Estrabon : Diferéncia entre lei versions

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Contengut suprimit Contengut apondut
m r2.7.1) (Robòt Apondre: kk:Страбон
Vivarés (discussion | contribucions)
m correccions divèrsas
Linha 1 : Linha 1 :
'''Etrabon''' (en [[grèc]] ancian '''''Στράϐων''''' / en [[latin]] '''''Strábôn''''', « que guincha », en [[latin]] ''Strabo''), nascut a Amasèa dins lo [[Reialme del Pont|Pont]] (uèi [[Amasya]] en [[Turquia]]) vèrs [[-58|58 AbC.]]<ref>Sus la data de naissença d'Estrabon: W. Aly, ''Strabonis geographica'', iv. Strabon von Amaseia. Untersuchungen uber text, aufbau und quellen des geographie antiquas 1. Reihe v, Bonn, 1957, {{p.}}11 (propose les dates 63-62). D. Dueck, ''Strabo of Amasia. A Greek Man of Letters in Augsutan'', Rome, Londres et New-York, 2000, {{p.}}2 (propose une période entre 64 et 50). S. Pothecary, “The expression ‘our times’ in Strabo’ Geography”, in ''CPh'', 1997, 92, {{p.}}235-246 (propose les dates de 65-63).</ref>, mòrt entre [[21]] e [[25|25 ApC.]], es un [[Geografia|geograf]] [[Grècia antica|grèc]].
'''Estrabon''' (en [[grèc]] ancian '''''Στράϐων''''' / en [[latin]] '''''Strábôn''''', « que guincha », en [[latin]] ''Strabo''), nascut a Amasèa dins lo [[Reialme del Pont|Pont]] (uèi [[Amasya]] en [[Turquia]]) vèrs [[-58|58 AbC.]]<ref>Sus la data de naissença d'Estrabon: W. Aly, ''Strabonis geographica'', iv. Strabon von Amaseia. Untersuchungen uber text, aufbau und quellen des geographie antiquas 1. Reihe v, Bonn, 1957, {{p.}}11 (propose les dates 63-62). D. Dueck, ''Strabo of Amasia. A Greek Man of Letters in Augsutan'', Rome, Londres et New-York, 2000, {{p.}}2 (propose une période entre 64 et 50). S. Pothecary, “The expression ‘our times’ in Strabo’ Geography”, in ''CPh'', 1997, 92, {{p.}}235-246 (propose les dates de 65-63).</ref>, mòrt entre [[21]] e [[25|25 ApC.]], es un [[Geografia|geograf]] [[Grècia antica|grèc]].


== Biografia ==
== Biografia ==


Se sap gaire de sa vida. Sa familha demorava a [[Amasèa]], une vila dins la region del [[Mar Negra]]. Estrabon el meteis diguèt qu'aviá estudiat prèp d'[[Aristodèm de Nisa]], preceptor dels enfants de [[Pompèu]], en [[Caria (Antiquitat)|Caria]]. Mai tard, s'installèt a [[Roma]] e estudièt prèp de [[Tirannion]], tanben geograf. En 25 o 24 AbC., viatgèt en [[Egipte]], acompanhant lo perfèit [[Empire Roman|Roman]] [[Aelius Gallus|Ælius Gallus]] sus la ribas de [[Nil]].
Se sap gaire de sa vida. Sa familha demorava a [[Amasèa]], una vila de la region de la [[Mar Negra]]. Estrabon el meteis diguèt qu'aviá estudiat prèp d'[[Aristodèm de Nisa]], preceptor dels enfants de [[Pompèu]], en [[Caria (Antiquitat)|Caria]]. Mai tard, s'installèt a [[Roma]] e estudièt prèp de [[Tirannion]], tanben geograf. En 25 o 24 AbC., viatgèt en [[Egipte]], acompanhant lo perfèit [[Empèri Roman|Roman]] [[Aelius Gallus|Ælius Gallus]] sus las ribas de [[Nil]].


