Destruccion creatritz

Joseph Schumpeter.

La « destruccion creatritz » designa lo procediment de contunh a l'òbra dins las economias e que vei se produire de biais simultanèu la disparicion de sectors d'activitat economic conjuntament a la creacion de novèlas activitats economicas.

L'expression es associada a l'economista Joseph Schumpeter (1883-1950) que n’assegura una larga difusion amb la sortida de son libre Capitalisme, Socialisme e democracia publicat en anglés als EUA en 1942. L’idèa s'inspira de la pensada del filosòf Friedrich Nietzsche (1844-1900) e de la formulacion prepausada pel primièr còp per l’economista Werner Sombart (1863-1941). Pasmens se conservator, Schumpeter tirèt una granda partida de sa compreneson de la « destruccion creatritz » dins las òbras de Karl Marx.

Foguèt utilizada per Theodore Levitt dins The marketing mode (1969).

Origina de la destruccion creatritz

Dins lo vejaire de Joseph Schumpeter del capitalisme, l'innovacion portada pels entreprenaires es la fòrça motritz de la creissença economica sul long tèrme. Schumpeter utiliza l'imatge d'un « auragan perpetual »: sul pic, pòt implicar per unas entrepresas presentas sul mercat una destruccion de valor espectaculara. Lo fenomèn tòca tot tipe d'organizacions quitament las mai impotantas o aquestas censadas gausir fins alara d'una posicion fòrta en aparéncia o dominanta (tanben jos la forma d'una renda de situacion o d'un monopòli).

• Fòrça tipes d'innovacion provòcan lo procediment de destruccion creatritz:
  • los mercats novèls, possibilitats de venda novèlas, produchs novèls o equipaments;
  • las novèlas fonts e de matèrias primièras, los mejans logistics mejans;
  • las fòrmas novèlas d'organizacion e de manejament, los mejans finacièrs novèls;
  • los metòdes novèls de marcatica o de publiciatat, los mejans novèls de comunicacion (uèi las tecnologias de l'informacion e de la comunicacion);
  • los cambiaments legislatius o de biais novèls d'influenciar les decideires politics, los mejans novèls de frauda.

• Schumpeter destria a l'origina cinc tipes d'innovacions :
  1. la fabricacion de bens novèls;
  2. los metòds novèls de produccion;
  3. la dovertura de novèlas passiblitats de venda;
  4. l'utilizacion de matèrias primièras novèlas;
  5. una organizacion de trabalh novèla.

Los efièchs de la destruccion creatritz

Pendent un movement d'innovacion capitèt son vam, balha a las organizacions portairas d’aquesta innovation un lideratge veire un poder de monopòli temporari sus un mercat. Los profichs e la poténcia de las entrepresas mens innovantas diminuisson, los avantatges concurrencials tradicionals son renduts obsolèts e las organisacions que’n benefician abanç son bubreclassificats e a tèrme menaçats de declin, veire de disparicion.

La destruccion creatritz pòt grevament tocar tanben d’entrepresas que, a una epòca, revolucionèron o dominèron lor mercat coma Xerox per las fotocopiaderas o Polaroid pels aparelhs fotografics instantanèus. De talas entrepresas reputadas solidament establidas pasmens vegèron lors marges se reduire e lor dominacion desaparéisser amb l’emergéncia de rivals mai innovants, avent de produchs o servicis dotats d'una melhora concepcion, d'un melhor dessenh o de còsts de fabricacion plan inferiors.

Al contrari, la destruccion creatritz profiècha a las entrepresas que se mòstran capables de prene l'ascendent dins lor sector e constituir una posicion dominanta a lor benefici. Atal, Walmart, la cadena d'ipermercats als EUA, domina progressivament lo comèrci de detalh en utilizant de novèlas tecnicas de gestion dels estòcs, de marcatica e de gestion de las fonts umanas. Lo vam e lo lidaratge del novèl « dominant » constrench fòrça entrepresas ancianas o mai pichonas a la disparicion, al regropament o recrompa. Lo fenomèn pòt èsser tan mai violent en l'abséncia de leis anticartèl o d’una regulacion eficaça de la concurréncia.

Al total, per la combinason de sos efièchs destructors e creators, lo procediment de destruccion creatritz punta la ppténcia de las dinamicas del cambiament a l'òbra din las activitats economicas e industrialas. Poténcia que destabiliza d’equilibris reputats aquerits e provòca la transicion d’un sistèma competitiu a un monopòli e lo contrari. Es a l’origina de la teoria de la creissença endogèna e d’un biais mai larg de l’evolucion economica generala. Mòstra que l’innovacion engendra una concurréncia fòrta de la part dels produchs novèls commercializats pels dintrants novèls.

