57 567
cambiaments
Fernand Masson : Diferéncia entre versions
Salta a la navegació
Salta a la cerca
m
→Biografia
m (→Biografia) |
|||
|
Egau, la materiala dau pair Masson s'averèva mauaisida, aqueth diaple d'òme s'estent botat a son compte, paguèva comptant sons fornissaires, lavetz que hasèva credit a "hons perduts" a tots los entreprenaires marrons dau virat. Fernand, coma lo mèste [[Jansemin (poèta)|Jansemin]], comença a comerçar damb las musas, tot en aprenent lo mestèir de perruquèir e l'estuda dau vialon. Plaçat en aprentissatge a [[la Rèula]], sons debuts esturen tan defeciles que los daus aprentits de l'epòca ; faliva sovent aténder la prumèira peçòta dau matin per crompar lo chòine necessari per comblar lo defecit de la "marmita" patronala. Après redde d'espròvas, s'entorna a [[Caudrot|Caudròt]], nantit d'un mestèir e precòçament cuirassat contra l'adversitat. Entretemps, son pair s'èra assajat a divèrs mestèirs e, maugrat son trabalh escarnuishat, èra arribat a hèser hónder sas magras economias. Auré poscut se desclarar en falhita e se sauvar lo pecule, mès, en aqueths temps, ne'n èran pas encar aquí ; pair Masson reglèt sons creancèirs dincas au darrèir centime e se retrobèt, au desser de sa via, completament roinat.
En 1900, per hèser víver los sòns, Fernand Masson monta una botica de perruquèir a [[Caudrot|Caudròt]]. Avia timidament una petita brocura bilinga gascon-francés, que pòrta dejà lo titre dau ''Garonés''. Cèrca sa via dincas en 1905 ; a 'queth moment, ''Lou Garounés'' abandona definitivament la lenga francesa, e quò's lo gròs
Ven 1914 ; quò's la guèrra ; Fernand Masson se'n va au front coma volentari, maugrat son atge, i hèi valentament son diver e s'entorna a çò de son, nantit de mantuna decoracion e d'una magra pension de mutilat. Torna préner coratjosament la publicacion de sa revista. Quò's sa granda epòca ; madurat per la sofrença, son talent ganha en prihontor ; aqueste contaira nos balha poèmes de la valor dau ''Cafard'', mèi una pèça de teatre : ''Le Comte d'Aillas'', que montra una seguretat scenica que hèi fòrt dòu de véser s'arrestar aquí. Son òbra es a l'encòp populara e capabla de s'eslevar a la hautor de la poesia pura ; quita a tombar sus tèrra dens un grand esclapòt de ríser ; jamèi ne poscut acabar una òbra seriosa sens i ajotar quauques gruns de sau, o mèi d'i renversar la quita salèira. A treitat tots los genres, dens tots los metratges, damb un vrai bonur.
Masson, quò's lo temuenh ; la comedia umana l'interèssa prodigiosament, mès shens qu'augi l'intencion d'i préner part ; "foita" tot çò que passa a sa portada,
Ven 1939 ; son hilh, [[Jean Masson dit "Jehan d'Oc"]], es mobilisat. La "dròlla de guèrra" es fenida. En tota luciditat, Fernand Masson jutja que sa publicacion ne pòt pas mèi èster libra e sabòrda ''Lou Garounés''. A la Liberacion, un novèth monde es neishut, on nòste [[gascon]] ne pareish pas mèi auger sa plaça. Sa publicacion dispareish, après quaranta ans d'existença ; ne li damòra pas mèi que sa pipa, son casau, son vialon e sons libres... Aqueste shantre encapistrat de la tèrra cultiva son casau damb autant d'amor qu'ec hasut per la poesia ; sa musa, dont lo ríser es a còps embugadat de larmas, pincha au pilorat faus dius e profitaires ; sap que los poètas acaban dens l'oblit ; i pensèva dejà en dedicant una òda a son predecessor en oblit [[Mèste Verdièr]].
| |||