Aprèp fòrça viatges, tornèt a Amasèu, ont comencèt a escriure una ''Istòria'' (''Ἱστορικὰ Ὑπομνήματα'' / ''Historika Hypomnếmata'') de 43 volums, en continuament de l'òbra de [[Poliba]]. Cap d'aquel volums nos es parvengut fins a uèi. Aprèp, comencèt une ''Geografia'' (''Γεωγραφικά'' / ''Geôgraphiká''), concebuda coma complement de l’''Istòria'', de 17 volums, que, ela, es pas perduda, manca solament qualques partidas del libre VII. Son èime èra de far pels mai de lectors possible, un libre mai agradable possible et instructiu que posca èsser legit d'un còp.
Aprèp fòrça viatges, tornèt a Amasèu, ont comencèt d'escriure una ''Istòria'' (''Ἱστορικὰ Ὑπομνήματα'' / ''Historika Hypomnếmata'') de 43 volums, en continuament de l'òbra de [[Poliba]]. Cap d'aqueles volums nos es pas parvengut fins a uèi. Aprèp, comencèt una ''Geografia'' (''Γεωγραφικά'' / ''Geôgraphiká''), concebuda coma complement de l’''Istòria'', de 17 volums, que, ela, es pas perduda, manca solament qualques partidas del libre VII. Son èime èra de far pels mai de lectors possible, un libre mai agradable possible e instructiu que posca èsser legit d'un còp.


== La ''Geografia'' ==
== La ''Geografia'' ==
Linha 17 : Linha 17 :
[[Fichièr:Map of Europe according to Strabo.jpg|thumb|left|280px|[[Euròpa]] coma la vesiá Estrabon]]
[[Fichièr:Map of Europe according to Strabo.jpg|thumb|left|280px|[[Euròpa]] coma la vesiá Estrabon]]


Estrabon pensava que la fortuna de Grècia èra subretot degut a sa situacion maritima, e comencèt a far un ligam interessant entre l'avançament d'un pòble sul plan de la civilizacion e son contacte amb la mar. Dins lo meteis temps, insistissiá sul fach que la geografia podava pas d'esperela explicar la grandor d'un pòble, et affirmava que la civilizacion grèga repausava sus l'interès de sos ciutadans pels arts e la politica.
Estrabon pensava que la fortuna de Grècia èra subretot deguda a sa situacion maritima, e comencèt de far un ligam interessant entre l'avançament d'un pòble sul plan de la civilizacion e son contacte amb la mar. Dins lo meteis temps, insistissiá sul fach que la geografia podiá pas d'esperela explicar la grandor d'un pòble, e afirmava que la civilizacion grèga repausava sus l'interès de sos ciutadans pels arts e la politica.


Si son òbra a vegadas torna cap a de tèxtes anteriors mai d'un sègle al periòde ont visquèt, pasmens sa coneissença del drech roman de las diferentas ciutats tanben ne fa una font essenciala per descriure los començament de la romanizacion en [[Gàllia]] e dins la [[Peninsula Iberica]]. Mòstra tanben, dins los libres III e IV entre autre, lo desvolopament d'una novèla cultura dins aquela regions, a causa l'acculturacion parciala de las populacions.
Si son òbra a vegadas torna cap a de tèxtes anteriors mai d'un sègle al periòde ont visquèt, pasmens sa coneissença del drech roman de las diferentas ciutats tanben ne fa una font essenciala per descriure lo començament de la romanizacion en [[Gàllia]] e dins la [[Peninsula Iberica]]. Mòstra tanben, dins los libres III e IV entre autres, lo desvolopament d'una novèla cultura dins aquela regions, a causa l'aculturacion parciala de las populacions.