Lo movement de destruccion creatritz es sovent questionat per sos efièch sus l'emplec: los obrièrs avent de competéncias fachas obsolètas per las novèlas tecnologias pèrdon lor emplec. Constituís una constrencha fòrta per la reconversion de fòrça trabalhadors: aquestes devon daissar una activitat reputada èsser mens productiva per se reclassar dins una organizacion o una activitat mai productiva. Atal s'explica la tendéncia seculara a l’escampament illustrada per Alfred Sauvy o Jean Fourastié : los emplecs agricòls se reduson primièr al benefici de la creissença dels efectius industrials. Puèi los efectius industrials diminuisson a lor torn per se transferir cap a d’emplecs terciaris.

Pasmens a cort tèrme las consequéncias pòdon èsser desastrosas sul nivèl de l’emplec, lo remplec pels sectors reputats portaires podent venir:

• pas pro rapid, pendent una conjonctura economica generala mediòcra o desfavorable es en plaça;
• ipotetic, quand los sectors o filièras reputadas portairas e innovators contunhan una creissença mens « rica en emplecs » ;
• impossible, quand las competéncias necessàrias son impossiblas a ensenhar rapidament a de caumaires (tròp de causas a aprene...).

Theodore Levitt e la destruccion creatritz

Theodore Levitt torna utilizar lo concèpte dins The marketing mode (1969).

Bilanç critic de la teoria

Un Bösendorfer de concèrt.

Lo Glock 17, lo primièt pistolet de polimèr avent agut un succès comercial, lo HK VP70 avent estat un fracaç comercial.

Le KTM Quad 990.

Un botica Swarovski.

• Totas innovacions remplaçan pas e destruson pas (o pas totalament) e de biais sistematic las activitats ont se produson.
  
  Schumpeter èra d'origina austriaca. Quand s’analisa las entrepresas mai conegudas d’aqueste país, coma Bösendorfer (los pianos), Glock (los pistolets), Head (los esquís), KTM (las motos), Steyr (las automobilas), Steyr Mannlicher (las armas), Swarovski (lo cristal), se constata que lor cicle de vida correspond pas o es pas integralament determinat per la teoria de la destruccion creatritz.
  • Bösendorfer. Fondada en 1827 : l'invencion del piano numeric per Yamaha faguèt pas desaperéisser aqueste factor de piano.
  • Glock : Fondada en 1963. Inventor en 1980 d'un pistolet en polimèr, lo Glock 17.
  • KTM : Fondada en 1934. Uèi, de velos electrics e de motos off-road. Utilizacion del dos temps. Lançament d'una moto de motor electric
  • Head : La technologia de l’esquí alpin destruguèt pas d'industria.
  • Steyr : …
  • Swarovski. Fondada en 1895 : un procediment de fabricacion que cambièt pas. 1 200 magasins pel mond,
• Aparéis tanben qu’unas innovacions pòdon apondre e enriquir las activitats existissentas:
  • L'apparicion de velo (1890) destruguèt pas res, senon la caminada.
  • La moto (comercializada pel primièr còp en 1894 per un austriac) remplacèt pas l'automobila. BMW fabrica de motos (1922) e d’automobilas (1928). Honda tanben.
  • L'automobila de segur destruguèt una activitat, aquesta de las veituras ipomobilas. Mas fin finla, èra pas qu'una industria dotada d'un volum marginal comparat a aqueste portat per l'industria automobila modèrna.
  • L'Airbus A380 que crèa una categoria de produch (los avions de linha fòrça gròs portaires) destruch pas una activitat, mas sembla crear al contrari d’investiments novèls induchs, coma los novèls aeropòrts capables de l'aculhir.

“ Los agiments d’aquesta natura constituisson, al mièg de l’oragan perpetual de simples incidents, sovent inevitables, qu’encoratjan, e non pas res de lo frenar, lo procediment d’espandiment de long tèrme. Una tala afirmacion es tanpauc pas mai paradoxala qu’aquesta de dire: las automobilas que son dotadas de frens ròtlan mai rapidament que se n’èran desprovesidas. ”

Vejatz tanben

Bibliografia

• Philippe Aghion and Peter Howitt, Endogenous Growth Theory, MIT Press, 1997.
• Clayton M. Christensen. The Innovator's Dilemma. HarperBusiness. 2001.
• Richard Foster and Sarah Kaplan. Creative Destruction: Why Companies that are Built to Last Underperform the Market - And how to Successfully Transform Them. Currency publisher. 2001.
• J. Stanley Metcalfe and J. S. Metcalfe, Evolutionary Economics and Creative Destruction (Graz Schumpeter Lectures, 1). Routledge. 1998.
• Hugo Reinert and Erik S. Reinert. "Creative Destruction in Economics: Nietzsche, Sombart, Schumpeter." Forthcoming 2005 in J.G. Backhaus and W. Drechsler, eds. Nietzsche, Economy, and Society. Kluwer. 2005.
• James M. Utterback. Mastering the Dynamics of Innovation. Harvard Business School Press. 1996.
• Pierre Cahuc, Le chômage, fatalité ou nécessité ?, (en coll., André Zylberberg) Flammarion, 2004.