} |
Localitats | |
Comunas limitròfas | Venaria Reale, Settimo Torinese, Borgaro Torinese, San Mauro Torinese, Collegno, Rivoli, Baldissero Torinese, Grugliasco, Pino Torinese, Orbassano, Pecetto Torinese, Beinasco, Moncalieri, Nichelino, |
Còde postal | 10100 |
Prefixe telefonic | 011 |
Còde ISTAT | 001272 |
Còde fiscal | L219 |
Abitants | Turinés |
Patron: - Sant - Jorn |
Sant Joan 24 de junh |
Sit institucional | comune.torino |
Turin (Turin en piemontés, Torino en italian) es una vila d'Itàlia e la capitala de Piemont. A 845 606 estatjants (2010) e n'i a 1,7 milion dins l'aglomeracion. Sa província es una de las mai grandas de l'estat, amb 6.830 km², e tanben una de las mai pobladas, amb 2.165.619 abitants segon lo censament de 2001.
Turin foguèt la capitala del Ducat de Savòia tre 1563, del Reialme de Sardenha a partir de 1720, e puèi la primièra capitala d'Itàlia de 1861 a 1865. La vila es un dels centres universitaris, culturals, toristics e scientifics mai importants de l'estat italian.
Lo gentilici es turinés -esa.
Istòria
Epòca romana
Durant lo primièr sègle abans Crist, probablament en 28 abans Crist, los romans creèron un camp militar (Castra Taurinorum), que foguèt dedicat mai tard a August (Augusta Taurinorum). The typical Roman street grid can still be seen dins la vila modèrna, e d'un biais encara mai precís dins lo neighborhood que se coneis jol nom de Quadrilatero Romano. Via Garibaldi traces la dralha exacta Decumanus de la Ciutat romana que començava a la Porta Decumani which was later incorporated dins lo Castello o Palazzo Madama. La Porta Palatina, a la part septentrionala del districte, es estada preservada fins uèi dins un parc còsta la Catedrala. Turin teniá aperaquí 5.000 abitants en aquel temps, que totes vivián a l'interior de las grandas muralhas.
Edat Mejana
Aprèp la casuda de l'Empèri roman, la ciutat foguèt conquistada pels lombards, puèi pels francs de Carlemanh en 773. La Marca de Turin (un comtat) foguèt fondat dins las annadas 940, e foguèt dominat per la dinastia Arduinic fins a 1050. Aprèp lo maridatge d'Adelaïda de Susa amb lo filh d'Humbert Biancamano, Otto, la familha dels Contes de Savòia prenguèt lo contraròtle. While la dignitat de conte was held per l'avesque coma conte de Turin (1092–1130 e 1136–1191) èra regit coma una prince-bishopric pels avesques. En 1230–1235 èra a lordship jos la Marqués de Montferrat, styled Lord de Turin. A la fin del sègle XIII, quand foguèt annexada al Ducat de Savòia, la vila comptava ja 20.000 abitants. Un bèl nombre dels jardins e palaises nasquèron durant lo sègle XV quand la vila foguèt remodelada. L'Universitat de Turin foguèt tanben fondada en aquel periòde.