Cronologia del cinèma

Aquò es una cronologia del cinèma, es a dire dels eveniments del 7^en art.

2000 - 1990 - 1980 - 1970 - 1960 - 1950 - 1940 - 1930 - 1920 - 1910 - 1900 - 1890 - Abans 1895

Ans 2000

• 2006 al cinèma – Lo 1er de febrièr de, les Bronzés 3 - Amis pour la vie sortís 29 ans aprèp lo primièr
• 2005 al cinèma – La saga Star Wars s'acaba amb son 6^en episòdi, 28 ans aprèp lo primièr.
• 2004 al cinèma – Fahrenheit 9/11 de Michael Moore es un documentari polemic que merita la Palma d'aur e es un succès del box-office. Succès suspresa dels Choristes en França.
• 2003 al cinèma – Le Seigneur des Anneaux : le Retour del Roi de Peter Jackson barra la trilogia de Tolkien.
• 2002 al cinèma – Alain Chabat e son Astérix et Obélix 2 : Mission Cléopâtre es rei del box-office francés
• 2001 al cinèma – Harry Potter a l’école des sorciers « emmasca » lo box-office mondial, succedissent en França al Fabuleux Destin d'Amélie Poulain
• 2000 al cinèma – Taxi 2 de Gérard Krawczyk despassa las 10 000 000 entradas en França

Ans 1990

• 1999 al cinèma – Lo volet de Star Wars : La menace fantôme bat lo recòrd que deteniá Jurassic Park de Steven Spielberg
• 1998 al cinèma – Titanic pulveriza lo recòrd en França de totes los temps, despassant las 20 000 000 entradas
• 1997 al cinèma - Titanic bat totes los recòrds de succès de l'istòria del cinèma.
• 1996 al cinèma - x
• 1995 al cinèma - Casper es lo primièr filme que l'eròi es en imatges de sintèsi, e Toy Story lo primièr long metratge realizat entièrament en imatges de sintèsi.
• 1994 al cinèma – Pulp Fiction obten la Palma d'aur al Festenal de Canas 1994.
• 1993 al cinèma - Les Nuits fauves trionfan als césars qualques jorns aprèp la mòrt de lor realizator Cyril Collard.
• 1992 al cinèma – x
• 1991 al cinèma – x
• 1990 al cinèma - x

Ans 1980

• 1989 al cinèma – "do the right thing" de spike lee joint
• 1988 al cinèma – Nombrosas censuras e atemptats a travèrs lo mond contre la Dernière Tentation del Christ de Martin Scorsese. Qui veut la peau de Roger Rabbit ? repossa mai luènh la coabitacion a l'ecran d'actors reals e de personatges de dessenhs animats. En França, le Grand Bleu es un fenomèn de generacion.
• 1987 al cinèma - x
• 1986 al cinèma - x
• 1985 al cinèma - Succès popular de Trois Hommes e un couffin.
• 1984 al cinèma – Cinc filmes d'Alfred Hitchcock ressortisson en salas aprèp 30 ans d'indisponibilitat perque lo realizator (decedit en 1980) n'aviá recomprat los dreches e los aviá legats en eretatge a sa filha. S'agís de la Corde (1948), Fenêtre sur cour (1954), Mais qui a tué Harry ? (1955), l'Homme qui en savait trop (1956) e Sueurs froides (1958).
• 1983 al cinèma - x
• 1982 al cinèma – x
• 1981 al cinèma – x
• 1980 al cinèma - x

Ans 1970

• 1979 al cinèma – Ridley Scott amòda la tetralogia d'Alien amb Alien - Le huitième passager
• 1978 al cinèma – x
• 1977 al cinèma – La Guerre des étoiles es lo filme de l'annada.
• 1976 al cinèma - Le Vieux Fusil obten lo primièr César del cinèma francés.
• 1975 al cinèma – Les Dents de la mer de Steven Spielberg es un succès mondial.
• 1974 al cinèma – En novèl periòde de crisi, renovèl del cinèma-catastròfa amb la Tour infernale
• 1973 al cinèma - Mean Streets de Martin Scorsese
• 1972 al cinèma – Le Parrain de Francis F. Coppola
• 1971 al cinèma – Luchino Visconti recep a Canas lo prèmi especial del 25^en aniversari per Mort a Venise e l'ensemble de son òbra.
• 1970 al cinèma - Woodstock va devenir l'emblèma cinematografic de la contestacion de la joventut.