L'òbra d'Estrabon demorèt gaire coneguda de l'[[Empèri Roman]], malgrat lo desir de son autor. Foguèt a partir del sègle V que comencèt a èsser citada, e qu'Estrabon venguèt lo paragon del geograf. Al sègle XV l'erudit italian [[Guarino Veronese]] traduguèt la totalitat de l'òbra d'Etrabon, contribuissent atal a la tornar descobrir. Los istorians classics coma [[Ulrich von Wilamowitz-Moellendorff|Wilamowitz]] vegèron l'interès de l'òbra, atal que sos talents literaris, que li permetèron de descriure un luòc ont èra pas anat, e de melhor biais que [[Pausanias lo Periegeta|Pausanias]], que, el, i anèt.
L'òbra d'Estrabon demorèt gaire coneguda de l'[[Empèri Roman]], malgrat lo desir de son autor. Foguèt a partir del sègle V que comencèt d'èsser citada, e qu'Estrabon venguèt lo paragon del geograf. Al sègle XV l'erudit italian [[Guarino Veronese]] traduguèt la totalitat de l'òbra d'Etrabon, contribuissent atal a la tornar descobrir. Los istorians classics coma [[Ulrich von Wilamowitz-Moellendorff|Wilamowitz]] vegèron l'interès de l'òbra, emai sos talents literaris, que li permetèron de descriure un luòc ont èra pas anat, e de melhor biais que [[Pausanias lo Periegeta|Pausanias]], que, el, i anèt.


Estrabon, amb sos nombroses viatges, participèt tanben a elaborar la liste de las [[sèt Meravilhas del Monde]]. Afirma:
Estrabon, amb sos nombroses viatges, participèt tanben a elaborar la liste de las [[sèt Meravilhas del Monde]]. Afirma:
::''{{Cita|[[Babilònia (ciutat)|Babilònia]] es situada [...] dins una plana. Sos barris an 365 estadis<ref>entre 65 e 70 km de circonferéncia, es adire de dos còs la longor du boloard periferic de París</ref> de circuit, 32 pes d'espessor<ref>prèp de 9 m.</ref> e 50 coidadas<ref>mai de 20 m.</ref> de nautor dins l'interval de las torres, que elas meteissas son nautas de 60 coidadas. Al naut d'aquel barri s'agencèt un passatge sufesentment larg per que doas quadrigas pòscan s'i crosar. Se compren qu'un parelh obratge foguèt atierat al nombre de las Sèt Meravilhas del Monde}}''
::''{{Cita|[[Babilònia (ciutat)|Babilònia]] es situada [...] dins una plana. Sos barris an 365 estadis<ref>entre 65 e 70 km de circonferéncia, es a dire de dos còs la longor del baloard periferic de París</ref> de circuit, 32 pes d'espessor<ref>prèp de 9 m.</ref> e 50 coidadas<ref>mai de 20 m.</ref> de nautor dins l'interval de las torres, que elas meteissas son nautas de 60 coidadas. Al naut d'aquel barri s'agencèt un passatge pro larg per que doas quadrigas s'i pòscan crosar. Se compren qu'un parelh obratge foguèt atierat al nombre de las Sèt Meravilhas del Monde}}''


== Nòtas e referéncias ==
== Nòtas e referéncias ==

Version del 28 octobre de 2011 a 16.53

Estrabon (en grèc ancian Στράϐων / en latin Strábôn, « que guincha », en latin Strabo), nascut a Amasèa dins lo Pont (uèi Amasya en Turquia) vèrs 58 AbC.[1], mòrt entre 21 e 25 ApC., es un geograf grèc.

Biografia

Se sap gaire de sa vida. Sa familha demorava a Amasèa, una vila de la region de la Mar Negra. Estrabon el meteis diguèt qu'aviá estudiat prèp d'Aristodèm de Nisa, preceptor dels enfants de Pompèu, en Caria. Mai tard, s'installèt a Roma e estudièt prèp de Tirannion, tanben geograf. En 25 o 24 AbC., viatgèt en Egipte, acompanhant lo perfèit Roman Ælius Gallus sus las ribas de Nil.

