Ninive : Diferéncia entre lei versions

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Contengut suprimit Contengut apondut
Luckas-bot (discussion | contribucions)
m r2.7.1) (Robòt Apondre: simple:Nineveh
Vivarés (discussion | contribucions)
m Tigre
Linha 1 : Linha 1 :
[[Fichièr:Meso2mil.JPG|300px|right|thumb|Localizacion de '''Niniva''' en Mesopotamia]]
[[Fichièr:Meso2mil.JPG|300px|right|thumb|Localizacion de '''Niniva''' en Mesopotamia]]
'''Niniva''' (en [[arabi]] نينوى ''Ninawa'') èra una ciutat de [[Mesopotamia]] sus la riba del [[Tigris]], al jonhen amb lo Khosr (Khawsar), dins la region actuala de [[Mossol]].
'''Niniva''' (en [[arabi]] نينوى ''Ninawa'') èra una ciutat de [[Mesopotamia]] sus la riba de [[Tigre (riu)|Tigre]], al jonhent amb Khosr (Khawsar), dins la region actuala de [[Mossol]].


== Istòria ==
== Istòria ==
Son eròis [[eponim]] fondator es [[Ninus]]. Niniva èra una [[ciutat estat]] mencionada a partir de [[-1800|1800 AbC]] coma un luòc ont s'adorava [[Ishtar]]. Passèt jos la dominacion de [[Babilònia (reialme)|Babilònia]] avant [[-1750|1750 AbC]]. Aprèp 1500 AbC èra jos l'influéncia de [[Mitanni]]. L'estatua de la divessa [[Ishtar]] de Niniva foguèt enviada dins la primièra mitat del sègle XIV AbC pel rei de [[Mitanni]] (alara sobeiran d'[[Assiria]] e Niniva) al [[faraon]] d'Egipte [[Amenòfis III]].
Son eròi [[eponim]] fondator es [[Ninus]]. Niniva èra una [[ciutat estat]] mencionada a partir de [[-1800|1800 AbC]] coma un luòc ont s'adorava [[Ishtar]]. Passèt jos la dominacion de [[Babilònia (reialme)|Babilònia]] avant [[-1750|1750 AbC]]. Aprèp 1500 AbC èra jos l'influéncia de [[Mitanni]]. L'estatua de la divessa [[Ishtar]] de Niniva foguèt enviada dins la primièra mitat del sègle XIV AbC pel rei de [[Mitanni]] (alara sobeiran d'[[Assiria]] e Niniva) al [[faraon]] d'Egipte [[Amenòfis III]].


=== Jos dominacion Assiriana ===
=== Jos dominacion assiriana ===
Dempuèi la mitat del sègle XIV AbC Niniva demorèt jos la dominacion [[Assiria]]na. Pendent lo periòde neoassirian e especialament jos [[Assurbanipal]] foguèt la principala ciutat del païs e lo luòc de residéncia dels reis. Jos [[Sennaquerib]], vèrs en 700 AbC, las nòvas construccions apondidas a aquelas que s'èran fach lo sègle enrè ne donèt una una ciutat esplendida, subretot lo palais, abrigant sus 7 km² prèp de cent cinquanta mile abitants.
Dempuèi la mitat del sègle XIV AbC Niniva demorèt jos la dominacion [[Assiria]]na. Pendent lo periòde neoassirian e especialament jos [[Assurbanipal]] foguèt la principala ciutat del país e lo luòc de residéncia dels reis. Jos [[Sennaquerib]], vèrs 700 abC, las nòvas construccions apondidas a aquelas que s'èran fachas lo sègle enrè ne donèt una ciutat esplendida, subretot lo palais, abrigant sus {{unitat|7|km²}} prèp de cent cinquanta mila abitants.


=== Destruccion ===
=== Destruccion ===
A partir de [[633 AbC]] Assiria dintrèt en decadéncia e amb l'empèri tanben sa capital. Foguèt destruida en [[612 AbC]] per la coalicion dels [[medas]] amb los [[Babilònia (reialme)|Babilonians]]. Los abitants que podèron pas fugir cap a l'oèst foguèron tuats o deportats. Los arqueilògs trobèron nombroses cosses umans qu'èran pas estat enterrats. Lo luòc demorèt inocupat pendent de sègles.
A partir de [[633 AbC]] Assiria dintrèt en decadéncia e amb l'empèri tanben sa capitala. Foguèt destruida en [[612 AbC]] per la coalicion dels [[medas]] amb los [[Babilònia (reialme)|Babilonians]]. Los abitants que poguèron pas fugir cap a l'oèst foguèron tuats o deportats. Los arqueològs trobèron de còrses umans nombroses qu'èran pas estats enterrats. Lo luòc demorèt inocupat pendent de sègles.