Ans 1960

• 1969 al cinèma – Easy Rider filme culte de Dennis Hopper
• 1968 al cinèma – Lo festenal de Canas es interromput pels eveniments de mai de 1968. 2001, l'odyssée de l'espace transfòrma lo cinèma de sciéncia-ficcion.
• 1967 al cinèma - La Chinoise de Jean-Luc Godard anóncia las contestacions socialas de venir.
• 1966 al cinèma - La Grande Vadrouille s'installa en cap del box-office francés per mantun decenni.
• 1965 al cinèma - La Mélodie du bonheur es lo filme de l'annada, acumulant de vendas remirablas al fial de las annadas.
• 1964 al cinèma – x
• 1963 al cinèma - x
• 1962 al cinèma – Mòrt de Marilyn Monroe. Huit e demi de Federico Fellini.
• 1961 al cinèma – x
• 1960 al cinèma - Psychose d'Alfred Hitchcock.

Ans 1950

• 1959 al cinèma – Les Quatre Cents Coups de François Truffaut consacran l'èrm novèl.
• 1958 al cinèma – x
• 1957 al cinèma - x
• 1956 al cinèma - Brigitte Bardot explosa dins Et Dieu... créa la femme
• 1955 al cinèma - x
• 1954 al cinèma – Les Sept Samouraïs d'Akira Kurosawa impausan lo cinèma japonés al grand public mondial.
• 1953 al cinèma - Començaments del Cinemascòpi
• 1952 al cinèma – Los Jeux interdits fan plorar França e las guitarras. Apogèu del Maccartisme als Estats Units que tòca durament Hollywood.
• 1951 al cinèma – Los Franceses tomban amoroses de Caroline chérie.
• 1950 al cinèma - x

Ans 1940

• 1949 al cinèma – Lo disc de la musica del Troisième Homme se vend a la criada suls baloards.
• 1948 al cinèma – x
• 1947 al cinèma - Lee Strasberg crea l'Actors Studio a Nòva York.
• 1946 al cinèma - Primièr Festenal de Canas.
• 1945 al cinèma - La fin de la guèrra permet la sortida dels Enfants du paradis de Marcel Carné. Rome, ville ouverte, un dels primièrs filmes neorealistas.
• 1944 al cinèma – Assurance sur la mort e Laura, dos grands classics del filme negre
• 1943 al cinèma - Le Corbeau d'Henri-Georges Clouzot
• 1942 al cinèma – To Be or Not to Be d'Ernst Lubitsch. Casablanca de Michael Curtiz, grand classic, melhor filme e melhora mesa en scèna als Oscars.
• 1941 al cinèma – Citizen Kane d'Orson Welles
• 1940 al cinèma - Le Dictateur de Charlie Chaplin es una òbra que tòca al gèni.