Aprèp fòrça viatges, tornèt a Amasèu, ont comencèt d'escriure una Istòria (Ἱστορικὰ Ὑπομνήματα / Historika Hypomnếmata) de 43 volums, en continuament de l'òbra de Poliba. Cap d'aqueles volums nos es pas parvengut fins a uèi. Aprèp, comencèt una Geografia (Γεωγραφικά / Geôgraphiká), concebuda coma complement de l’Istòria, de 17 volums, que, ela, es pas perduda, manca solament qualques partidas del libre VII. Son èime èra de far pels mai de lectors possible, un libre mai agradable possible e instructiu que posca èsser legit d'un còp.

La Geografia

La Geografia es dividida coma aquò :

  • los libres I e II constituisson una longa introduccion a l'òbra, ont Estrabon entend provar que lo geograf Eratostèn aviá tòrt de foragetar l'òbra d'Omèr d'un punt de vista geografic;
  • los libres III a X descrivon Euròpa, e subretot Grècia (libres VIII-X) ;
  • los libres XI a XIV descrivon l'Asia Minora ;
  • los libres XV a XVI descrivon Orient ;
  • lo libre XVII descriu Africa (Egipte e Libia).
Euròpa coma la vesiá Estrabon

Estrabon pensava que la fortuna de Grècia èra subretot deguda a sa situacion maritima, e comencèt de far un ligam interessant entre l'avançament d'un pòble sul plan de la civilizacion e son contacte amb la mar. Dins lo meteis temps, insistissiá sul fach que la geografia podiá pas d'esperela explicar la grandor d'un pòble, e afirmava que la civilizacion grèga repausava sus l'interès de sos ciutadans pels arts e la politica.

Si son òbra a vegadas torna cap a de tèxtes anteriors mai d'un sègle al periòde ont visquèt, pasmens sa coneissença del drech roman de las diferentas ciutats tanben ne fa una font essenciala per descriure lo començament de la romanizacion en Gàllia e dins la Peninsula Iberica. Mòstra tanben, dins los libres III e IV entre autres, lo desvolopament d'una novèla cultura dins aquela regions, a causa l'aculturacion parciala de las populacions.

L'òbra d'Estrabon demorèt gaire coneguda de l'Empèri Roman, malgrat lo desir de son autor. Foguèt a partir del sègle V que comencèt d'èsser citada, e qu'Estrabon venguèt lo paragon del geograf. Al sègle XV l'erudit italian Guarino Veronese traduguèt la totalitat de l'òbra d'Etrabon, contribuissent atal a la tornar descobrir. Los istorians classics coma Wilamowitz vegèron l'interès de l'òbra, emai sos talents literaris, que li permetèron de descriure un luòc ont èra pas anat, e de melhor biais que Pausanias, que, el, i anèt.

Estrabon, amb sos nombroses viatges, participèt tanben a elaborar la liste de las sèt Meravilhas del Monde. Afirma:

«Babilònia es situada [...] dins una plana. Sos barris an 365 estadis[2] de circuit, 32 pes d'espessor[3] e 50 coidadas[4] de nautor dins l'interval de las torres, que elas meteissas son nautas de 60 coidadas. Al naut d'aquel barri s'agencèt un passatge pro larg per que doas quadrigas s'i pòscan crosar. Se compren qu'un parelh obratge foguèt atierat al nombre de las Sèt Meravilhas del Monde»

Nòtas e referéncias

  1. Sus la data de naissença d'Estrabon: W. Aly, Strabonis geographica, iv. Strabon von Amaseia. Untersuchungen uber text, aufbau und quellen des geographie antiquas 1. Reihe v, Bonn, 1957, p. 11 (propose les dates 63-62). D. Dueck, Strabo of Amasia. A Greek Man of Letters in Augsutan, Rome, Londres et New-York, 2000, p. 2 (propose une période entre 64 et 50). S. Pothecary, “The expression ‘our times’ in Strabo’ Geography”, in CPh, 1997, 92, p. 235-246 (propose les dates de 65-63).
  2. entre 65 e 70 km de circonferéncia, es a dire de dos còs la longor del baloard periferic de París
  3. prèp de 9 m.
  4. mai de 20 m.


Ligams extèrnes