=== Domèni arabi ===
=== Dominacion aràbia ===
En [[627]] se passèt al rededor, la [[batalha de Niniva]] entre l'[[Empèri Bizantin]] e l'[[Empèri Sassanida]]. Aprèp la conquèsta araba, la ciutat de [[Mossol]], sul l'autra riba del [[Tigris]], ocupèt lo luòc.
En [[627]] se passèt al rededor, la [[batalha de Niniva]] entre l'[[Empèri Bizantin]] e l'[[Empèri Sassanida]]. Aprèp la conquèsta aràbia, la ciutat de [[Mossol]], sul l'autra riba de [[Tigre (riu)|Tigre]], ocupèt lo luòc.


==Arqueologia==
==Arqueologia==
Los rèstes de Niniva se tròban a [[Koyunjik]] <ref> Ancian poblament yazidi que los abitants foguèron massacrats en 1836; èra conegut tamben coma al-Kala, la Ciutadèla </ref> e [[Nabi Yunus]], mas sonque se podèt escavar dins la primièra perque dins l'autre i a una capèla musulmana (la tomba de Yunus, lo profèta Jonàs) la mai venerada de l'[[Iraq]] septentrional. Las primièras excavacions se faguèron jol [[cònsol (diplomacia)|cònsol]] francés a Mossol, Botta, en [[1843]], e que trobèt lo palais reial de [[Sargon II]]. Las roïnas foguèron exploradas pel britànic Sir Austen Henry Layard de 1845 a 1851 e en [[1847]] trobèt lo palau de [[Sennaquerib]] e la libreria d'[[Assurbanipal]] amb 22.000 tauletas gravadas que foguèron enviadas a Londres.
Los rèstas de Niniva se tròban a [[Koyunjik]] <ref> Ancian poblament yazidi que sos abitants foguèron massacrats en 1836; èra conegut tanben coma al-Kala, la Ciutadèla </ref> e [[Nabi Yunus]], mas sonque se poguèt excavar dins la primièra perque dins l'autre i a una capèla musulmana (la tomba de Yunus, lo profèta Jonàs) la pus venerada de l'[[Iraq]] septentrional. Las primièras excavacions se faguèron jol [[cònsol (diplomacia)|cònsol]] francés a Mossol, Botta, en [[1843]], e que trobèt lo palais reial de [[Sargon II]]. Las roïnas foguèron exploradas pel britanic Sir Austen Henry Layard de 1845 a 1851 e en [[1847]] trobèt lo palau de [[Sennaquerib]] e la libreria d'[[Assurbanipal]] amb {{formatnum:22000}} tauletas gravadas que foguèron enviadas a Londres.


Los autres explorators foguèron [[George Smith]] e [[Hormuzd Rassam]] entre autres. Vèrs [[1921]], lo [[Musèu Britanic]] (equipa dirigida per L.W. King) faguèt de novèlas excavacions dins la zona del [[temple de Habu]]. En [[1927]] i trabalhèt [[Campbell Thompson]]; e dempèi [[1981]] foguèt [[David Stronach]] de l'[[Universitat de Berkeley]]. Tamben se faguèt diversas excavacions pels arqueològs iraquians. S'estima que las roïnas ocupan un airal de 730 ectaras (7.300.000 m²)
Los autres explorators foguèron [[George Smith]] e [[Hormuzd Rassam]] entre autres. Vèrs [[1921]], lo [[Musèu Britanic]] (equipa dirigida per L.W. King) faguèt de novèlas excavacions dins la zona del [[temple de Habu]]. En [[1927]] i trabalhèt [[Campbell Thompson]]; e dempuèi [[1981]] foguèt [[David Stronach]] de l'[[Universitat de Berkeley]]. Tanben se faguèt diversas excavacions pels arqueològs iraquians. S'estima que las roïnas ocupan un airal de 730 ectaras ({{unitat|7300000|}})