Ans 1930

• 1939 al cinèma – Autant en emporte lo vent de Victor Fleming es lo filme de l'annada (lo filme sortirà pas en França qu'en mai de 1950). La Règle du jeu de Jean Renoir
• 1938 al cinèma – Alexandre Nevski de Sergei Eisenstein
• 1937 al cinèma - Blanche-Neige et les sept nains de Walt Disney es lo primièr filme en color per procedit industrial (Technicolor), e lo primièr dessenh animat de long metratge. La Grande Illusion de Jean Renoir
• 1936 al cinèma - Les Temps modernes de Charlie Chaplin
• 1935 al cinèma - Primièr filme tornat en Technicolor
• 1934 al cinèma – Capra trionfa amb New York-Miami. Primièra comèdia musicala entièrament construcha altorn del cople mitic Ginger Rogers e Fred Astaire, La Joyeuse Divorcée.
• 1933 al cinèma – King-Kong tomba del som de l'Empire State Building
• 1932 al cinèma – Los filmes de gangsters se multiplican; un dels melhors: Scarface d'Howard Hawks
• 1931 al cinèma – La crisi economica atisa un cinèma d'espant amb Frankenstein. Marius inaugura la trilogie marseillaise de Marcèu Panhol.
• 1930 al cinèma - Lo « code Hays » definirà d'ara enlà, al cinèma, los limits de la decéncia e del bon gost. Josef von Sternberg creèt Marlène Dietrich dins L'Ange bleu. « Garbo parle ! » dins Anna Christie.

Ans 1920

• 1929 al cinèma – Amb lo parlant, un genre cinematografic novèl es nascut, lo filme musical
• 1928 al cinèma – Primièra ceremonia de remesa dels Oscars. La Passion de Jeanne d'Arc de Carl Theodor Dreyer.
• 1927 al cinèma - Le Chanteur de Jazz es considerat coma lo primièr filme parlant. Abel Gance presenta son Napoléon.
• 1926 al cinèma - Fritz Lang torna Metropolis, Buster Keaton presenta son Le Mécano de la « General ».
• 1925 al cinèma - Le Cuirassé Potemkine de Sergueï Eisenstein.
• 1924 al cinèma – L'Inhumaine de Marcel L'Herbier recampa totas las disciplinas artisticas d'abans-garda.
• 1923 al cinèma - x
• 1922 al cinèma – Robert Flaherty realiza Nanouk l'Esquimau, lo primièr documentari.
• 1921 al cinèma – Le Kid de Charles Chaplin
• 1920 al cinèma - A Travers L'orage (Way down east) de David W Griffith

Ans 1910

• 1919 al cinèma – Le Cabinet du docteur Caligari de Robert Wiene afirma l'expressionisme alemand.
• 1918 al cinèma – x
• 1917 al cinèma - x
• 1916 al cinèma - Intolérance de D.W. Griffith
• 1915 al cinèma - x
• 1914 al cinèma – Cabiria de Giovanni Pastrone es la primièra superproduccion europèa.
• 1913 al cinèma – Naissença d'Hollywood ont Cecil B. de Mille ven tornar una de sas superproduccions.
• 1912 al cinèma – Fondacion de la Keystone que Mack Sennett n'assegura la direccion artistica
• 1911 al cinèma – x
• 1910 al cinèma - x

Ans 1900

• 1909 al cinèma – Primièr filme de Mary Pickford Son premier biscuit de David Wark Griffith, batejat « la petite fiancée de l'Amérique ».
• 1908 al cinèma – x
• 1907 al cinèma - x
• 1906 al cinèma - x
• 1905 al cinèma - x
• 1904 al cinèma – x
• 1903 al cinèma – Le Vol du rapide d'Edwin S. Porter
• 1902 al cinèma – Le Voyage dans la lune de Georges Méliès
• 1901 al cinèma – x
• 1900 al cinèma - x

Ans 1890

• 1899 al cinèma
• 1898 al cinèma – x
• 1897 al cinèma - x
• 1896 al cinèma - L'illusionista Georges Méliès utiliza sos primièrs trucatges en tornant Escamotage d'une dame chez Robert Houdin. Aparicion dels primièrs estudios, coma los de Charles Pathé e Léon Gaumont.
• 1895 al cinèma - 28 de decembre : Primièra projeccion publica e (paganta) a París pels fraires Lumière, tres meses aprèp la del 28 de setembre de 1895 a La Ciotat dins lo mai vièlh cinèma del mond L'Eden.

Abans 1895

• Abans 1895 al cinèma - x