==Nòtas==
==Nòtas==
<references/>
<references/>


== Ligams extèrns ==
== Ligams extèrnes ==
{{commonscat|Nineveh}}
{{commonscat|Nineveh}}
* {{es}}[http://www.satrapa1.com/articulos/antiguedad/asiria/asiria.htm «Caiguda de Nínive, 612 aC»]
* {{es}}[http://www.satrapa1.com/articulos/antiguedad/asiria/asiria.htm «Casuda de Niniva, 612 aC»]


==Bibliografia==
==Bibliografia==

Version del 23 decembre de 2011 a 18.38

Localizacion de Niniva en Mesopotamia

Niniva (en arabi نينوى Ninawa) èra una ciutat de Mesopotamia sus la riba de Tigre, al jonhent amb Khosr (Khawsar), dins la region actuala de Mossol.

Istòria

Son eròi eponim fondator es Ninus. Niniva èra una ciutat estat mencionada a partir de 1800 AbC coma un luòc ont s'adorava Ishtar. Passèt jos la dominacion de Babilònia avant 1750 AbC. Aprèp 1500 AbC èra jos l'influéncia de Mitanni. L'estatua de la divessa Ishtar de Niniva foguèt enviada dins la primièra mitat del sègle XIV AbC pel rei de Mitanni (alara sobeiran d'Assiria e Niniva) al faraon d'Egipte Amenòfis III.

Jos dominacion assiriana

Dempuèi la mitat del sègle XIV AbC Niniva demorèt jos la dominacion Assiriana. Pendent lo periòde neoassirian e especialament jos Assurbanipal foguèt la principala ciutat del país e lo luòc de residéncia dels reis. Jos Sennaquerib, vèrs 700 abC, las nòvas construccions apondidas a aquelas que s'èran fachas lo sègle enrè ne donèt una ciutat esplendida, subretot lo palais, abrigant sus 7 km² prèp de cent cinquanta mila abitants.

Destruccion

A partir de 633 AbC Assiria dintrèt en decadéncia e amb l'empèri tanben sa capitala. Foguèt destruida en 612 AbC per la coalicion dels medas amb los Babilonians. Los abitants que poguèron pas fugir cap a l'oèst foguèron tuats o deportats. Los arqueològs trobèron de còrses umans nombroses qu'èran pas estats enterrats. Lo luòc demorèt inocupat pendent de sègles.

Dominacion aràbia

En 627 se passèt al rededor, la batalha de Niniva entre l'Empèri Bizantin e l'Empèri Sassanida. Aprèp la conquèsta aràbia, la ciutat de Mossol, sul l'autra riba de Tigre, ocupèt lo luòc.

Arqueologia

Los rèstas de Niniva se tròban a Koyunjik [1] e Nabi Yunus, mas sonque se poguèt excavar dins la primièra perque dins l'autre i a una capèla musulmana (la tomba de Yunus, lo profèta Jonàs) la pus venerada de l'Iraq septentrional. Las primièras excavacions se faguèron jol cònsol francés a Mossol, Botta, en 1843, e que trobèt lo palais reial de Sargon II. Las roïnas foguèron exploradas pel britanic Sir Austen Henry Layard de 1845 a 1851 e en 1847 trobèt lo palau de Sennaquerib e la libreria d'Assurbanipal amb 22 000 tauletas gravadas que foguèron enviadas a Londres.

Los autres explorators foguèron George Smith e Hormuzd Rassam entre autres. Vèrs 1921, lo Musèu Britanic (equipa dirigida per L.W. King) faguèt de novèlas excavacions dins la zona del temple de Habu. En 1927 i trabalhèt Campbell Thompson; e dempuèi 1981 foguèt David Stronach de l'Universitat de Berkeley. Tanben se faguèt diversas excavacions pels arqueològs iraquians. S'estima que las roïnas ocupan un airal de 730 ectaras (7 300 000 m²)

Nòtas

  1. Ancian poblament yazidi que sos abitants foguèron massacrats en 1836; èra conegut tanben coma al-Kala, la Ciutadèla

Ligams extèrnes

Suls autres projèctes Wikimèdia :

Bibliografia

  • (en)R. Campbell Thompson i R. W. Hutchinson, A century of exploration at Niniveh, Londres, 1929.